امیرتقی خان تجریشی ريیس هیيت مدیره بورس اوراق بهادار تهران در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس درباره روشهای تامین مالی پروژه‌های کلان عمرانی و توسعه‌ای کشور به خصوص تامین مالی با روش شرکت سهام عام پروژه، گفت: در ایران تامین مالی پروژه‌ها عمدتا از طریق بازار پول، بازار سرمایه داخلی و منابع خارجی تامین میشود. بازار پول داخلی شامل بانک‌های تجاری، بانک‌های تخصصی و صندوق توسعه ملی و بازار پول بین المللی نیز مربوط به اخذ تسهیلات از بانک‌های بین المللی همچون بانک‌های توسعه‌ای منطقه‌ای و بنگاه‌های تضمین اعتبارات است. یکی دیگر از روشهای تامین مالی پروژه‌ها استفاده از ظرفیت‌های بازار سرمایه داخلی و یا احیانا خارجی می باشد که طی سالهای اخیر دسترسی به بازارهای مالی بین المللی برای کشور بسیار محدود بوده و کمتر مورد استفاده قرار گرفته است.
وی ادامه داد: در کشور ایران اکثر پروژه‌های بزرگ توسط دولت اجرا شده و بخش زیادی از تامین مالی این پروژه‌ها نیز توسط دولت و از محل درآمدهای دولت که عمدتا مربوط به نفت است، تامین میشود. با توجه به کاهش درآمدهای نفتی دولت طی سالهای اخیر، دولت توانایی انجام کلیه پروژه‌های کلان را نداشته و معمولا از مشارکت سرمایه گذاران داخلی و خارجی در اجرای این پروژه‌ها استفاده میکند.
ريیس هیيت مدیره بورس اوراق بهادار تهران اضافه کرد: طی سالهای اخیر با توجه به اعمال تحریم‌های ظالمانه بر کشور و کاهش درآمدهای نفتی و کسری بودجه شدید، دولت نتوانسته بودجه لازم جهت اجرای پروژه‌های عمرانی را تامین نماید. به طوریکه از سال 94 تا امروز بودجه عمرانی سنواتی با کاهش شدید مواجه شده است. در حالیکه در ابتدای دهه 90 بودجه عمرانی در حدود 28 درصد بودجه کشور بوده، در سال 1400 این رقم به 12 درصد از کل بودجه رسیده، که در 20 سال گذشته بی سابقه است.
تجریشی تاکید کرد: این کاهش میزان سهم بودجه عمرانی سبب شده است که متاسفانه بسیاری از پروژه‌های کشور نیمه کاره رها شوند و بسیاری از سرمایه‌های ملی بلا استفاده بمانند، که بنابراین پروژه‌های ناتمام فعلی نیازمند تامین مالی است که در حال حاضر دو بازار پول و سرمایه در دسترس این پروژه‌ها است.
*تبدیل تهدید نقدینگی به فرصت توسط بازار سرمایه
وی با اشاره به تبدیل تهدید نقدینگی به فرصت توسط بازارسرمایه گفت: نیاز به نقدینگی بازار سرمایه جهت تامین مالی بزرگ در کشور و حجم نقدینگی زیاد در دست مردم میتواند تهدید نقدینگی زیاد را به فرصت توسعه بازار سرمایه در صورت به کارگیری این ظرفیت تبدیل نماید. بازار سرمایه با توجه به نقش اساسی که در گردآوری منابع از طریق پس اندازها و گردش منابع مالی و هدایت آنها دارد فرصت تامین مالی برای شرکت‌ها را فراهم نماید. گرچه تعدد راه حل‌ها باهدف تامین مالی شرکت‌های کوچک و متوسط یا SMEها، توسعه پیدا نکرده است.
تجریشی ادامه داد: یکی از مشکلات فعلی در کشور حجم بالای پروژه‌های عمرانی نیمه تمام در کشور است که به دلیل نبود منابع مالی پایدار متوقف شده و یا با سرعت بسیار پایینی در حال انجام هستند. توجه به ظرفیت بازار سرمایه در جذب نقدینگی سرگردان و خرده منابع در دست مردم و هدایت آنها به بخش مولد اقتصادی میتواند هم به پیشبرد این طرح‌ها کمک نموده و همچنین از حرکت این سیل نقدینگی به سمت سرمایه‌گذاری‌های کاذب جلوگیری نماید.
*انواع روشهای تامین مالی از بازار سرمایه
ريیس هیيت مدیره بورس اوراق بهادار تهران درباره انواع روشهای تامین مالی از بازارسرمایه گفت: روشهای متفاوتی برای تامین مالی به کمک بازار سرمایه وجود دارد مانند انتشار اوراق بدهی یا بدهی محور(Debt Base)، عرضه اولیه یا پذیره‌نویسی، جمع‌آوری نقدینگی از سود انباشته شرکت یا آورده نقدی سهامداران جهت طرح‌های توسعه‌ای تولید است. پذیره‌نویسی پروژه‌های کلان در کشورهای مختلف با مکانیزم‌های مشابهی انجام می‌گیرد ولی فرق عمده پذیره‌نویسی شرکت‌ها با پروژه‌ها به این شکل است که شرکت‌ها عمدتا در مراحل نهایی بهره‌برداری هستند یا به بهره‌برداری رسیده‌اند، ولی پروژه‌های عمرانی ممکن است از ابتدای ساخت پروژه به دلیل نیاز به تامین مالی، اقدام به پذیره‌نویسی کنند اما برای حفظ سودآوری سهامداران، همواره کف سود بانکی را باید به سهامداران پرداخت کنند.
وی در پایان اضافه کرد: در اینجا لازم به ذکر است تجربه ای مشابه در زمینه تامین مالی پروژه از طریق دارایی یا Equity Base وجود داشته که ما توانستیم در سالهای گذشته برای اولین بار پیگیری و تصویب دستور العمل مربوطه در سازمان بورس اوراق بهادار، صندوق‌های پروژه را به بازار معرفی کرده و از طریق آن یکی از پروژه‌های نیروگاهی شرکت مپنا را تامین مالی نماییم که در حقیقت مقدمه ای بر طرح شرکت‌های سهامی عام پروژه بود. تامین مالی به روش شرکت سهام عام پروژه که هم مزایای بانک را دارد و کف سود را تضمین میکند و هم اینکه سهام پروژه به فرد منتقل میشود و بالعکس سپرده بانکی از جنس دارایی است و در برابر تورم کاهش نمی یابد، یکی از بهترین روشهای تامین مالی است که به تازگی به تصویب شورای عالی بورس رسیده است.
انتهای پیام/
