در این زمینه علی صالح آبادی نیز روز گذشته در جلسه دورهای با مدیران عامل بانکها ابراز امیدواری کرده است که اخیرا رشد نقدینگی و پایه پولی در سه ماهه اول سال جاری نسبت به مدت مشابه سال گذشته کاهشی بوده که انضباط مالی دولت متاثر از عدم استفاده از تنخواه گردان در این خصوص بسیار موثر بوده است.
access_time
share
انضباط دولت چگونه به روند کاهشی تورم منجر میشود؟
بررسی آمار نرخ رشد دوازدهماهه نقدینگی در ماههای اخیر حاکی است که نرخ رشد نقدینگی از 42.8 درصد در پایان مهرماه 1400 طی یک روند نزولی به 37.3درصد در پایان اردیبهشت ماه 1401 کاهش یافته است.
به گزارش خبرنگار مهر، نقدینگی و تورم موضوعاتی در هم تنیده و به یکدیگر وابستهاند. اما افزایش بیرویه نقدینگی منجر به تورم افسارگسیخته در جامعه میشود و دولت برای ساماندهی بازارهای موازی نیاز دارد تا این متغیرهای کلان را به درستی در پازل پیچیده اقتصاد ایران قرار دهد، با این نگاه و با بررسی شاخصهای اعلامی اخیر بانک مرکزی، میتوان اینگونه ارزیابی کرد که توفیقات و انضباط پولی و مالی هرچه بیشتر دولت سیزدهم در ماههای اخیر و اصلاح رابطه میان این دو موجب تعدیل در متغیرهای کلان، ثبات و پیش بینی پذیری در بازارهای پولی و مالی کشور خواهد شد.
چرا کنترل نقدینگی و تورم مهم است؟
به وضوح در الفبای اقتصادی میدانیم که عدم کنترل نقدینگی منجر به تورم بیشتر میشود. بنابراین، دولت جدید هم باید رشد نقدینگی را کنترل کند و هم تورم را کاهش دهد. با این دیدگاه اصلاح نظام بانکی، انضباط مالی و نظارت همه جانبه بانک مرکزی بر بانکها نیز همگی ضرورتهایی انکارناپذیر است و به درستی دولت و بانک مرکزی مساله کنترل رشد نقدینگی و تورم را به عنوان یکی از مهمترین اولویتهای اقتصادی کشور در دستور کار قرار دادهاند.
در این زمینه، بررسی آمارهای انتشار یافته از سوی بانک مرکزی در زمینه نرخ رشد دوازدهماهه نقدینگی در ماههای اخیر حاکی از آن است که نرخ رشد نقدینگی از 42.8 درصد در پایان مهرماه 1400 طی یک روند نزولی به 37.3 درصد در پایان اردیبهشت ماه 1401 کاهش یافته است.
البته همانطور که بارها در گزارشهای بانک مرکزی نیز مشاهده شده 2.6 واحد درصد از رشد نقدینگی در اردیبهشتماه 1401 به افزایش پوشش آماری (اضافه شدن اطلاعات بانک مهر اقتصاد در آمارهای پولی، بواسطه ادغام بانکهای متعلق به نیروهای مسلح در بانک سپه) مربوط بوده و در صورت عدم لحاظ افزایش پوشش آماری مذکور، رشد دوازده ماهه نقدینگی در پایان اردیبهشت ماه 1401 به 34.7 درصد کاهش مییابد. با این نگاه رشد دوازدهماهه نقدینگی منتهی به پایان اردیبهشت ماه 1401 (با پایه همگن) نسبت به رشد دوره مشابه سال قبل (38.8 درصد)، معادل 4.1 واحد درصد کاهش نشان میدهد.
همچنین، رشد نقدینگی نیز در یک ماهه اردیبهشت 1401 معادل با 2.5 درصد بوده است که نسبت به دوره مشابه سال قبل (3.2 درصد)، 0.7 واحد درصد کاهش نشان میدهد.
