بیش از 13 سال از آغاز اجرای هدفمندی یارانه ها میگذرد و تاکنون 163 مرحله از یارانه نقدی به حساب خانوارهای مشمول واریز شده است. با این حال، با تغییر دولت ها، همچنان این سوال مطرح میشود که آیا سیاستهای یارانه ای که تقریبا همه به آن انتقاد دارند، در دولت جدید تغییر خواهد کرد یا خیر.
دولت چهاردهم در شرایطی به قدرت رسید که بحث تمدید طرح تشویقی کالا برگ الکترونیکی (فجرانه) در دولت سیزدهم ناتمام مانده بود و همچنین آمارها نشان میداد که منابع اختصاصی طرح یارانه ها محقق نشده است.
از زمانی اجرای قانون هدفمندی یارانهها تاکنون، از یکسو یارانهبگیران بهخصوص در دهکهای پایین چشمانتظار تغییر رقم یارانه نقدی همگام با تورم و رشد قیمت کالاهای اساسی و انرژی هستند و از سوی دیگر، دولتها در تکاپو برای اینکه منابع مکفی برای توزیع یارانه نقدی فراهم کنند.
در این میان، طرح کالابرگ الکترونیک بهعنوان یک پیوست معیشتی برای اجرای سیاست حذف دلار 4200 تومانی، روزنهای برای تقویت معیشت اقشار ضعیف، بدون نیاز به تغییر رقم یارانه نقدی عمومی باز کرد و بهویژه با اجرای طرح فجرانه، نظر مثبت بسیاری از سیاستگذاران حوزه رفاه را به خود جلب کرد.
این طرح سه ماه که از دهه فجر 1402 آغاز شده بود، در حالی در بهار 1403 به پایان رسید که با شهادت آیتالله ريیسی و اتمام عمر دولت سیزدهم، فرصتی برای تعیین تکلیف آن دست نداد. حال، خانوارهایی که به مدد طرح فجرانه توانسته بودند معیشت خود را با هزینه پایینتر تامین کنند، در انتظار تصمیم دولت جدید برای نحوه اجرای این طرح هستند.
انتظارات برای واقعبین کردن مبلغ یارانه نقدی یکطرف ماجراست؛ سوی دیگر ماجرا منابع تامین شده برای اجرای این طرح است که بنا به اظهارات سخنگوی سازمان هدفمندی یارانهها، منابع تعیین شده برای هدفمندسازی یارانهها در 6 ماهه امسال محقق نشده و این حوزه عملا با کسری قابلتوجه منابع روبروست.
طیبه حسینی، چندی پیش در پاسخ به پیگیری رسانهها در مورد احتمال تغییر رقم یارانه نقدی، گفته بود به دلیل کسری منابع، رقم یارانه تغییر نمیکند و هیچ برنامهای برای افزایش این مبلغ یارانه وجود ندارد.
حذف و اضافه یارانه ها در وقت اضافهبه گفته حسینی، در نیمه اول سال جاری، از مجموع منابعی که باید برای هدفمندی یارانهها محقق میشد تقریبا 53.5 درصد محقق شده و 46.5 درصد کسری منابع وجود دارد.
طبق قانون بودجه، سازمان هدفمندسازی یارانهها به ازای هر نفر مشمول در دهکهای اول تا سوم 400 هزار تومان به ازای هر فرد در دهکهای چهارم تا نهم 300 هزار تومان یارانه پرداخت میکند.
طبق قانون دولتها مکلف به حذف یارانه ثروتمندان هستند؛ اما بهجز سال 1393 که ضمن دعوت مردم برای انصراف از دریافت یارانه نقدی، بخشی از مشمولان نیز حذف شدند، هیچ اقدام گستردهای برای حذف یارانهبگیران فاقد شرایط انجام نشده است.
در یکی دو سال اخیر با تجهیز دادههای پایگاه اطلاعات رفاه ایرانیان و برگزاری آزمون وسع 6 ماهه، فرایند حذف محدود افراد در دهک بالا و اضافه کردن مشمولان جدید در حال انجام بوده و در پاییز امسال نیز با اجرای آزمون وسع جدید، احتمال تغییر در ترکیب یارانهبگیران وجود دارد؛ البته این تغییرات محدود بوده و در حد حذف و اضافه چند هزار نفر خواهد بود.
پس از اجرای طرح یارانه ها، مشکلات متعدی بر سر راه این طرح قرار گرفت که از جمله آن ها می توان به افزایش جمعیت و سختی تامین منابع مالی اشاره کرد. به همین جهت سازمان هدفمندسازی یارانه ها به روی کار آمد تا مدیریت دقیق تری بر روی این منابع صورت گیرد و به این شکل نحوه بهره مندی مردم از این طرح کمک معیشتی هدفمند تر شود. این سازمان نیز سایت خود را راه اندازی نمود تا خدمات مرتبط با یارانه را بهتر به مردم عرضه کند.
به همین جهت سعی شده است که به معرفی سایت سازمان هدفمندی یارانه ها پرداخته شود و جزيیات بیشتری از آن شامل نحوه ورود به سامانه و معرفی میز خدمات hadafmandi.ir ارايه شود تا کاربران با این سامانه بیشتر آشنا شوند.
معرفی سایت هدفمندی یارانه هااز زمانی که طرح پرداخت یارانه به اجرا درآمد، بحث های فراوانی در خصوص معایب و مزایا آن مطرح شده است. یکی از مواردی که بسیار مورد بحث بوده است، تامین منابع مالی جهت واریر یارانه ها می باشد که فشار زیادی به دولت وارد کرده است. به همین دلیل نیاز به وجود سازمانی جهت مدیریت و ساماندهی اجرای این طرح برای پیشبرد صحیح آن، به شدت حس می شد که این دلیلی شد تا سازمان ساماندهی یارانه ها به روی کار آید.
