به گزارش اقتصادآنلاین؛ در حالی که شرکتها برای برگزاری مجمع عمومی عادی سالیانه تا پایان تیرماه سال جاری فرصت داشتند، وزارت نفت اطلاعات مربوط به خوراک و فرآوردهها در سه ماهه پایانی سال گذشته را به شرکتهای پالایشی اعلام نکرده بود. این در حالی است که طبق مفاد اساسنامه شرکتهای پالایشی، مجمع عمومی عادی باید حداقل هر سال یکبار، حداکثر ظرف مدت چهارماه از تاریخ پایان سال مالی تشکیل شود.
هوشنگ فلاحتیان، معاون وزیر سابق نفت درخصوص دلیل این تاخیر گفته بود: دلیل این تاخیر این است که مبنای نرخ خوراک پالایشگاهها، متوسط نرخ صادرات نفت خام و میعانات گازی به خارج از کشور است. فلاحتیان با تکذیب شایعه درنظر گرفتن تخفیف برای خوراک پالایشیها که به عنوان دلیل تاخیر در اعلام نرخ خوراک مطرح شده بود، گفت: قانون، نحوه تعیین نرخ خوراک پالایشگاهها را مشخص کرده است. قبلا معیار این تعیین نرخ، فوب خلیج فارس بود که براساس قانون الحاقی، ضریب 95درصد نیز به آن میخورد. اما خود پالایشگاهها اعتراض کردند که چون قیمتهای صادراتی ممکن است به دلیل شرایط تحریم کمی متفاوت از قیمت فوب خلیج فارس باشد، این نرخ را صادراتی کنید.
امین امیری، کارشناس بازار سرمایه در گفتوگو با اقتصادآنلاین درخصوص فرمول نرخگذاری خوراک پالایشیها گفت: با پذیرش پالایشگاهها در بازار سرمایه در سالهای گذشته، نرخ خوراک پالایشگاهها بر مبنای 95درصد قیمت نفت خام فوب خلیج فارس صادراتی و نرخ محصولات براساس پلتس (یکی از اصلیترین منابع ارزیابی بازار روزانه که دادههای قیمت آن به عنوان شاخص انجام معاملات جهانی در حوزه نفت خام و فرآوردههای نفتی مدنظر قرار میگیرد، پلتس نام دارد) تعیین میشد.
وی افزود: پس از مدتی، این فرمول تغییر کرد و کیفیسازی محصولات نیز لحاظ شد. برای مثال، اگر میزان گوگرد در محصول یک پالایشگاه از حد مشخصی بیشتر یا کمتر بود، تخفیفی بر روی محصولات اعمال میشد. پس از لحاظ شاخص کیفیسازی، پالایشگاهها ضرر کردند و نرخهای فروش آنها کاهش یافت.
امیری اضافه کرد: به دنبال این موضوع، پالایشگاهها و دستاندرکاران آنها به فروش نفت خام دولت با قیمتی بسیار پایینتر از نرخهایی که برای پالایشگاهها لحاظ میشد، اعتراض کردند و خواستار اعمال نرخها مانند روند گذشته شدند (اعمال پنج درصد تخفیف و شاخص کیفیسازی). این ماجرا تا 6 ماه سال گذشته که تغییر بر مبنای نرخ صادراتی ایران اعمال میشد، ادامه داشت، اما در حال حاضر، اعلام کردند که دلیلی برای لحاظ کردن قیمتهای صادراتی ایران وجود ندارد.
این کارشناس بازار سرمایه تصریح کرد: بنابراین اعلام کردند که تخفیف به صورت ثابت، اعمال و سه تا پنج دلار ( با توجه به سبک یا سنگین بودن نفت)، تخفیف درنظر گرفته میشود. اما چه تفاوتی ایجاد شد؟ برای مثال، درنظر بگیرید که در نفت 80 دلاری ایران، عدد دلاری ثابتی برای فروش تخفیف داده نمیشود و به صورت درصدی لحاظ میشود. اگر گفته میشد که ایران، نفت را 10 تا 15درصد پایینتر از قیمت جهانی به فروش میرساند و این تخفیف را برای پالایشگاهها لحاظ میکند، درواقع هشت تا 10 دلار بر روی نفت 80 دلاری، تخفیف داده میشد که این عدد، نجومی و بسیار بزرگ به حساب میآمد و به نفع پالایشگاهها بود. من فکر میکنم به دلیل نجومی شدن این عدد و جلوگیری از این موضوع، تخفیف را ثابت کردند و سه تا پنج دلار را درنظر گرفتند.
