جهش نرخ دلار اثر خود را بر معاملات بازار سهام در آخرین روز کاری هفته گذاشت تا شاهد رشد بیش از 2درصدی شاخصکل بورس تهران و رسیدن این نماگر به محدوده یکمیلیون و 484 هزار واحد باشیم. در این روز صعودی، ارزش معاملات خرد سهام نیز شگفتیساز شد و در مجموع بورس و فرابورس از 10 هزار میلیارد تومان فراتر رفت.
6 ماهی بود که بازار سهام چنین حجم دادوستدی را تجربه نکرده بود. بهنظر میرسد تغییر مسیر انتظارات تورمی در کنار خلا سیاستگذاری در دوره گذار دولت، سیگنالهای ارسالی از متغیرهای پولی و ابهام در لغو تحریمها؛ همه دست بهدست هم دادهاند تا شاهد افزایش اقبال به بازارهای دارایی باشیم.
بازگشت روزهای پرسود؟سال گذشته در چنین روزی بود که نماگر اصلی تالار شیشهای پس از رشد عجیب ماههای ابتدایی سال، تغییر مسیر داد و در حالیکه هنوز سهامداران باور نداشتند رشد قیمتها به پایان رسیده برای 10 ماهی به سقوط ادامه داد. ارزش معاملات خرد سهام نیز در این دوره روزبهروز کاهش بیشتری را تجربه کرد و از حدود 30هزار میلیارد تومان در روزهای گرم تابستان99 به کمتر از 2هزار میلیارد تومان در نخستین روزهای سال 1400 کاهش یافت و سهامداران به امید نقدکردن سهام خود و خروج از بازار سهام حتی بهبهای زیانهای گزاف، روزها و ماهها در صفهای سنگین فروش منتظر میماندند. حالا بهنظر میرسد شرایط تغییر کرده است. شنیده شدن آلارم تورم از منظر صاحبان سرمایه جدی است و باید راهی برای حفظ ارزش ریالی سرمایه کرد. چه جایی بهتر از بورس که درس خود را پس داده و به موجب باقیماندن برخی از محدودیتهای معاملاتی در موجهای صعودی میتواند ابرنوسانی دیگر را بیافریند. به هر روی رشد ارزش دادوستدهای طی معاملات روز گذشته سیگنال مثبتی به فعالان بورسی ارسال کرد که احتمالا باید منتظر سطوح بالاتری در شاخصکل بود.
آخرین روز معاملاتی تالار شیشهای در هفته جاری دقیقا مصادف با سالگرد استارت سقوط شاخصهای سهامی (بیستم مرداد ماه سال 1399) بود. اما بر خلاف سال گذشته، در پایان داد و ستدهای روز گذشته شاخصکل بورس اوراق بهادار تهران توانست با رشد12/ 2درصدی همراه شود و در نهایت رقم یک میلیون و 484 هزار واحدی را به خود اختصاص دهد. هرچند سرمایهگذاران خاطره خوشی از این تاریخ ندارند و طی یکسال اخیر شاهد آب شدن بخش قابلتوجهی از ارزش سبد سرمایهگذاریهای خود بودند اما اکنون به مدد اثرگذاری رشد نرخ دلار شاهد بازگشت اقبال به سهام صنایع و شرکتهای بورسی و فرابورسی هستند. در کنار روند افزایشی نماگر اصلی بازار سهام طی روز گذشته شاهد رشد یک درصدی شاخص هموزن هم بودیم. گویی نقدینگی فقط به یکسری از سهمهای دلاری وارد نشده است و سایر شرکتهای کوچک و متوسط بازار نیز از تزریق منابع مالی بهره بردهاند. در اینکه روز چهارشنبه رشد نرخ دلار باعث افزایش دستهجمعی قیمتها شد هیچشکی وجود ندارد اما در این روز معاملاتی این شرکتهای کامودیتیمحور بودند که بیشترین میزان اثرگذاری از این نرخ را پذیرفتند. هر چند شرکتهای ریالی نیز در واکنش و تحتتاثیر این رویداد تا حدودی با تعدیل مثبت قیمتی همراه شدند. در آخرین روز معاملاتی از مجموع سهام معامله شده در بازار، قیمت پایانی 64درصد از نمادها مثبت شد. در همین حال همزمان با سبزشدن نماگرهای سهامی، رفتهرفته شاهد بازگشت سرمایهگذاران حتی بخش اندکی از ریسکگریزها در بازار بودیم. جریان معاملاتی در بازار دیروز از تزریق پول تازه به بخش مولد اقتصاد کشور حکایت داشت، بهطوری که صف خریدی به ارزش یکهزار و 3 میلیارد تومانی نیز برای 59 نماد معاملاتی در بازار تشکیل شد. طی روزهای اخیر نشانههای بازگشت انتظارات تورمی به وضوح قابلرویت بود و آنچه از شواهد آماری پیداست انتظارات تورمی مجددا در تالار شیشهای رو به افزایش است. ارزش معاملات خرد در بورس تهران نیز دست به ثبت رکورد جدیدی زد و توانست پس از مدتها رقم 7 هزارو607 میلیارد تومانی را به خود اختصاص دهد. ارزش معاملات خرد فرابورس ایران نیز به رقم 2 هزارو 551 میلیارد تومانی رسید. هرچند انتظارات تورمی در کنار صعود نرخ دلار منجر به کانالیزهشدن سرمایهها به سمت بازار سهام شد اما فراموش نکنیم که صعود نرخ دلار یکی از عواملی است که توانست زمینهساز جهش این انتظارات در بازار شود.
