کالابرگ یا همان کوپن دهه شصت که اینبار بصورت اکترونیکی مورد استفاده قرار میگیرد. از سال 97 به علت گرانی کالاهای اساسی طرح کالابرگ الکترونیک پیشنهاد شد. برای استفاده از کالابرگ فقط کارت بانکی نیاز است و کالابرگ جایگزین یارانه نقدی خواهد شد. اما کالابرگ جایگزین مناسبی برای یارانه نقدی خواهد بود؟ در ادامه به این موضوع می پردازیم.
بنا به گفته وزیر اقتصاد، گزارش طرح کالابرگ قرار است تا آخر مرداد ارايه شود، با این حساب یارانه شهریور بصورت کالایی خواهد بود؟
یارانه نقدی مردادماه هفته گذشته واریز شد و این، چهارمین یارانه نقدی پس از جراحی اقتصادی دولت و حذف ارز 4200 تومانی بوده است.
در حالی چهارمین مرحله از یارانههای نقدی هفته گذشته به حساب خانوار واریز شد که هنوز حذفشدگان یارانه امکان ثبتنام برای دریافت یارانه را دارند.
این در شرایطی است که زیرساختهای طرح کالابرگ در حال آمادهسازی است و بنا به گفته وزیر اقتصاد، گزارش طرح کالابرگ قرار است تا آخر مرداد ارايه شود و امیدواریم اوایل شهریور ماه بعد از ارايه گزارش، تصمیم نهایی در خصوص جزییات تغییر شیوه پرداخت یارانهها صورت گیرد.
طیبه حسینی، سخنگوی سازمان هدفمندی یارانهها نیز در پاسخ به این سوال که یارانه بعدی نقدی است یا کالایی عنوان کرده، تا زمانی که ابلاغ رسمی صورت نگرفته باشد، یارانهها به صورت نقدی پرداخت میشود و هنوز هم ابلاغی صورت نگرفته، بنابراین فعلا گفته میشود ماه بعد هم پرداخت به صورت نقدی خواهد بود.
در اینمیان، پیشبینی میشود تغییر در شیوه پرداخت یارانهها از مهرماه کلید بخورد. البته به باور کارشناسان، اگر دولت قصد واقعی برای تغییر شیوه پرداخت داشته باشد.
با این حال، یارانه نقدی مردادماه هفته گذشته واریز شد و این، چهارمین یارانه نقدی پس از جراحی اقتصادی دولت و حذف ارز 4200 تومانی بوده است.
پرداخت یارانه نقدی از اردیبهشت امسال و به دنبال حذف ارز 4200 تومانی از واردات کالای اساسی با رویه جدید و مبلغ 300 تا 400 هزار تومان به تناسب دهکبندی صورت گرفته برای 9 دهک پرداخت میشود؛ بهطوری که برای سه دهک اول به ازای هر نفر 400 هزار و مابقی دهکها 300 هزار تومان است.
سید احسان خاندوزی وزیر اقتصاددرباره سرانجام کالابرگ الکترونیکی در راستای مردمیسازی یارانهها اظهار داشت: قرار است اوایل شهریورماه گزارش اینکه چقدر بسترهای فنی این اقدام برای اجرا در سراسر کشور آماده شده است توسط وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و دستگاههای متولی به ستاد هماهنگی اقتصادی دولت ارايه شود.
وی افزود: پس از آن تصمیمگیری خواهد شد که آیا اجرای آن از شهریورماه و یا مهرماه و یا چه زمانی آغاز میشود؟ اما تا زمان دقیق تعیین نشده باشد، نمیتوان در اینباره اظهارنظر و اطلاعرسانی داشت.
دولت برای حمایت از اقشار ضعیف، جلوگیری از رانت و همچنین عادلانهسازی یارانهها اعلام کرد که شیوه پرداخت یارانه و اختصاص ارز 4200 تومانی را تغییر داده و مقرر کرد یارانه بهجای واردکننده، به انتهای زنجیره یعنی مردم داده شود.
دولت در این راستا از نیمهی اردیبهشتماه امسال مبالغ 300،200 و 400 هزار تومانی را بهعنوان یارانه نقدی متناسب با دهکبندیها بهصورت ماهانه به مردم پرداخت کرد. مسيولان دولتی اعلام کردهاند که قرار است اعتباری را در قالب کالابرگ الکترونیکی در اختیار مردم قرار دهند اما بهگفتهی دولت، تا زمانی که زیرساخت این اقدام فراهم شود پرداخت یارانه نقدی ادامه خواهد داشت.