به گفته وی رشد نقدینگی و پایه پولی نسبت به سهماهه مشابه سال گذشته کاهشی بوده که انضباط مالی دولت متاثر از عدم استفاده از تنخواه گردان در این خصوص بسیار موثر بوده است. یکی از این دلایل نظارت سختگیرانه بانک مرکزی بر بانکها بوده نکتهای که علی صالح آبادی از آن به درستی تحت عنوان اصلاح رابطه بانکها و بانک مرکزی یاد میکند.
در این زمینه مدیرکل اقتصادی بانک مرکزی نیز معتقد است کنترل رشد ترازنامه بانکها، انضباط مالی دولت و کنترل بدهی بانکها به بانک مرکزی را از جمله عوامل مهم رشد منفی نقدینگی در فروردینماه امسال است.
به گفته جعفر مهدیزاده رشد نقدینگی پس از 9 سال بالاخره در فروردین ماه سال جاری منفی شد و به منفی 2/ 0 رسید. از دیدگاه او این موضوع در کنار رشد تولید مناسب و فراتر از انتظار سال گذشته نویدبخش روند تحولات اقتصادی مثبت در کشور است.
کنترل رشد مقداری ترازنامهها بسته به شرایط بانکها
در مبحث اصلاح ساختار نظام بانکی نیز، بخشی از موضوع مرتبط با اصلاح ترازنامه بانکها و اصلاح ساختار دارایی بانکهاست. البته یکی از موارد مهمی که به انضباط و ارتقای سلامت نظام بانکی نیز کمک میکند، شیوه جدید کنترل رشد ترازنامه بانکهاست که متناسب با شرایط هر بانک در نظر گرفته میشود.
در این باره و به گفته مدیر اداره ارزیابی سلامت نظام بانکی بانک مرکزی، رصد و پایش از سوی بانک مرکزی و اقدامات انضباطی اتخاذ شده؛ منجر به آن شده که رشد ترازنامه بیشتر بانکها متوقف شود. به بیان بهتر میرعمادی الزام بانکها به رعایت حد 2 درصدی ماهانه در رشد ترازنامه هایشان را عاملی موثر برای توقف رشد شتابان خلق نقدینگی از سوی بانکها میداند.
البته همانطور که این مقام مسيول بانک مرکزی تاکید کرده است، متناسب با درصد تخطی بانکها از رشد مقداری ترازنامه نرخ سپرده قانونی بانک افزایش مییابد. همچنین معرفی هیيت مدیره بانک خاطی به هیيت انتظامی بانکها نیز در دستورکار قرار دارد و اگر ظرف یکسال بانکی نتواند خود را با قوانین و مقررات منطبق کند، هیيت مدیره آن به هیيت انتظامی بانکها معرفی و موارد تنبیهی بر اساس قانون بر آنها اعمال خواهد شد.
علی صالح آبادی نیز اخیرا در گفت و گویی اعلام کرده است که عوامل تعیین کننده که تعدیل کننده این درصد هستند در هیات عامل تصویب شده است و رشد ترازنامه بانکها متناسب با هر بانک اعلام میشود و بر همین اساس نیز برای برخی بانکها 1.5 درصد و 2.5 درصد برای بانکها بسته به شرایط آن بانک و شاخصهای موجود در نظر گرفته شده است. البته بانکی که این مهم را رعایت نکند مشمول سپرده قانونی بالاتر میشود و مواردی را داشتیم که سپرده قانونی آنها تا 13 درصد میتواند افزایش یابد.
ایستاده در برابر هزینههای دولت
از نیمه دوم سال 1400، رشد پایه پولی متاثر از رویکرد انضباط گرایانه دولت و سیاستهای پولی و نظارتی فعال بانک مرکزی به طور قابل ملاحظهای کاهش یافته است. بررسی آمارهای پولی نشان میدهد که رشد دوازده ماهه پایه پولی از 42.6 درصد در پایان تیرماه 1400 به 30.5 درصد در پایان اردیبهشت ماه سال 1401 کاهش یافتهاست.