فضای مبهم سیاسیبا اینکه فهرست اسامی اعضای کابینه دولت سیزدهم منتشر شده، اما در همین حال دو موضوع مطرح میشود. نخست نامشخص بودن سیاستهای اقتصادی و سیاسی اعضای دولت جدید و دیگری بررسی سوابق و تاییدصلاحیت کابینه جدید از سوی مجلس است. با اینکه هیچگونه ترسیمی از چشمانداز آینده اقتصادی و سیاسی کشور از سوی دولتمردان نداریم اما یقینا طی چند روز آتی واکنش بازارها به سیاستهای آتی این افراد در حوزههای مختلف را شاهد خواهیم بود.
پالس ضعیف اخبار لغو تحریمها هر از گاهی به بازارهای مالی مخابره میشود اما در عمل همچنان شاهدیم که بخش عظیمی از سرمایه حقیقیها تاکنون وارد گردونه معاملاتی نشده است و این حقوقیها هستند که هر از گاهی با خریدهای سنگین غالبا در نمادهای شاخصساز باعث رشدهای شارپی در بازار میشوند.
بازار در انتظار حقیقیهااحتمالا سیاست حرکت دست به عصا و گاها منفعلانه سرمایهگذاران در بازار سرمایه از تجربه تاریخی (20مرداد1399) نشات میگیرد. سهامدارانی که بعضا صفنشینی طولانیمدت برای فروش سهام در دامنه نوسان نامتقارن (منفی 2 درصدی) را تجربه کردهاند و در نهایت با ضرر و زیان هنگفت از بازار خارج شدند. این افراد در پی سیاستهای متغیر و نرخگذاری دستوری در صنایع مختلف، تا نرسیدن شرایط اقتصادی متعادل، احتمالا به چرخه معاملاتی بازار سهام بازنخواهند گشت. هر چند در داد و ستدهای 20 مرداد ماه سال 1400 حقیقیها و حقوقیهای بازار عملکرد یکسانی داشتند اما در نهایت کفه خرید با جابهجایی اندک سهامی به ارزش 10 میلیون تومانی به سمت حقوقیهای بازار چرخید. روز چهارشنبه خالص خرید سهامداران خرد محدود به گروههایی نظیر بانکها، کانه فلزی، خودرو و ساخت قطعات و سایر موارد شد. این در حالی است که حقوقیهای بازار اقدام به جمعآوری سهام زیر مجموعه صنایعی اعم از چند رشتهای صنعتی، محصولات شیمیایی و فرآوردههای نفتی کردند.
تجربه تاریخیخلا سیاستگذاری، موضوعی است که این روزها بهچشم میخورد. به هر روی سیاستگذاران کلان اقتصادی اکنون در سالگرد استارت سقوط بازار به تجربهای تاریخی رسیدهاند که باید در حوزههای مختلف سیاستگذاری و تغییر قانون و مقررات از آن بهره ببرند. به اعتقاد کارشناسان بازار سرمایه در حالحاضر متغیرهای پولی سیگنال تورم میدهند و از آنجاکه بازارهای دارایی علاقه شدیدی به این پارامتر اقتصادی دارند، یقینا بازار سرمایه میتواند بهعنوان بستر مطمينتری در این زمینه برای بورسبازان نقش ایفا کند.
بورس چهارشنبه از دریچه آماردر روزی که شاخصکل بورس تهران با رشد 12 /2 درصدی همراه شد، از 335 نماد معامله شده، قیمت پایانی 213 سهم (64 درصد) مثبت بود و در مقابل 111 سهم (33 درصد) در سطوح منفی دادوستد شدند. در این بازار 59 نماد (18 درصد) صف خریدی به ارزش 1003 میلیارد تومان تشکیل دادند، اما در مقابل شاهد شکلگیری صففروش در 13 نماد بورسی (4 درصد) به ارزش 90میلیارد تومان بودیم.
در فرابورس ایران اما در روزی که آیفکس رشد 04 /2درصدی را ثبت کرد، 136 نماد معامله شدند که در این میان قیمت پایانی 92 سهم (68 درصد) مثبت و 43 سهم (32 درصد) منفی بود. در این بازار 21 نماد (5/ 15درصد) صف خریدی به ارزش 153 میلیارد تومان تشکیل دادند اما 5 نماد (4درصد) نیز با صففروشی به ارزش 152میلیارد تومان مواجه شدند.
بازار پایه نیز دیروز میزبان دادوستد 129نماد بود. در این میان 56 سهم (43درصد) مثبت ماندند و در مقابل شاهد دادوستد 66 سهم (51درصد) در محدوده منفی بودیم. در این بازار نیز 40 نماد (31 درصد) صف خریدی به ارزش 106 میلیارد تومان شکل دادند و صف فروش در این بازار به 37 نماد (29 درصد) با ارزشی بالغ بر 472 میلیارد تومان اختصاص پیدا کرد.