حسین آهنی در گفتوگو با ایسنا، با بیان اینکه کشور ما به دلیل قرار گرفتن در کمربند خشک دارای شرایط اقلیمی خشک و نیمهخشک است و این شرایط اکوسیستم حاکم بر کشور را فوق العاده شکننده کرده، اظهار کرد: کشور ما به دلیل برخورداری از تنوع حوادث، رخدادهای طبیعی و اقلیمی رتبه ششم وقوع بلایای طبیعی را در سطح جهان و رتبه چهارم آسیا را بعد از چین، هند و بنگلادش به خود اختصاص داده است.
وی ادامه داد: با وجود چنین شرایط حاکم در حوزه های آبخیز کشور، مدیریت زمینهای کشاورزی، جنگلها و مراتع بسیار مهم و حیاتی است و در سایه مدیریت صحیح منابع پایه موجود در آبخیزها، تداوم امنیت غذایی و حاکمیت غذایی میسر خواهد شد. بنابراین ضروری است برای حفظ امنیت غذایی از نظر کمی و کیفی همه اقدامات مبتنی بر حفظ و پایداری منابع باشد. تولید وقتی پایدار است که منابع تولید یعنی آب، خاک و گیاه پایدار باشند.
مدیرکل دفتر مدیریت بحران و پدافند غیرعامل بخش کشاورزی وزارت جهادکشاورزی با اشاره به اینکه اکثر سیاستگذاریها از سالیان دور در زمینه تولید در فضای باز بوده و این رویکرد عملا باعث هدر رفت منابع مختلف در شرایط وقوع رخدادها و مخاطرت جوی شده است، گفت: حدود 90 درصد برنامهریزیها برای تولیدات در دهههای گذشته اکثرا در فضای باز بوده و این یعنی کشاورزی ما تحت تاثیر مخاطرات ناشی از رخدادهایی مانند خشکسالی، سرمازدگی، تگرگ، سیل، طوفان و... است. به همین خاطر تغییرات شرایط محیطی، متنوع تر شدن عوامل خطر و ترکیب با سایر عوامل خطر ساز روند خسارت انواع مخاطرات را همواره فزآینده و نگران کننده کرده است.
وی تصریح کرد: در صورت عدم برنامه ریزی برای کنترل و مقابله با عوامل خسارتزا این عوامل میتوانند در آینده امنیت غذایی و دستاوردهای بخش کشاورزی را با آسیب جدی مواجه کند.
تغییر اقلیم بیشترین خسارت را به بخش کشاورزی وارد کرده است
این مقام مسيول در وزارت جهادکشاورزی اضافه کرد: تا دهه 1950 کره زمین یک درجه سلسیوس گرم شد. در حالی که از 1961 تا 1990 این عدد به 0.7 درجه سلسیوس رسید. این بیانگر سرعت گرم شدن زمین و تغییر اقلیم است. یکی از خروجیهای افزایش جهانی دمای هوا این است که خسارت مخاطرات آبوهوایی طی چهل سال دو برابر شدهاست. براساس آمار سال 2016 از 175 میلیارد دلار خسارت سوانح جهانی 70 درصد آن مربوط به تغییر اقلیم است و تغییر اقلیم بیشترین خسارت را به بخش کشاورزی زده است.
خسارت 67درصدی خشکسالی به بخش کشاورزی
آهنی در ادامه به آمار خسارتهای وارد شده به بخش کشاورزی در سال 1400 اشاره کرد و گفت: 67.6 درصد از کل خسارت وارد شده به بخش کشاورزی مربوط به خشکسالی بود که در 30 استان کشور رخ داد. همچنین سرمازدگی و یخبندان 18.2درصد در 20 استان، سیل 13.1 درصد در 21 استان، تگرگ 0.5 درصد و در 4 استان، آتش سوزی در 5 استان، باد و طوفان در 8 استان، زلزله در 6 استان به زیرساختهای بخش کشاورزی خسارت وارد کرده است.