وی اظهار داشت: یعنی برای نفت خام ورودی به مجتمع پالایشگاهی، متوسط فوب خلیج فارس که شامل نفت عمان، دبی و برنت میشود را بر مبنای 95درصد قیمت لحاظ میکنند. پیش از این گفته میشد که میزان تخفیف ایران را از این مبلغ کم میکنیم. اگر تخفیف نفت ایران بیشتر از این عددها میبود، میتوانست به نفع پالایشگاهها تمام شود، اما در حال حاضر به سه تا پنج درصد محدود شده است و شاخصهای کیفیسازی نیز، هنوز مطرح هستند.
امیری خاطرنشان کرد: اگر بخواهیم تخمینی از کرک پالایشگاهها (در بازارهای نفت، به رابطه قیمت نفت خام و فرآوردههای حاصل از آن در عملیات تقطیر، کرک اسپرده اطلاق میگردد) با وضعیت فعلی درنظر بگیریم، باید اشاره کنیم که در حال حاضر، کرک پالایشگاهها که طبق پلتس منظم و عادی پالایشگاههای ایران حساب میشود، چهار یا پنج دلار کرکهای عادی بدون اعمال تخفیفها است. پنج درصد تخفیف بر روی نفت خام داریم که در گذشته که نفت 50 دلار بود، دو و نیم دلار تخفیف اعمال میشد که با شاخصهای کیفیسازی از بین میرفت و محسوس نبود. اما با رسیدن قیمت نفت به 80 دلار و اعمال پنج درصد تخفیف، چهار یا پنج دلار به به کرک اضافه میشود. یعنی به دلیل فرمول نرخگذاری گذشته، کرک چهار یا پنج دلاری بر روی نفت 80 دلاری به دلیل اعمال تخفیف 95درصدی، هشت یا 9 دلار کرک میشود.
این کارشناس بازار سرمایه افزود: از سوی دیگر، سه تا پنج دلار تخفیف نیز به دلیل صادرات ایران کم میشد و کرک در محدوده 9 تا 12 دلار قرار میگرفت. اما اگر فرمول سال گذشته که میزان تخفیف صادرات ایران بر پالایشگاه نیز اعمال میشد، برای محاسبه مدنظر قرار میگرفت، شاید به جای سه تا پنج دلار، 10 تا 12 دلار به یک پالایشگاه تخفیف داده میشد و رقمهای بزرگی به ثبت میرسید. بنابراین تعیین سقف سه تا پنج دلار تخفیف، برای مشخص نشدن تخفیفهای ایران و عدم افزایش عدد کرک یا سود پالایشگاهها بوده است.
وی گفت: قیمت نفت، بالا رفته است و پالایشگاهها به تبع این موضوع، صورتهای مالی سه و 6 ماهه مناسبی داشتهاند. تخفیفی که برای آنها اعمال میشده، از بین نرفته و تنها شدت آن کمتر شده است و با فرض تخفیف سه تا پنج دلار و کرکهای 10 تا 12 دلاری نیز، سود خوبی به دست خواهند آورد.
امیری اضافه کرد: کلیت ماجرای عدم انتشارگزارشهای سه و 6 ماهه پالایشگاهها در زمان مقرر، به دلیل تغییر و تحولات وزارت نفت، روی کار آمدن دولت جدید و مشخص شدن تکلیف فرمولهای نرخگذاری بوده است. من فکر میکنم در حال حاضر که فرمول نرخگذاری خوراک پالایشیها مشخص شده است، به زودی گزارشهای سه و 6 ماهه آنها منتشر شود و به طور حتم، گزارشهای خوبی خواهند بود. زیرا قیمت نفت و دلار، افزایش یافته است.
این کارشناس بازار سرمایه تصریح کرد: این احتمال وجود دارد که نمادهای پالایشی در روزهای آینده به دلیل افشای اطلاعات بااهمیت گروه الف و اطلاعیه اخیر وزارت نفت که حاکی از ابلاغ دستورالعمل قیمتگذاری خوراک و فرآوردههای شرکتهای پالایشی از سوی وزیر نفت است، متوقف شوند. اما توضیحی ارايه نخواهد شد و تنها به ابلاغ دستورالعمل جدید و اعلام ارقام نهایی به آینده موکول خواهد شد (یعنی نمادها بسته خواهند شد و دو یا سه روز بعد، قیمتهای واقعی و سود سه و 6 ماهه براساس نرخهای جدید اعلام میشوند و بازگشایی صورت میگیرد یا اینکه تنها براساس افشايیه، بازگشایی خواهند شد تا حسابها تکمیل شوند).