در خصوص عملکرد مالی دولت در سال 1401 نیز باید تاکید کرد که بر خلاف رویه دو ماهه ابتدایی سال 1400 که عمده تامین مالی دولت با اتکای به منابع حساب تنخواه گردان خزانه و مبتنی بر ایجاد بدهی به بانک مرکزی صورت گرفته بود، پرداختهای دولت در دو ماهه ابتدایی سال 1401 با اتکای منابع سپردهای خود بوده است. لذا، یکی از تحولات مثبت شکل گرفته در خصوص رابطه مالی دولت و بانک مرکزی که عمدتا به رویکرد منضبطانه دولت سیزدهم ارتباط مییابد، اتکای بیشتر دولت به منابع خود بوده است.
پیش از این نیز ريیس کل بانک مرکزی در بیست و نهمین همایش سیاستهای پولی و ارزی بانک مرکزی به اصلاح رابطه بانک مرکزی و دولت اشاره کرده بود او یکی دیگر از محورهای اصلاح رابطه بین بانک مرکزی و دولت را در زمینه تنخواه خزانه میدانست.
به بیان بهتر به سنت هر سال طبق قانون بودجه، بانک مرکزی تنخواهی را در اختیار دولت قرار میدهد. یکی از محورهای مهم اصلاح رابطه بانک مرکزی و دولت، اصلاح این سازوکار است. چراکه خزانه نباید نیازی به استفاده از تنخواه داشته باشد و همانطور که شاهد بودیم این موضوع تبعاتی همچون افزایش پایه پولی و نقدینگی را در پی داشته است.
با این دیدگاه صالح آبادی تامین تنخواه خزانه از منابع بانک مرکزی را آخرین راهکار دولت خوانده است. لذا با هماهنگی سازمان برنامه و بودجه، وزارت امور اقتصادی و دارایی و بانک مرکزی راهکاری را برای این موضوع اندیشیدند و این سازوکار جایگزین تنخواه شد.
این سازوکار در ستاد اقتصادی دولت و در جلسه سران قوا به تصویب رسید که دولت بتواند از محل منابع خودش و حسابهای خزانهای خود نزد بانک مرکزی، از رسوب آنها استفاده کند و نیازی به تنخواه نداشته باشد.
تاکنون و به گواه آمارهای بانک مرکزی سازوکار مورد اشاره، جایگزین سازوکار تنخواه شده است، بدین معنا که دولت باید از محل نقدینگیهای خود نزد بانک مرکزی که شامل حسابهای خزانه و شرکتهای دولتی است، مدیریت و برنامه ریزی لازم را داشته باشد تا از محل گردش وجوه خودش، هزینههای خود را تامین کند و نیازی به تامین از جانب تنخواه بانک مرکزی نباشد.
با نگاه به صحبتهای ريیس کل بانک مرکزی از یک سو و نگاه به آمارهای بانک مرکزی میتوان نتیجه گرفت که عملا بانک مرکزی و دولت رابطه نظام مند و منضبطی را نسبت به دولت قبل در پیش گرفته اند و این امر خود را در متغیرهای کلان اقتصادی نشان داده است.
اخبار مرتبط
آخرین اخبار بورس و اقتصاد
- روزگار به نام کارگر شد و به کام کارگر نشد
- شرکت های هواپیمایی فعال تخفیف فرودگاهی خواهند...
- نوسانات ارزی اقتصاد ایران را فلج کرد / شعار سال...
- بیمارستان گاندی هیچ خسارتی از بیمه دریافت...
- ببیمید | وعده جدید وزیر صمت درباره تولید خودرو از زبان نماینده مجلس
- به فریاد این تیم ها برسید / افزایش قیمت ارز نفس...
- پیشنهاد مجلس به دولت در مورد سهمیهبندی بنزین
- ارزان فروشی نفت ایران / چین پول زیادی پس انداز کر...
- تغییر شدید قیمتها در بازار خودرو
- قیمت جدید گوشی های شیايومی در بازار + جدول
- تغییر شدید قیمتها در بازار خودرو/ آخرین قیمت سمند،...