وی اضافه کرد: در دولت جدید اولین اقدام شناسایی کانونهای خطر بود. باید بتوانیم با برنامهریزی علمی، فنی و عملیاتی شدت و مقدار خسارتها را تقلیل دهیم. در همین راستا و در گام اول، عوامل خسارت زای هر استان را شناسایی و برای هرکدام برنامه ریزی کردیم.
کرمان بیشترین استان خسارت دیده از مخاطرات طبیعی
مدیرکل دفتر مدیریت بحران و پدافند غیرعامل بخش کشاورزی عنوان کرد: بر اساس آمار بلند مدت، مخاطرات اقلیمی و جوی 39 درصد خسارت را به بخش زراعت وارد کرده که این خسارت در استانهای خراسان رضوی، گلستان و مازندران به ترتیب رتبه اول تا سوم را در میان استانهای کشور به خود اختصاص دادهاست. همچنین به بخش باغبانی نیز 38 درصد خسارت وارد شده که مربوط به 3 استان سیستان و بلوچستان، کرمان و فارس بوده است. در بخش دام و طیور نیز مخاطرات و حوادث اقلیمی و طبیعی 11.8 درصد خسارت وارد کرده که استانهای مازندران، لرستان و فارس بیشترین آسیب را دیدهاند. در حوزه آب و خاک و امور زیربنایی نیز خسارت 6.5 درصد بوده که به ترتیب استانهای گلستان، هرمزگان و آذربایجان غربی رتبه های اول تا سوم را بهخود اختصاص داده است. همچنین خسارت وارد شده به منابع طبیعی نیز 4.6 درصد بوده که استانهای لرستان، هرمزگان و سمنان بهترتیب بیشترین خسارت را به خود اختصاص داده اند.
به گفته وی رتبه اول خسارت در تمام بخشهای ذکر شده به کرمان با 10 درصد، فارس 6.5 درصد و خراسان رضوی 6درصد اختصاص دارد.
سرمازدگی در ابتدای سال خسارت زیادی وارد کرد
این مقام مسيول در وزارت جهاد کشاورزی به آمار سرمازدگی در ابتدای سال 1400 اشاره کرد و گفت: سرمازدگی اواخر اسفند 1400 و نیمه اول فروردین 1401 بالاترین خسارت را در طی بیست سال اخیر به بخش کشاورزی وارد کرده است. به عبارت دیگر شدیدترین سرمازدگی در دو دهه اخیر در این فصل اتفاق افتاد و دما تا منفی 15درجه سلسیوس پایین آمد. علی رغم هشدار به کشاورزان در خصوص کاهش دما اما باز هم خسارت داشتیم و با وجود تلاش بهره برداران شدت خسارت بالا بود.
آهنی در ادامه افزود: نمیتوانیم در فضای باز و با وجود چنین اقلیم شکنندهای محصولی تولید و به روش سنتی تولید را مدیریت کنیم. قطعا چنین رویکردی خسارت زیادی وارد خواهد کرد.
خسارت سرمازدگی به بیش از 600 هزارهکتار از اراضی زراعی
وی خاطر نشان کرد:سرمازدگی در 20 استان کشور رخ داد که635 هزار و 802 هکتار معادل7 هزار و 445میلیارد تومان به سطح زراعی خسارت زد. همچنین 518 هزار و 331 هکتار نیز به سطح باغات خسارت وارد شد. یعنی در این دوبخش بیش از 41 هزارمیلیارد تومان خسارت دیدیم. که به تفکیک استان کرمان با 14هزارمیلیاردتومان در جایگاه اول، فارس با 9.2هزارمیلیارد تومان در جایگاه دوم، یزد با 5.3 هزارمیلیاردتومان سوم و لرستان با 3.8 هزارمیلیارد تومان در جایگاه چهارم قرار دارد.
مدیرکل دفتر مدیریت بحران و پدافند غیرعامل بخش کشاورزی در پایان گفت: معمولا استانهای خشک و نیمه خشک به دلیل رطوبت کم از سرمازدگی خسارت زیادی میبینند زیرا رطوبت تعدیل کننده دما است و از خسارت میکاهد.