مجموعهای از سیاستهای جدید ترامپ، عدم اطمینان را برای کسبوکارها، مصرفکنندگان و سرمایهگذاران افزایش داده است، بهویژه با توجه به تعرفههای پیدرپی علیه شرکای تجاری بزرگ مانند کانادا، مکزیک و چین. آیاکو یوشیوکا، استراتژیست ارشد سرمایهگذاری در Wealth Enhancement، اظهار میدارد: «ما به وضوح تغییرات قابل توجهی در احساسات بازار مشاهده کردهایم. بسیاری از روشهایی که در گذشته موثر بودند، اکنون دیگر کارایی ندارند.»
فروش سهام در بازار سهام روز دوشنبه شدت بیشتری گرفت. شاخص S&P 500 با 2.7 درصد کاهش، بزرگترین افت روزانه خود در سال جاری را تجربه کرد. همچنین، شاخص Nasdaq Composite با کاهش 4 درصدی، بزرگترین افت یک روزه خود از سپتامبر 2022 را ثبت کرد.
S&P 500 در روز دوشنبه 8.6 درصد نسبت به رکورد خود در 19 فوریه کاهش یافت و از آن زمان بیش از 4 تریلیون دلار از ارزش بازار خود را از دست داده است، که به نزدیک به 10 درصد کاهش اشاره دارد و نشاندهنده یک اصلاح در این شاخص است. همچنین، نزدک با بیش از 10 درصد کاهش نسبت به بالاترین سطح خود در دسامبر، روز پنجشنبه را به پایان رساند.
ترامپ در پایان هفته از پیشبینی اینکه آیا ایالات متحده ممکن است با رکود اقتصادی روبرو شود، خودداری کرد، زیرا سرمایهگذاران نگران تاثیر سیاستهای تجاری او بودند. پیتر اورسزاگ، مدیرعامل لازارد، در کنفرانس CERAWeek در هیوستون اظهار داشت: «میزان عدم قطعیتی که جنگهای تعرفهای با کانادا، مکزیک و اروپا ایجاد کرده، موجب میشود که هیيتهای مدیره و مدیران اجرایی در برنامهریزیهای آینده تجدید نظر کنند.» او افزود: «مردم میتوانند تنشهای فعلی با چین را درک کنند، اما وضعیت با کانادا، مکزیک و اروپا گیجکننده است. اگر این مسايل در یک ماه آینده حل نشود، ممکن است به چشمانداز اقتصادی ایالات متحده و فعالیتهای ادغام و تملک آسیب جدی وارد کند.»
خطوط هوایی دلتا (DAL.N) روز دوشنبه پیشبینی سود سه ماهه اول خود را به نصف کاهش داد و این امر باعث شد که سهام این شرکت در بازار با افت 14 درصدی مواجه شود. اد باستین، مدیر عامل دلتا، افزایش نااطمینانی اقتصادی در ایالات متحده را عامل این کاهش دانست.
سرمایهگذاران همچنین نگران این هستند که آیا قانونگذاران قادر به تصویب لایحه بودجهای برای جلوگیری از تعطیلی جزيی دولت فدرال خواهند بود. گزارشی از ایالات متحده در مورد تورم روز چهارشنبه منتشر خواهد شد.
راس میفیلد، استراتژیست سرمایهگذاری در Baird، اظهار میکند: «به نظر میرسد دولت ترامپ به تدریج این ایده را میپذیرد که با ریزش بازار موافق است و حتی در صورت بروز رکود اقتصادی، برای دستیابی به اهداف بزرگتر خود مشکلی ندارد.» او معتقد است که این موضوع زنگ خطر بزرگی برای وال استریت به شمار میآید.
بر اساس اطلاعات بانک فدرال رزرو سنت لويیس تا جولای 2024، سهم کل سهام شرکتها و صندوقهای مشترک متعلق به 50 درصد پایینتر جمعیت ایالات متحده، بر اساس ثروت، حدود 1 درصد است. در مقابل، این نسبت برای 10 درصد بالای جمعیت از نظر ثروت به 87 درصد رسیده است.
شاخص S&P 500 در سالهای 2023 و 2024 بیش از 20 درصد افزایش یافته است که این رشد عمدتا به دلیل عملکرد قوی شرکتهای بزرگ فناوری و سهام مرتبط با فناوری مانند Nvidia و تسلا بوده است. با این حال، این شرکتها در سال 2025 با چالشهایی مواجه شدهاند که تاثیر منفی بر شاخصهای اصلی داشته است.
