بورس حباب ندارد /آفت سرکوب بازارهای مالی، خروج پول از بازار سرمایه است
به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از ایرنا، «حمیدرضا دانش کاظمی» به مقایسه وضعیت بازار در سال 1402 و افت و خیزهای شاخص بورس در سال 1399 پرداخت و اظهار کرد: از سال 99 به بعد اتفاقاتی در بازار سرمایه رخ داد که هفته‌نگار آن با جزییات دقیق در سازمان بورس وجود دارد و از طریق آن می‌توان پارامترهای تاثیرگذار بر بازار در هفته و ماه‌های مختلف را مورد بررسی قرار داد.
وی اظهار داشت: مطالعات نشان از آن دارد که بازار سرمایه در آن دوره آبستن اتفاقات مثبت و منفی زیادی بود، این اتفاقات ناشی از مسایل سیاسی و اقتصادی مختلفی بودند که تاثیر زیادی را بر روند معاملات بازار سرمایه ایجاد کردند و باعث خروج بازار از مسیر اصلی خود شدند.
دانش کاظمی خاطرنشان کرد: مساله امنیت، خلاصه آن چیزی است که می‌توان آن را در حوزه معاملات بورس خلاصه کرد و در حوزه سرمایه‌گذاری از اهمیت قابل توجهی برخوردارند.
عضو شورای‌عالی بورس با اشاره به اینکه سرمایه‌گذار ترسو است و در صورت آسیب به امنیت اقتصادی، شاهد فرار سرمایه‌گذاران از بازار سهام خواهیم بود، گفت: ترسو بودن سرمایه‌گذار نخستین جمله در ادبیات مالی است که ویژه بازار سرمایه است؛ بنابراین تصمیم‌گیرندگان بازار سرمایه در دولت، سازمان بورس و اوراق بهادار، مجلس شورای اسلامی و شورای رقابت باید مراقب باشند تا با تصمیمات خود آسیبی به امنیت سرمایه‌گذاران وارد نکنند.
وی اظهار داشت: اگر مسوولان هزاران اقدام مثبت به نفع بازار سرمایه انجام دهند، اما یک تصمیم عجولانه به ضرر بازار اتخاذ کنند، شاهد پررنگ شدن خاطرات بد در ذهن سرمایه‌گذاران خواهیم بود که این امر باعث می‌شود تا به سختی بتوان دوباره نگاه‌ها را به بازار تغییر داد و اعتماد را به سهامداران بازگرداند.
دانش کاظمی با بیان اینکه در تصمیمات مختلف شاهد وجود برخی از آثار هستیم که این آثار بر انجام سرمایه‌گذاری‌ها مستتر خواهد شد، گفت: برای مثال بارها شاهد بودیم که برخی از مقامات سیاسی و اقتصادی با اظهارنظرهای خود نگرانی را وارد بازار کرده‌اند و باعث ایجاد واکنش منفی در بازار شده است، در این زمان سرمایه‌گذار به دلیل تجربه اتفاقات سال 99 دیگر در این بازار نمی‌ماند و به سرعت با فروش سهام خود اقدام به خروج از بازار می‌کند.
عضو شورای‌عالی بورس ادامه داد: به لحاظ ارزش دلاری، هیچ نگرانی برای بازار وجود ندارد، بازارها در اقتصاد کشور به یکدیگر متصل هستند و نمی‌توان شاهد چنین اتفاقی بود که قیمت دلار، مسکن و طلا با افزایش همراه شود و سودآوری شرکت‌ها رشد کند، اما بازار به لحاظ اسمی رشد چندانی را تجربه نکند.
وی با اشاره به اینکه بازار در سال 99 با شتاب زیاد در مدار صعود قرار گرفت، بعد از آن فنر بازار رها شد و از مرداد 99 شاهد افت سنگینی و فرار سرمایه از بورس بودیم، افزود: این اتفاق نیازمند 2 سال زمان بود تا بتوان دوباره بازار سهام را به وضعیت تعادل و ثبات بازگرداند.
حبابی در بازار سهام حس نمیشوددانش کاظمی با اعلام اینکه بازار سهام از مدت‌ها قبل به دنبال هماهنگی برای ایجاد تعادل بود که این امر باعث شد بازار تا بهمن 1401 در وضعیت رکود قرار بگیرد، گفت: اکنون نرخ ارز جدید باید معیاری برای ارزیابی معاملات بازار باشد و نباید در این زمینه سال 99 را مورد ارزیابی قرار داد.
عضو شورای‌عالی بورس با بیان اینکه از فروردین 1401 تاکنون حداقل 25 شرکت وارد بورس و فرابورس شدند، اظهار داشت: این شرکت‌ها باعث افزایش ارزش بازار شدند و همچنین تعداد قابل توجهی از شرکت‌ها با افزایش سرمایه از محل آورده نقدی و سود انباشته ارزش بازار را افزایش دادند، همچنین این موضوع باید مورد توجه باشد که به افزایش اندازه بازار سهام نسبت به سال 99 اما شاخص رشد زیادی را تجربه نکرد.
