به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری برنا، کریدور حمل و نقل شمال- جنوب یکی از مهمترین شاهراه‌های ارتباطی نیمکره شرقی و جز 10 کریدور ترانزیتی ریلی و ترکیبی تعریف شده در نشست کشورهای عضو اتحادیه اروپایی در هلسینکی در سال 1992 است که تحت عنوان شاهراه ترانزیتی شماره 9 میان سه کشور ایران، روسیه و هند به تصویب رسید.
19 دی سال گذشته بود که معاون حمل و نقل وزیر راه و شهرسازی، از مذاکره با روسیه برای اجرای تفاهمنامه 16 بندی مشارکت در خط‌آهن رشت-آستارا گفت.
به گفته شهریار افندی‌زاده معاون حمل و نقل وزارت راه و شهرسازی، ایران تفاهمنامه پیشنهادی خود را با 16 ماده برای تعیین نحوه مشارکت و سرمایه‌گذاری روسیه در پروژه ریلی رشت- آستارا ارايه کرده است.
با توجه به اینکه برخی از همسایگان شمالی کشورمان از جمله قرقیزستان، تاجیکستان، ازبکستان و افغانستان به نحوی محصور در خشکی هستند، برای رسیدن به دریا می‌بایست از طریق ایران کالاهای خود را حمل کنند.
بهره‌مندی ایران از کریدورها ازجمله کریدور شمال- جنوب از این منظر، بسیار حايز اهمیت است.
اواخر سال گذشته بود که خیر‌الله خادمی مدیرعامل شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل کشور، اعلام کرد که کل پروژه رشت- آستارا به قیمت امروز به 20 هزار میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد که در طول 3 تا 3.5 سال باید به پروژه تزریق شود.
همچنین، برآوردها حاکی از آن است که از کریدور مذکور سالانه حدود 250 میلیارد دلار محصولات هند، چین و آسیای شرقی به مقصد اروپا ترانزیت خواهد شد که پیش‌بینی می‌شود سهم ایران در ترانزیت کالا حدود 4 درصد و تولید حدود 15 درصد باشد.
بر اساس این گزارش، راه‌آهن رشت-آستارا با طول 162 کیلومتر تکمیل کننده کریدور شمال به جنوب از بندر عباس تا رشت و بعد از رشت تا آستارا است و با تکمیل آن، ایران از طریق آذربایجان به روسیه و شمال اروپا وصل می‌شود.
از سوی دیگر کریدور شمال-جنوب، میتواند دیپلماسی سیاسی- اقتصادی ایران در قفقاز را از بیش از پیش فعال و نقش‌‌آفرین کند. تکمیل حلقه مفقوده ریلی کریدور شمال- جنوب علاوه بر توسعه ترانزیت بین‌المللی و استفاده از ظرفیت‌های سرزمینی، یک منبع درآمد پایدار برای ایران است.
پیش‌بینی می‌شود با عملیاتی شدن کریدور شمال- جنوب، ایران بتواند سالانه حدود 20 میلیارد دلار درآمد از این مسیر ترانزیتی کسب کند که میتواند تا حدی وابستگی کشور به درآمدهای نفتی را کاهش دهد.
این کریدور از مهمترین مسیرهای ارتباطی اوراسیا با خلیج فارس است که با توجه به نگاه دولت سیزدهم به دیپلماسی همسایگی و توسعه ارتباطات و مناسبات با کشورهای منطقه، میتواند نقش مهمی در ترانزیت کالاهای کشورهای منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای ایفا کند. ساخت خط‌آهن رشت-آستارا و تکمیل و راه‌اندازی این طرح بزرگ بین المللی جایگاه ایران در اقتصاد بین الملل را از صادرکننده «مواد خام» به جایگاه «ترانزیت» تغییر خواهد داد.
