به گزارش تابناک اقتصادی؛ یکی از مشکلات اصلی و دغدغه بزرگ شرکت‌های دانش‌بنیان در سال‌های گذشته، مشکل بازار و فروش بوده است. دستگاه‌های دولتی و شبه دولتی مثل پالایشگاه‌ها، پتروشیمی‌ها و مجتمع‌های نیروگاهی و ... می‌توانند یکی از مشتریان خوب محصولات دانش‌بنیان و فناورانه باشند، اما این مشتریان برای خرید کالا و محصولات، قوانین و مقررات محدودکننده‌ای دارند و باید از طریق اجرای مناقصه نسبت به خرید محصولات اقدام کنند.
فرآیند مناقصه برای مدیران دولتی، طولانی و پیچیده و از همه مهمتر اینکه پرمسيولیت است، به خصوص اگر محصول مورد نظر نمونه داخلی نداشته باشد و برای اولین بار در کشور بو‌می‌سازی شود، فرآیند فروشش به سازمان‌ها و شرکت‌های دولتی سخت‌تر می‌شود.
از طرفی مواردی همچون مدعیان زیاد ساخت داخل و دشواری ارزیابی محصولات آن‌ها و ریسک بالای توسعه فناوری، دامپینگ شرکت‌های خارجی و زمان‌بر بودن فرآیند مناقصات باعث می‌شود که بیشتر مدیران دولتی و خصولتی عطای بو‌می‌سازی را به لقای آن ببخشند و ترجیح بدهند محصول مورد نیاز خود را از شرکت‌های خارجی و دلالان آن‌ها خریداری کنند. این موضوع در شرایط تحریم هزینه‌های سنگینی را به کشور تحمیل می‌کند.
در سال 1397 کارگروه تولید بار اول با مشارکت معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و وزارت صنعت تشکیل شد تا این مشکل را به کمک حوزه دانش‌بنیان رفع کند. در سه سال گذشته، 193 طرح از بیش از 70 دستگاه دولتی و حاکمیتی، توسط دبیرخانه کارگروه تولید بار اول دریافت شده که برای 99 مورد آن‌ها، مجوز ترک تشریفات قانون و مقررات برگزاری مناقصات از طرف معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری صادر شده است.
جمشید عدالتیان کارشناس اقتصادی در خصوص طرح تولید بار اول و قانون ترک تشریفات مناقصه برای تولیدات بار اول در گفتگو با تابناک اقتصادی با اشاره به این که قوانینی مانند ترک تشریفات برای تولیدات بار اول از جمله مشوق‌هایی به شمار می‌روند که فعالان اقتصادی را به سمت تولید سوق می‌دهد، تصریح کرد: یکی از مهم‌ترین مشکلات تولیدکنندگان این است که برای محصولات خود بازار فروش پیدا کنند.
وی ادامه داد: مرتبط کردن تولیدکنندگانی که محصولی را برای بار اول تولید می‌کنند به بازار‌های فروش اقدام مناسبی است. در قالب سازوکار تولید بار اول معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، به کسانی که در ابتدای راه تولید هستند و برای اولین بار محصولی را تولید کرده اند، کمک می‌کنیم که به بازار فروش دسترسی پیدا کنند.
این کارشناس اقتصادی توضیح داد: در غیاب سازوکار تولید بار اول، برای تولیدکنندگان محصولات بار اولی بسیار سخت است که محصول خود را به فروش برسانند و در لیست ارايه دهندگان کالا به سازمان‌ها و نهاد‌های دولتی قرار بگیرند. طرح تولید بار اول، نوعی بازارسازی برای شرکت‌های تولیدکننده محصولات برای بار اول که اغلب دانش‌بنیان هستند، انجام می‌دهد.
عدالتیان گفت: قانون ترک تشریفات به شرکت‌هایی که برای اولین بار محصولی را تولید می‌کنند، کمک می‌کند که محصول خود را بدون نیاز به پیمودن فرآیند مناقصه و بروکراسی‌های اداری پیچیده به سازمان‌های دولتی ارايه کنند. به این ترتیب، این شرکت‌ها محصول شان را بدون نیاز به پرداخت هزینه‌های بالای بازاریابی معرفی می‌کنند.
وی ادامه داد: اینکه ارايه محصول شرکت‌ها به سازمان‌ها و وزارتخانه‌های دولتی ادامه یابد یا خیر، به عملکرد شرکت تولیدکننده و کیفیت محصولی که ارايه می‌دهد، بستگی دارد؛ اما در ابتدای راه و وقتی برای بار اول این محصول ارايه می‌شود، باید در قالب سازوکار‌هایی مانند تولید بار اول از آن‌ها حمایت کنیم.
عدالتیان با اشاره به این که یکی از مهم‌ترین مشکلات نخبگان کشور برای فعالیت، نقدینگی است، تصریح کرد: با اجرای سازوکار تولید بار اول توسط معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و اجرای قانون ترک تشریفات توانسته ایم بازار 7 هزار میلیارد تومانی برای دانش‌بنیان‌ها ایجاد کنیم. به این ترتیب، یک بازار بکر برای شرکت‌هایی که به تولید محصولات برای بار اول می‌پردازند، ایجاد کرده ایم و نوعی حمایت ویژه از دانش‌بنیان‌ها شده است.
این کارشناس اقتصادی در پایان تاکید کرد: حمایت‌های خوبی از دانش‌بنیان‌ها در زمینه تولید صورت گرفته است که می‌تواند بسترساز اتفاقات خوبی در کشور باشد. مثلا، مالیات‌هایی که از این شرکت‌ها دریافت می‌شود، شامل تخفیف است و از این نظر نیز شرایط ویژه‌ای برایشان در نظر گرفته شده است.