زنگ خطر برای فولاد به صدا درآمد
به طور طبیعی هرگونه نوسانی که در خرید مواد اولیه انجام می‌شود، قیمت آهن‌آلات را تحت تاثیر قرار می‌دهد. حال امروز به دلیل اینکه تولید‌کننده در شرایط نامناسب اقتصادی قرار دارد، ناچار است هزینه بیشتری برای خرید مواد اولیه مورد نیاز خود بپردازد؛ در نتیجه قیمت آهن‌آلات نیز تحت تاثیر این مهم افزایشی می‌شود.
اما مساله این است که با افزایش قیمت‌ها در این عرصه، قدرت خرید مصرف‌کنندگان مقاطع فولادی هم روز‌به‌روز کمتر می‌شود. به این ترتیب برخی تولیدکنندگانی که به آهن‌آلات نیاز دارند، با مشکل تامین روبهرو شده و این از جمله تاثیرات منفی‌ای است که نوسانات ارزی در داخل کشور به وجود آورده است. مساله‌ای که موجب کاهش تقاضا شده و در نهایت ما را به سمت رکود اقتصادی در بازار می‌برد.
یک کارشناس بازار ارز در این خصوص گفت: متاسفانه مشکلی که در این حوزه مشاهده می‌شود، آن است که با کاهش عرضه آهن‌آلات، قیمت آنها افزایش پیدا می‌کند که یکی از دلایل آن را می‌توان صادرات عنوان کرد.
احسان کاظمی گفت: با افزایش نرخ دلار، میل و رغبت تولید‌کننده به دلیل کسب درآمد بیشتر در بازار صادراتی، برای عرضه آهن‌آلات در داخل کشور کاهش پیدا می‌کند.
قدرت خرید مصرف‌کنندگان کاهش پیدا کردکاظمی درباره تاثیر نوسانات ارزی بر بازار فولاد اظهارداشت: در حال حاضر با افزایش قیمت ارز در کشور، تولیدکنندگانی که برای تولید آهن نیاز به خرید مواد اولیه دارند، باید هزینه بیشتری برای خرید مواد اولیه بپردازند و در نتیجه قیمت آهن‌آلات نیز افزایش خواهد یافت. در واقع، می‌توان گفت هر نوسانی که در خرید مواد اولیه از دیگر کشورها انجام شود، قیمت آهن‌آلات در کشور نیز تحت تاثیر قرار خواهد گرفت. وی گفت: با افزایش قیمت‌ها در این حوزه، قدرت خرید مصرف‌کنندگان و افرادی که به مقاطع فولادی نیاز دارند، کاهش پیدا خواهد کرد. کاهش قدرت خرید آهن‌آلات باعث کاهش تقاضا شده و شرایط برای ایجاد یک رکود اقتصادی در بازار به وجود خواهد آمد. وی با اشاره به رابطه مستقیم افزایش صادرات و کاهش عرضه محصولات فولادی در داخل کشور، گفت: با افزایش نرخ دلار، میل و رغبت تولید‌کننده به دلیل کسب درآمد بیشتر در بازار صادراتی، برای عرضه آهن‌آلات در داخل کشور کاهش پیدا می‌کند. بر همین اساس، برخی تولیدکنندگانی که برای شروع کار خود به آهن‌آلات نیاز دارند، با مشکلات عدیده‌ای روبهرو می‌شوند و این از جمله تاثیرات منفی‌ای است که نوسانات ارزی در داخل کشور به وجود می‌آورد.
به گفته کاظمی، این احتمال وجود دارد که با رفع محدودیت منابع انرژی برای کارخانجات تولید فولاد کشور، نرخ تولیدات افزایش و قیمت مقاطع کاهش یابد، اما بزرگ‌ترین عامل موثر بر قیمت آهن‌آلات، قیمت دلار است.
