رکورد قیمت گواهی طلا شکست / چتری امن برای سرمایه‌ گذاران

بازار گواهی‌‌‌های سکه در بازار مالی بورس‌کالای ایران متاثر از داده‌‌‌های ارزی و نوسان جهانی بهای اونس طلا در هفته جاری با اوج‌‌‌گیری و در ادامه تعدیل نرخ روبه‌رو شد. در روز ابتدایی هفته گذشته، شنبه 22آبان‌ماه، میانگین نرخ معامله گواهی سکه در بازار فیزیکی بورس کالای ایران به بیشترین نرخ در سال‌جاری رسید که این اوج‌‌‌گیری قیمتی هم‌‌‌راستا با افزایش بهای سکه در بازار فیزیکی کشور بود. همزمانی اوج‌‌‌گیری بهای اونس طلا در بازارهای جهانی و عبور نرخ آن از کانال 1850دلاری و رشد نرخ اسکناس آمریکایی در بازار داخل، مهم‌ترین دلایل تقویت ارزش سکه در بازار فیزیکی و البته گواهی سکه در بازار مالی بورس کالا بود.

بهای دلار در بازار آزاد داخلی، طی روز ابتدایی هفته قبل، به بیشترین نرخ پس از نیمه آبان سال گذشته رسید که این موضوع به افزایش بهای معامله گواهی سکه در بازار مالی بورس‌کالا و شکستن رکورد قیمتی آن در سال‌جاری منجر شد. نرخ ارز و بهای اونس جهانی طلا به‌‌‌عنوان سیگنال‌‌‌های بنیادی تعیین‌‌‌کننده بهای معامله سکه فیزیکی فاکتورهای جهت‌‌‌دهنده به معاملات گواهی سکه هستند؛ در شرایطی که اوج‌‌‌گیری همزمان این دو سیگنال بنیادی به افزایش میانگین نرخ معامله گواهی سکه در بازار مالی بورس کالا منجر شد، از ذهنیت کاهشی میان معامله‌‌‌گران گواهی سکه در بازارهای مالی بورس کالا کاسته شد.

ظرف هفته‌‌‌های قبل، عموما گواهی سکه با نرخی حدود یک‌درصد کمتر از ارزش بنیادی آن (01/ 0 ارزش نرخ معامله سکه در بازار فیزیکی) به فروش می‌‌‌رفت؛ اما در هفته منتهی به 28 آبان‌ماه، انتظارات منفی میان معامله‌‌‌گران بازار گواهی سپرده سکه طلا کاهش داشت و حتی در برخی روزها مثبت شد.  تغییر ذهنیت معامله‌‌‌گران بازار گواهی سکه و کاهش احتیاط آنها در معاملات، از اواسط هفته قبل و آن‌‌‌هم در شرایطی که نرخ ارز پس از رکوردشکنی قیمتی یکساله در روز ابتدایی هفته قبل، در مسیر تعدیل نرخ قدم برداشت، می‌تواند بیانگر امید به افزایش بهای جهانی اونس طلا باشد. 

طلا که در ماه‌‌‌های گذشته مورد بی‌‌‌توجهی سرمایه‌گذاران در بازارهای مالی دنیا قرار گرفته بود، ظرف هفته‌‌‌های اخیر و متاثر از داده‌‌‌های تورمی اقتصادهای بزرگ دنیا مجددا به‌‌‌عنوان دارایی امن در زمان بحران مورد توجه قرار گرفته و همین موضوع باعث شده است تا بهای این فلز گرانبها به کانال 1860دلار به ازای هر اونس صعود کند که این نرخ بیشترین ارزش معامله آن پس از ژوين سال‌جاری میلادی است.  نرخ تورم بریتانیا در ماه اکتبر به 2/ 4‌درصد رسید که این رقم بیشترین نرخ معامله آن ظرف 10سال اخیر بود.

در عین حال، نرخ تورم ایالات متحده آمریکا برای ماه اکتبر نیز به 2/ 6‌درصد رسید که این رقم بیشترین نرخ تورم آمریکا در سه‌دهه اخیر است. رکوردشکنی‌‌‌های تورم در حالی بود که فدرال‌رزرو اعلام کرد تا پایان سال‌جاری میلادی خبری از رشد نرخ بهره نخواهد بود و البته احتمال استمرار تورم بالا در دنیا به دلیل اختلال در زنجیره عرضه باعث شد بهای گواهی‌‌‌های سکه در بازار مالی بورس کالا نیز افزایشی شود. 

پیش از این، بانک‌های مرکزی اقتصادهای بزرگ دنیا تورم فعلی ایجادشده را موضوعی قابل کنترل می‌‌‌دانستند و بر این باور بودند که با کاهش تزریق نقدینگی و حرکت به سمت سیاست‌‌‌های انقباضی، توان کنترل تورم در کوتاه‌‌‌ترین زمان ممکن را دارند، اما امروز با توجه به اختلال به وجود آمده در بخش عرضه، این احتمال به قوت وجود دارد که تورم بالای جهانی حداقل در میان‌مدت ماندگار شود. احتمال استمرار تورم در میان‌مدت و بلندمدت باعث شده است تا مجددا طلا به‌‌‌عنوان دارایی امن در زمان بحران مورد اقبال سرمایه‌گذاران قرار گیرد.