در روز دوشنبه، بخش فناوری S&P 500 با کاهش 4.3 درصدی مواجه شد و سهام اپل و انویدیا هر کدام حدود 5 درصد افت کردند. همچنین، تسلا با کاهش 15 درصدی، حدود 125 میلیارد دلار از ارزش خود را از دست داد.
سایر داراییهای پرریسک نیز تحت فشار قرار گرفتند و ارزش بیت کوین 5 درصد کاهش یافت. در عوض، برخی از بخشهای دفاعی بازار، مانند بخش خدمات شهری (.SPLRCU)، عملکرد بهتری داشتند. همچنین، تقاضا برای اوراق قرضه دولتی ایالات متحده افزایش یافت و بازدهی اوراق 10 ساله خزانهداری به حدود 4.22 درصد کاهش یافت، که به طور معکوس با قیمتها حرکت میکند.
سرمایهگذاران نگران هستند؛ شاخص S&P 500 تمام رشدهای ثبتشده از زمان انتخابات ترامپ در 5 نوامبر را از دست داده و در این مدت نزدیک به 3 درصد کاهش یافته است. بر اساس گزارشی که گلدمن ساکس روز دوشنبه منتشر کرد، صندوقهای تامینی در روز جمعه میزان سرمایهگذاری خود در سهام را به پایینترین سطح در بیش از دو سال اخیر کاهش دادند.
سرمایهگذاران در ابتدا نسبت به برنامههای پیشنهادی ترامپ برای رشد، از جمله کاهش مالیات و مقرراتزدایی، خوشبین بودند، اما عدم اطمینان در مورد تعرفهها و تغییرات دیگر، از جمله کاهش نیروی کار فدرال، باعث کاهش احساسات مثبت شده است.
مایکل اورورک، استراتژیست ارشد بازار در JonesTrading، اظهار میکند: «پس از روی کار آمدن پرزیدنت ترامپ، این تصور وجود داشت که همه چیز در این محیط به خوبی پیش خواهد رفت.» او ادامه میدهد: «هر بار که تغییرات ساختاری رخ میدهد، با عدم اطمینان و اصطکاک مواجه خواهیم شد.» این طبیعی است که مردم کمی نگران شوند و به کسب سود روی آورند.
با وجود فروشهای اخیر، ارزشگذاری بازار سهام همچنان به طور قابل توجهی بالاتر از میانگینهای تاریخی باقی مانده است. طبق گزارش LSEG Datastream، شاخص S&P 500 در روز جمعه با نسبت P/E حدود 21 برای پیشبینی درآمد سال آینده، کمی بالاتر از میانگین بلندمدت 15.8 قرار داشت.
دن کوتسورث، تحلیلگر سرمایهگذاری در AJ Bell، میگوید: «بسیاری از افراد مدتی است که نگران افزایش ارزش سهام در ایالات متحده هستند و به دنبال عاملی برای اصلاح بازار میگردند. ترکیبی از نگرانیها درباره جنگ تجاری، تنشهای ژيوپلیتیکی و چشمانداز اقتصادی نامشخص میتواند به عنوان این عامل عمل کند.»
تحلیلگران دویچه بانک در یادداشتی که روز جمعه منتشر کردند، اعلام کردند که سهم سرمایهگذاران در هفتههای اخیر کاهش یافته و برای نخستین بار از زمان رسیدن به سطح کوتاهمدت در ماه اوت، شاهد کاهش اندکی بودهایم. آنها همچنین اشاره کردند که اگر این روند ادامه یابد و به پایینتر از محدوده تاریخی وزندهی سهام برود، مشابه آنچه در دوران جنگ تجاری ترامپ و چین در سالهای 2018-2019 مشاهده شد، ممکن است شاخص S&P 500 به کمتر از 5300 واحد برسد که به معنای کاهش 5.5 درصدی از سطوح کنونی است.
در نشانهای دیگر از نارضایتی سرمایهگذاران، شاخص نوسانات Cboe (.VIX) روز دوشنبه به بالاترین سطح بسته شدن خود از ماه اوت رسید. ادوارد الحسینی، تحلیلگر ارشد نرخ بهره و ارز در کلمبیا Threadneedle Investments، اظهار داشت که دولت «هنوز در تلاش است تا تعریف دقیقی از یک پیروزی از نظر سیاسی، اقتصادی و زمانبندی مناسب ارايه دهد» و تا زمانی که این کار انجام نشود، وضعیت به همین شکل ادامه خواهد یافت.