زیرساخت کالابرگ الکترونیک در حال آمادهسازی است و بر اساس وعده داده شده در شهریور 1401 آماده میشود، در مقابل سید احسان خاندوزی وزیر اقتصاد گفت: نتیجه بررسیهای آزمایشی کالابرگ الکترونیک باید به ستاد اقتصادی دولت ارسال شود که تاکنون به این مرحله نرسیده است.
سلطانی با اشاره به اینکه حال سوال مهم این است که "چرا دولت تن به اجرای طرح کالا برگ الکترونیکی نمیدهد"، اذعان داشت: اگر دولت کالابرگ بدهد، دیگر دستش برای خلق پول و جابجایی پول باز نیست، این درحالیست که حداقل 20 درصد از ارزش یارانه 300 و 400 هزار تومانی که دولت به مردم داده، طی این دوماه اخیر کم شده، مانند همان بلایی که سر یارانه 45.500 تومانی آمد، با توجه به تورمی که وجود دارد، در سال 88 این یارانه معادل 45 دلار بود، امروز بعد از 13 سال ارزش آن به کمتر از 1.5 دلار کاهش پیدا کرده است.
همزمان با اینکه سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس اعلام کرده بود، زیرساخت کالابرگ الکترونیک در حال آمادهسازی است و بر اساس وعده داده شده در شهریور 1401 آماده میشود، در مقابل سید احسان خاندوزی وزیر اقتصاد گفت: نتیجه بررسیهای آزمایشی کالابرگ الکترونیک باید به ستاد اقتصادی دولت ارسال شود که تاکنون به این مرحله نرسیده است.
وزیر اقتصاد اعلام کرد: از ابتدا مقرر شده بود بعد از اتمام دوره آزمایشی طرح کالابرگ، نتیجه به ستاد اقتصادی دولت اعلام شود و سپس اجرایی و توسعه پیدا کند. این طرح در حال طی روند اعلام شده است، اما هنوز به ستاد اقتصادی دولت ارسال نشده و اگر از سوی دولت تصمیم دیگری گرفته شود، اعلام خواهیم کرد.
حال در چنین شرایطی به نظر میرسد دولت چندان راضی نیست، که طرح کالابرگ الکترونیکی را اجرا کند، مجلس به دنبال آن است که این طرح اجرایی شود، اما دولت اعلام میکند، زیر ساختهای انجام این کار فراهم نیست و تا زمانیکه این مقدمات فراهم شود، پرداخت یارانه نقدی 300 و 400 هزار تومانی ادامه خواهد یافت.
احسان سلطانی کارشناس مسايل اقتصادی با اشاره به اینکه دولت بعد از حذف ارز 4.200 تومانی باید مستقیم به مردم کالا برگ الکترونیکی میداد، گفت: اینکه گفته میشود، زیرساختهای این کار فراهم نیست و باید چند ماه منتظر ماند تا زیرساختهای آماده شود، به اعتقاد بنده این موضوع یک مسيله انحرافی است، زیرا برای دولت خیلی راحت است که مقدمات این کار را فراهم کند.
وی افزود: زمانی که قرار بود بنزین سهمیه بندی شود، به سرعت تمام جایگاههای سوخت به این موضوع تجهیز شد و سامانه سریع بالا آمد، یا همین اخیرا زمانی که افزایش مالیات ستانی در دستور کار قرار گرفت، دولت تمامی امکانات را بسیج کرد تا کوچکترین تراکنشهای مالی و کارتخوانها را برای دریافت مالیات کنترل کند، بنابراین تمامی این بحثهایی که مطرح میشود، بیشتر بهانه است.
سلطانی گفت: در جاهایی که که لازم باشد، از مردم پول گرفته شود، سریع زیر ساختها فراهم میشود، اما در جاهایی که قرار باشد به مردم خدمات ارايه شود، این بهانهها آورده میشود که امکانات مهیا نیست، این درحالیست که اگر دولت در همان ابتدا اقدام به ارايه کالا برگ الکترونیکی میکرد، دیگر نیاز نبود از بانک مرکزی استقراض انجام دهد و با چاپ پول و تزریق نقدینگی به جامعه، تورم بسیار وحشتناکی را در اقتصاد به وجود آورد.
این کارشناس مسايل اقتصادی اضافه کرد: اگر کالا برگ الکترونیکی جایگزین دادن یارانه نقدی میشد، این کار سه مزیت بسیار مهم داشت، در وهله اول پول نقد به اقتصاد تزریق نمیشد و اثر تورمی کمتری ایجاد میشد. دوم این که با توجه به وضعیت مالی دولت و فشار به بانکها برای پرداخت یارانهها، نقدینگی خلق نمیشد.