بهبود جایگاه طلا در بازارهای جهانی و احتمال استمرار این وضعیت با حمایت سیگنال‌‌‌های تورمی باعث شده است تا نرخ طلا در بازار داخل نیز افزایشی شود و معامله‌‌‌گران گواهی سکه به سیگنال مثبت جهانی بیش از سیگنال منفی ارزی داخلی توجه کنند.

جریان غالب در بازار گواهی سپرده زعفران ظرف هفته‌‌‌های اخیر افزایشی بود و شتاب بالایی داشت؛ به‌‌‌گونه‌‌‌ای که حتی گواهی سپرده زعفران سررسید آبان نیز در این بازار افزایش نرخ داشت که این افزایش نرخ نشان می‌دهد، این بازار ذهنیت افزایشی قدرتمندی اخذ کرده است.

بحث کاهش حجم تولید زعفران برای سال زراعی پیشین بر کسی پوشیده نیست و همین نکته را می‌توان مهم‌ترین دلیل ذهنیت افزایشی در بازار زعفران به شمار آورد. در عین حال، ظرف هفته گذشته با وجود جریان‌‌‌های منفی ایجادشده در نرخ ارز، کف قیمتی 28‌هزار تومانی دلار شکسته نشد و بازی نرخ اسکناس آمریکایی در همین کانال قیمت موجب شد تا سیگنال نه‌چندان قدرتمندی به بازار زعفران تزریق شود.

این در حالی است که پتانسیل گشایش‌‌‌های سیاسی اگر برای غالب بازارها سیگنال قیمتی کاهشی مخابره می‌کند، برای زعفران می‌تواند متفاوت باشد. درواقع پتانسیل صادرات زعفران با کاهش و رفع تحریم می‌تواند از استمرار روند رو به رشد نرخ آن حمایت کند. بنابراین داده‌‌‌های مثبت از هر گونه توافق، محرکی برای رشد نرخ زعفران به شمار می‌رود.

نکته جالب توجه دیگر در روند انبارهای گواهی زعفران سررسید آبان، ورود محصول به انبار یا برتری تقاضا بر عرضه است که این نکته نیز داده حمایتی مضاعفی از این بازار به‌‌‌ شمار می‌رود. در عین حال، بازار آتی زعفران از جذابیت‌های زیادی برخوردار است؛ بنابراین خرید گواهی در شرایط فعلی و ایجاد موقعیت آربیتراژی در بازار آتی، سود معقولی به همراه خواهد داشت.

در کنار این موارد باید به این نکته نیز توجه کرد که با کاهش حجم تولید و انتظار تقویت بازار در روزها و هفته‌های آینده فضا برای مدرن شدن معاملات بیش از پیش فراهم خواهد بود. بنابراین امکان اخذ موقعیت در بازار آتی یا در اختیار گرفتن و تحویل زعفران در بازار گواهی بیش از پیش فراهم می‌شود و ذهنیت بهبود معاملات و شرایط داد و ستد در بازار گواهی زعفران را می‌توان از این مسیر منطقی ارزیابی کرد.

تجمیع این اطلاعات نشان می‌دهد که بازار گواهی زعفران مخصوصا برای زعفران برداشت‌شده در سال‌جاری شرایط مطلوب و امنی دارد. نکته دیگر آنکه نوسان نرخ در بازار سرمایه با محوریت بهای سهام، ریسک این بازار را تقویت کرده است. بنابراین ورود به بازار گواهی سپرده یا صندوق‌های کالایی می‌تواند چتر امنی برای بسیاری از سرمایه‌گذاران به شمار برود.

بنابراین از این مسیر نیز می‌توان بخشی از رشد قیمت‌ها در بازار گواهی را توجیه کرد. این را که پس از مدت‌ها بازار ابزارهای مختلف مالی زعفران رونق گرفته است، باید به فال نیک گرفت؛ اگرچه هنوز این سیگنال کافی نیست. درعین حال اطلاعات جمع‌‌‌آوری‌شده از سوی «دنیای‌اقتصاد» نشان می‌دهد، تلاش‌ به‌منظور حل و فصل مشکل مالیاتی رونق بازار گواهی سپرده برای دارای پایه فلزات و محصولات پتروشیمی جدی بوده و در صورت رفع این مشکل به‌زودی شاهد معاملات گواهی میلگرد، مس، پلیمرها و محصولات شیمیایی خواهیم بود.

نکته مهم این است که قدیمی‌‌‌ترین بازار آتی در جهان بازار نفت‌خام است و بهترین بستر برای رونق قراردادهای مشتقه، قطعا و یقینا فرآورده‌‌‌ها یا نفت خام صادراتی خواهد بود که امید است بازار مالی کشور نیز به این مهم دست یابد. این موضوع یکی از آرزوهای تاریخی بازار سرمایه کشور است که امید می‌رود در آینده نزدیک محقق شود.