سازمان هدفمندی یارانه ها با مشکلاتی از قبیل اختلاف مبلغ یارانه با قیمت های موجود در بازار، تامین منابع مالی و افزایش رشد جمعیت مواجه بوده است. این سازمان با تدوین برنامه ای سعی کرد تا با شناسایی وضعیت اقتصادی و اجتماعی افراد و تلاش برای دهک بندی آن ها، افراد کم برخوردار و ثروتمند را در گروه های مختلف طبقه بندی کند تا متناسب با دسته ای که هر یک از افراد در آن قرار می گیرند، به آن ها یارانه پرداخت شود و یارانه افراد ثروتمند حذف گردد تا بودجه ای که برای پرداخت به این افراد استفاده می شد، بین افراد کم برخوردار پخش شود.
این سازمان با توجه به فعالیت هایی که انجام می دهد اقدام به راه اندازی سایت خود کرده است تا علاوه بر معرفی این سازمان، بخش هایی نبز برای پاسخ به سوالات پرتکرار مردم ایجاد کند. همچنین در سایت hadafmandi.ir، لیست خدمات یارانه ای مانند تغییر سرپرست خانوار، قرار داده شده است که راهنمای دریافت هر کدام از این خدمات ارايه گردیده اند.
همچنین یکی دیگر از نکات مهم سایت سازمان هدفمندسازی یارانه ها انتشار اخبار مرتبط با این حوزه است. این ویژگی به خصوص پس از اجرای طرح جدید یارانه ها بسیار مورد توجه قرار گرفته است؛ چرا که اکنون بسیاری از افراد قصد ثبت نام مجدد یارانه را دارند. اخبار زمان و نحوه ثبت نام جاماندگان و منصرف شدگان یارانه از طریق این سایت اعلام می شود.
همان طور که گفته شد، سازمان هدفمند سازی یارانه ها، بخشی از خدمات مردم را از طریق سایت خود ارايه می دهد. اما برای بهره مندی و استفاده از برخی از این خدمات نیاز است که افراد به سامانه هدفمندی وارد شود شوند. به همین دلیل در ادامه این بخش، نحوه ورود به سایت سازمان هدفمندی یارانه ها ارايه شده است.
نحوه ورود به سایت سازمان هدفمندی یارانه هاابتدا در مرورگر خود آدرس hadafmandi.ir را بنویسید تا به طور مستقیم به سایت سازمان هدفمندسازی وارد شوید.
در صفحه باز شده، روی گزینه ای که در تصویر زیر مشخص شده است، کلیک کنید.
اکنون نام کاربری، رمز عبور و کد امنیتی را بنویسید و روی گزینه ورود به سیستم کلیک کنید تا وارد سامانه شوید.با توجه به اینکه بسیاری از افراد ثبت نام یارانه جامانده اند و یا انصراف داده اند، در صورتی که بخواهند در طرح جدید یارانه ثبت نام کنند باید به سایت ثبت نام یارانه بروند.
تعداد خدمات قابل ارايه در خصوص یارانه تقریبا فراوان است، زیرا نیاز افراد با یکدیگر متفاوت است. به همین دلیل، سازمان هدفمندسازی یارانه ها تصمیم گرفت تا بخشی را در سایت خود تحت عنوان میز خدمات ارايه دهد که خدمات عمده مورد نیاز افراد را پوشش می دهد و آن ها را برای رفع مشکلشان راهنمایی می کند. در این بخش، به معرفی برخی از امکانات میز خدمات سایت سازمان هدفمند سازی یارانه ها پرداخته شده است.
شناسه خدمات سازمانسامانه رفاهی: سامانه رفاهی به منظور ثبت نام افراد جهت دریافت یارانه طراحی شده است که در حال حاضر تنها دو خدمت شماره حساب و اطلاعات یارانه پرداختی را ارايه می دهد. در آینده و با اطلاع رسانی سازمان هدفمندی یارانه ها، فرایند ثبت نام متقاضیان یارانه نیز در این سایت آغاز خواهد شد.
برقراری یارانه نقدی نوزادان: یکی از مواردی که برای خانواده هایی که صاحب فرزند می شود مهم است، فعالسازی یارانه نوزادشان می باشد. در این بخش از میز خدمات، راهنمای دریافت این خدمت ارايه شده است. این خدمت به صورت غیر حضوری از طریق سامانه رفاهی قابل انجام است.
برقراری یارانه نقدی خانوار جدید به موجب ازدواج: تمامی زوج هایی که به تازگی ازدواج کرده اند می توانند درخواست دریافت یارانه کنند. راهنمای فعالسازی یارانه این افراد نیز در این بخش ارايه شده است که باید به صورت حضوری به پلیس +10 مراجعه نمایند و درخواست خود را ثبت نمایند.
تغییر اطلاعات حساب بانکی مشمولین دریافت یارانه نقدی: ارايه این خدمت به صورت حضوری می باشد و سرپرست خانوار باید به بانک عامل خود مراجعه نماید تا حساب کنونی خود را رد کند و سپس به بانک جدید مراجعه نماید تا این بانک اطلاعات حساب جدید را در سامانه مربوطه وارد کند.
ارايه اطلاعات یارانه پرداختی سرپرستان خانوار: افرادی که قصد مشاهده اطلاعات یارانه پرداختی خود را دارند می توانند به سامانه رفاهی مراجعه نمایند.