وی با بیان اینکه حبابی هم در بازار سهام حس نمی‌شود و نگران وضعیت موجود نیستم، ادامه داد: سیاست‌مداران و اقتصاددانان باید تجربه سال 99 را به یاد داشته باشند و مراقب باشند تا فنر رشد بازار را بیشتر از یک حد مشخص بالا نبرند و همچنین بیشتر از حد مشخص اقدام به سرکوب بازار نکنند.
آفت سرکوب بازارهای مالی، خروج پول از بازار سرمایه استدانش کاظمی معتقد است؛ آفت سرکوب بازارهای مالی، خروج پول از بازار سرمایه و ورود آن به دیگر بازارها است که بارها شاهد تبعات آن در اقتصاد کشور بوده‌ایم.
در ادامه عضو شورای‌عالی بورس به درگیر بودن سرمایه اجتماعی در حوزه بازار سرمایه اشاره و اعلام کرد: در بسیاری از مواقع دولت‌ها از دولت‌های قبل تجربه به دست می‌آورند و دیگر اشتباهات قبل را تکرار نخواهند کرد.
وی ادامه داد: در انتهای مرداد 99 ارزش دلاری بازار 420 میلیارد دلار بود، در این مدت شاهد افزایش سرمایه تعدادی شرکت‌ها بودیم و 74 شرکت به ارزش 521 همت در بورس‌ها پذیرش شدند.
دانش کاظمی به ریزش بی‌سابقه شاخص بورس در بازار هفته گذشته اشاره کرد و گفت: هفته گذشته شاهد تجربه روند منفی بدی در بازار بودیم و شاخص بورس در یک روز حدود پنج درصد منفی شد که برخی معتقد بودند طبق قانون، بازار باید تعطیل شود؛ در حالی که اجباری در این زمینه وجود ندارد، ما معتقد بودیم که بازار نباید تعطیل شود و تصمیم بسیار درستی هم گرفته شد که بازار را تعطیل نکردند.
عضو شورای‌عالی بورس تاکید کرد: ارزش بازار در روز دوشنبه (18 اردیبهشت ماه) 182 میلیارد دلار بود، در حالی که افزایش سرمایه از محل آورده داشتیم و شرکت‌های جدید هم وارد بازار شده‌اند.
پولی که سال 99 وارد بورس شد، وارد تولید نشدوی با بیان اینکه منابع پولی وارد شده به بازار در سال 99 وارد مدار تولید نشد، گفت: زمانی که آب استخر را به یک حوض وارد کنیم، آب سرریز خواهد شد و این مساله به عنوان موضوع طبیعی تلقی می‌شود، اما اکنون ابزارهای خوبی را در این بازار تامین کردیم؛ ضمن اینکه بازارهای جانشین که ارزی هستند به شدت رشد کردند و ارزش دلاری بازار با ورود شرکت‌های جدید به نصف سال 99 نیز نرسیده است که این امر متاثر از سرمایه اجتماعی بوده است.
دانش کاظمی با اشاره به اینکه سهامدار به دلیل تجربه اتفاقات تلخ سال 99 دیگر به راحتی به این بازار ورود نمی‌کند، اظهار داشت: از سال 99 به بعد در بیشتر فیلم‌های تلویزیونی چنین مساله‌ای وانمود می‌شود که بیشتر کلاهبرداری‌ها در بورس اتفاق افتاده است و حتی مجری یک برنامه رادیویی صریحا این موضوع را مطرح کرد که بارها اعلام کردیم سرمایه خود را وارد بورس نکنید، بنابراین در رسانه‌های مختلف به آسیب وارد شده در سرمایه اجتماعی دامن زده می‌شود و از این طریق به نوسانات 2 سال گذشته بورس شتاب بخشیدند؛ این در حالی است که از قضا بازار سرمایه امن‌ترین و شفاف‌ترین نقطه اقتصادی کشور تلقی می‌شود.
عضو شورای‌عالی بورس با تاکید بر اینکه در دولت جدید چند اتفاق بسیار خوب برای بازار سرمایه صورت گرفت که شاهد اثر آن در معاملات بازار بودیم، ادامه داد: نخستین اقدام مربوط به میزان افزایش سرمایه از محل سودهای انباشته به دلیل معافیت‌های مالیاتی بود که در 2 سال گذشته در لایحه بودجه ارايه شد و رقم آن عدد بسیار بالایی بود که در اصل این پول به بازار اولیه و شرکت واریز شد، سازمان بورس حمایت بسیار خوبی را از این اتفاق داشت که این مساله را می‌توان به عنوان یک استراتژی مثبت تلقی کرد.
وی ادامه داد: نمی‌توان اکنون اعلام کرد که وضعیت بازار عالی است اما روند فعلی نشان‌دهنده آن است که بازار به سمت درستی در حال حرکت است و همچنان راه زیادی تا رسیدن به هدف باقی مانده است.