- سهمیه سوخت این خودروها قطع میشود
- تسلط چین بر بازار انرژی / غول بزرگ مهار شدنی نیست
- ابتکار وزارت نیرو برای حل بحران خاموشیها
- نرخ خرید بازار مسکن؛ با 5 میلیارد تومان صاحبخانه شوید +جدول
- دلار در روزنامه کیهان به 50 هزار تومان رسید
- معرفی محبوب ترین گوشی های سامسونگ / نسل جوان...
- بازارساز ترمز رشد ارز را کشید/خبری از افزایش قیمت دلار نیست
- آخرین جزيیات از دوره جدید کالابرگ
- شرایط دریافت وام های خودرویی اعلام شد / قسطی...
- پیش بینی قیمت طلا و سکه 11 اردیبهشت 1403 / سکه امامی به کانال 41 میلیونی صعود کرد
- ورود مجلس به افزایش حقوق بازنشستگان / خبر های...
- دلیل عجیبی که پیکان را 42 سال پیش تیتر یک اخبار کرد/ عکس
- شغل عجیبی که روزانه 30 تا 50میلیون درآمد دارد!
- تامین 70 درصد نفت جهان / خلیج فارس شگفتی ساز شد
- درخواست مهم وزیر اقتصاد از وزیر راه و شهرسازی/ خودروهایی که سهمیه بنزین آنها قطع خواهد شد؛ کدامند؟
- برنامه جهاد کشاورزی برای مدیرت بازار / گرانی سیب...
- اقدام جدید بانکها که زندگی مردم را دشوار میکند
- 7 خبر مهم برای طلا، سکه، دلار و نفت | با این قیمت نفت، بودجه ایران با کسری مواجه نمیشود | خبر خوش برای پتروشیمیها و پالایشگاهها
- اسفند ماه «مرغ حذفی» بیشترین افزایش قیمت را داشت
- هرگونه استعلام تفکیک اراضی در سامانه استعلامات ثبتی انجام شود
- امضای تفاهمنامه همکاری شرکت ملی نفت برای توسعه میدانهای گازی
- رفع یک مشکل حوزه دامپزشکی پس از نیم قرن
- رشد بیش از 22 درصدی تعاونیهای زنان در دولت سیزدهم
- ببینید | سیگنال مهم بانک مرکزی به قیمت دلار؛ خبرهای خوش در راه است؟
- مدیرعامل توانیر: اعتبارات جوایز از طریق مشترکان پرمصرف تامین میشود
- صدور الکترونیکی مجوزها پیشنیاز توسعه اقتصادی و تسهیل مشارکت مردم در کسبوکارهای خرد
- توضیحات وزیر تعاون درباره حق مسکن کارگران
- رشد اقتصادی ایران در 2023 بر اثر دانشبنیان شدن صنعت نفت و گاز به دست آمد/ استفاده حداکثری از توان دانش بنیانها جواب داد
- فاش شدن آخرین پیام ساتوشی ناکاموتو/ خالق بیت کوین چه گفت؟
- ماجرای طرح جدید مالیاتی دولت / قشر مرفه نگران چیس...
- اخبار مهم بورس فردا سه شنبه 11 اردیبهشت| از افزایش سرمایه چند نماد تا خبری برای سهامداران حکشتی و افزایش نرخ برای این نمادها
- دلیل افزایش قیمت برنج در بازار / برنج طارم چند شد؟
- آفریقا، هدف ویژه صادراتی روغن موتور ایران
- بیش از 80 میلیون جایزه غیرنقدی پیشبینی شده برای خوشمصرفها
- کارگران هم مشمول «کاهش ساعت کاری» میشوند؟
- جولان فقر و گرانی سرسامآور در سفره ایرانیها
- بانک مرکزی تکذیب کرد/ ارزپاشی اتفاق نیافتاده است
- قیمت جدید گوشت و مرغ اعلام شد / بوقلمون چند؟
- اخبار مهم کدال دوشنبه 10 اردیبهشت ماه 1403 | از خبری مهم برای این نماد خودرويی تا تاخیر در ثبت افزایش سرمایه به دلیل تعطیلات نوروز