هزینه‌های افزایش قیمت دلاردر این رابطه کارشناسان به هزینه‌های معدنکاری اشاره کرده و مطرح می‌کنند که معدنکار چرخه‌ای از تامین مواد اولیه، حقوق و دستمزد، هزینه‌های مرتبط با تولید و … را دارد و اینها همه بر مبنای نرخ ارز در بازار آزاد محاسبه می‌شود. درواقع در بسیاری از موارد برای تامین مواد اولیه نرخ دلار آزاد و روز برای او محاسبه می‌شود. به این ترتیب این جمله معروف که امروز دلار گران شده پس ما هم گران می‌فروشیم برای کل جامعه و همچنین معدنی‌ها هم صدق می‌کند.
درباره مخارج معدنی‌ها به دلار می‌توان به افزایش قیمت ماشین‌آلات اشاره کرد. کارشناسان باور دارند که با افزایش قیمت دلار برای دستگاهی که سال گذشته 8 میلیارد تومان هزینه می‌کردند، حالا باید 15 میلیارد تومان هزینه کنند. بنابراین امروز تولید‌کننده هم دچار چالش جدی شده است. آنها تاکید می‌کنند که چطور می‌شود برای تامین مواد اولیه بر مبنای نرخ دلار آزاد هزینه کرد، اما محصول را بر مبنای 28 هزار و 500 تومان به صورت دستوری به فروش رساند! در این شرایط تولید‌کننده به طور حتم نابود می‌شود، چراکه مدام باید از جیب خود هزینه کند.
فشار به تولیدکنندهدر این بین اگر مسوولان به این مساله فکر کنند که دلار 28 هزار تومان شود که بسیار تحسین‌برانگیز است، اما این مساله به ناگهان شکل نمی‌گیرد و با فشار به تولید‌کننده عملی نمی‌شود. بلکه احتیاج به برنامه‌ریزی چندین ساله دارد تا بتوانیم روی تمام مواد اولیه آن را جاری کنیم.
کارشناسان باور دارند که تولید‌کننده نمی‌تواند سرگردان باشد بلکه باید مطمين شود که هزینه‌هایش بر مبنای همین نرخ 28 هزار تومانی تعیین می‌شود، اما با افزایش سر‌سام‌آور هزینه‌ها از جمله حقوق نیروی کار و… نمی‌شود به تولید فکر کند.
فعالان معدنی باور دارند که اگر تولید‌کننده بر مبنای بازار آزاد عمل کند، باید بر مبنای بازار آزاد هم محصول خود را بفروشد. درواقع اقتصاد معدن هم با این مسايل که بتوانیم فروش مناسب و متناسب با هزینه‌ها داشته باشیم، می‌چرخد وگرنه در عرض چند ماه معادن تعطیل می‌شوند. در این بین اگر در مقابل افزایش نرخ ارز و هزینه‌ها چاره‌ای اندیشیده نشود در نهایت شاهد افزایش نرخ بیکاری، رکود و عدم تامین مواد اولیه برای صنایع پایین‌دستی خواهیم بود.
ضرر بخش معدندر چند ماه گذشته ارزش ریال تا میزان 50 درصد هم افت کرده است؛ این در حالی است که نرخ تعهدات نیمایی 28 هزار تومان بوده که با نرخ واقعی دلار که بیش از 50 هزار تومان است، اختلاف زیادی دارد. اما مساله این است که این مشکل اثرات تورمی خود را خواهد گذاشت و مضرات زیادی برای معدنی‌ها ایجاد خواهد کرد.
هرچند افزایش نرخ ارز برای بخش معدن بسیار خوشایند است، اما مشکل وقتی ایجاد می‌شود که بدانیم عمده صادرات ما منوط به واردات است. به طور مثال می‌توان به تجهیزات ماشین‌آلات، مواد اولیه و… اشاره کرد که همه مدتی است با مشکل روبهرو شده‌اند. متاسفانه امروز بخش معدن علی‌رغم اینکه می‌تواند به دلیل افزایش قیمت ارز سود‌آور باشد، اما در حال ضرر است.