دانش کاظمی با اعتقاد بر اینکه منابع نقدی سرشاری که به دلیل خلق پول پرقدرت تورم‌زا در کشور در حال تولید است باید به سمت بازار اولیه هدایت شوند، گفت: در بازار سهام نیازمند ابزارهایی مانند صرف سهام و سلب حق‌تقدم است که اکنون کمتر در بازار فعال شده‌اند، همچنین برای مثال صندوق املاک و مستغلات تاسیس شده، اما باید با سرعت بیشتری توسعه پیدا کند.
عضو شورای‌عالی بورس به ابزار دیگر حاضر در بازار به نام شرکت پروژه‌ها اشاره کرد و اظهار داشت: در کشور تعداد زیادی از پروژه‌های بزرگ با بازدهی جذاب وجود دارد که اگر بخواهند به صورت مستقیم در بورس پذیرش شوند باید زودتر خط تولید آنها راه‌اندازی شود و به سوددهی برسند و پس از آن در مورد پذیرش شرکت‌ها تصمیم‌گیری شود.
وی ادامه داد: در صورت راه‌اندازی شرکت پروژه‌ها مردم سرمایه‌های خود را به جای ورود به بانک یا بازار خودرو و ارز وارد صنعت می‌کنند و از این طریق مردم هم منفعتی را از آن خود خواهند کرد.
دانش کاظمی اظهار داشت: باید مراقب بود تا سرمایه و امنیت ایجاد شده در بازار را از بین نبریم و سرمایه‌گذاری که حال بعد از 3 سال دوباره در حال اعتماد به بازار است را فراری ندهیم.
رسالت اصلی متولی یا ناظر بازار، بررسی شاخص بورس نیستعضو شورای‌عالی بورس همچنین به عدم آموزش همه سهامداران در بازار اشاره کرد و گفت: نمی‌توان به صورت سیاه و سفید به همه سهامداران نگاه کرد، بلکه رنگ حضور سهامداران در بازار خاکستری است، اینکه همه مردم به دنبال کسب پنج درصد بازدهی از بازار سهام هستند نشان‌دهنده تصور درست آنها از اقتصاد است، این اتفاق نشان می‌دهد در بازار دریاچه‌ای ایجاد شده که باید اقدام به اعمال سیاست‌گذاری درست در آن کرد.
وی با بیان اینکه اکنون شاهد وجود طیف‌های مختلف برای سیاست‌گذاری در بازار سرمایه هستیم، ادامه داد: تا چند وقت گذشته صندوق توسعه و تثبیت در بازار سرمایه فعال نبودند، اما فعالیت آنها با تزریق منابع آغاز شد که اکنون به بزرگ‌ترین بازارگردان‌های ایران تبدیل شدند.
دانش کاظمی خاطرنشان کرد: یک ایراد و ناراحتی داریم و آن هم این است که سازمان بورس به دلیل احساس مسوولیت خود به مساله مربوط به شاخص بورس و عوامل تاثیرگذار در صعود و نزول آن بیش از دیگر وظایف خود توجه کرده است.
عضو شورای‌عالی بورس با بیان اینکه رسالت اصلی متولی یا ناظر بازار، بررسی شاخص بورس نیست، بلکه باید حجم معاملات و میزان نقدشوندگی گزارش شود، گفت: در این راستا این موضوع باید توجه شود که سازمان بورس تا چه میزان در حوزه آموزش و فرهنگ‌سازی جامعه موفق عمل کرده است.
وی ادامه داد: همچنین در این زمینه باید به این موضوع توجه کرد که بودجه در نظر گرفته شده برای فرهنگ‌سازی در بورس در سال 98، 99، 1401،1400چه میزان بوده و چه میزان از آن محقق شده است، با توجه به وجود چنین مسایل مهمی اما همه توجه سازمان بورس به شاخص بورس و مسایل مربوط به آن بوده است.
دانش کاظمی با تاکید بر اینکه اکنون کارنامه روسای سازمان بورس این‌گونه بررسی می‌شود که در ابتدای ریاست خود شاخص بورس را با چه عددی تحویل گرفته و آن را با چه عددی تحویل داده است، اظهار داشت: در این زمینه باید حجم معاملات مورد مقایسه قرار بگیرد و نقدشوندگی تا چه میزان تغییر کرد یا در این مدت چه میزان آموزش و فرهنگ سازی به سهامداران داده شد، اکنون در این حوزه به شدت عقب هستیم.
عضو شورای‌عالی بورس خاطرنشان کرد: اگر به جای رییس سازمان بورس بودم ارتباط با رسانه ملی را توسعه داده و فرهنگ را در آنجا تغییر داده و اعلام می‌کردم که بورس نماینده اجنبی در کشور نیست، بلکه آینده اقتصاد ایران است؛ این مساله غلط ترین تجزیه و تحلیل است که با آن روبرو هستیم.
وی در پایان اعلام کرد: کارنامه ما در ابزارسازی و نهادسازی بسیار گسترده‌تر از فرهنگ‌سازی است.