به گزارش خبرنگار مهر، انتشار گزارشی در رسانه‌ها در خصوص میزان ارزبری گوشی‌های آیفون در شش‌ماهه انتهایی سال گذشته و سپس تکذیب برخی از مسيولان ابهاماتی در این زمینه بوجود آورده است.
در این گزارش به طور خلاصه اشاره شده است «با توجه به اینکه واردات گوشی‌های آیفون 13، فقط در نیمه دوم سال گذشته به تنهایی حدود 900 میلیون دلار ارز از منابع ارزی کشور را به خود اختصاص داده است، پیش‌بینی میشود با رجیستر شدن گوشی‌های آیفون 14 موجود در بازار، بابت واردات این گوشی‌ها، شاهد هدر رفت حداقل یک میلیارد دلار دیگر از منابع ارزی تا انتهای امسال باشیم.»
اما مسيولان امر در واکنش به این گزارش اظهار داشتند: «میزان تامین ارز در 7 ماهه ابتدایی امسال برای گوشی‌های آیفون حدود 260 میلیون دلار بوده است. این رقم نسبت به مدت مشابه سال گذشته (7 ماهه ابتدایی سال 1400) رقم 250 میلیون دلار کاهش داشته است.»
اکبر سلطانی، کارشناس ارشد سامانه همتا در گفت‌وگو با خبرنگار مهر در خصوص ابهامات مطرح شده پیرامون میزان واردات گوشی تلفن همراه آیفون در سال گذشته گفت: هر چند پیش‌بینی صورت گرفته در مورد میزان ارزبری آیفون 14 (حدود 1 میلیارد دلار براساس ارزبری مدل آیفون 13 در سال گذشته)، به لحاظ آماری از دقت کافی برخوردار بوده اما بنا به دلایلی که در ادامه ذکر میشود، این آمار توسط سخنگوی بانک مرکزی تایید نشده است.
میزان واردات یک کالا لزوما برابر با آمارهای رسمی نیست!
کارشناس ارشد سامانه همتا تشریح کرد: در وهله نخست باید به این مسيله اشاره کرد که میزان کالای وارد شده به کشور لزوما برابر با میزان واردات رسمی نیست؛ چراکه بخشی از نیاز بازار ممکن است از طریق رویه‌های غیررسمی همچون قاچاق، تامین شود؛ از همین رو، هر چند امکان قاچاق تلفن‌همراه با اجرای طرح رجیستری تقریبا از بین رفته است، اما واردات غیررسمی این کالا به کشور از طریق رویه مسافری انجام میشود.
سلطانی ادامه داد: از آنجا که آمار میزان واردات گوشی تلفن‌همراه از طریق رویه مسافری در اختیار بانک مرکزی نیست، آمارهای اعلامی از سوی این بانک (میزان تخصیص ارز به واردات گوشی) برابر با کل واردات صورت گرفته نیست.
وی افزود: نکته دوم این است که به طور طبیعی میان موعد تامین ارز برای واردات یک کالا تا هنگام ترخیص و ورود قطعی کالا به کشور، یک فاصله زمانی منطقی وجود دارد و همین عامل ممکن است موجب شکل‌گیری اختلافات آماری میان گزارشات گمرک و بانک مرکزی در مقاطع زمانی مختلف شود؛ بنابراین منطقی است که در یک بازه زمانی مشخص، آمار گمرک و یا سامانه همتا به دلیل قطعی بودن ترخیص کالا، مبنای میزان ارزبری کالاهای وارداتی قرار گیرد.
نیم میلیارد دلار، واردات گوشی‌های آیفون در 7 ماهه امسال
سلطانی با اشاره به آمارهای سامانه همتا در خصوص میزان واردات تلفن‌همراه به کشور بیان کرد: در 7 ماهه ابتدایی سال 1400 حدود 470 میلیون دلار گوشی آیفون وارد کشور شده که از این میزان 370 میلیون دلار از طریق رویه تجاری و 100 میلیون دلار از طریق رویه مسافری وارد شده است.
وی ادامه داد: ارزش کل گوشی‌های آیفون وارد شده به کشور در 7 ماهه ابتدایی سال 1401 نیز حدود 530 میلیون دلار بوده که از این میزان 230 میلیون دلار از طریق رویه تجاری و 300 میلیون دلار از طریق رویه مسافری وارد کشور شده است؛ بنابراین اگر چه آمار واردات رسمی گوشی‌های آیفون حدود 140 میلیون دلار کاهش داشته اما ارزش کل واردات گوشی‌های این برند در مجموع دو رویه تجاری و مسافری، حدود 60 میلیون دلار افزایش داشته است.
سال گذشته چه مقدار آیفون 13 وارد کشور شد؟
سلطانی در مورد میزان دقیق واردات گوشی آیفون به کشور در سال گذشته اظهار داشت: از مجموع 4.4 میلیارد دلار گوشی وارد شده به کشور (از هر دو مسیر تجاری و مسافری) در سال 1400، حدود 1.4 میلیارد دلار صرف واردات گوشی آیفون شده است که از این مقدار حدود 1 میلیارد دلار صرفا در شش ماهه دوم این سال وارد کشور شده است. از این 1 میلیارد دلار نیز، بیش از 850 میلیون دلار نیز به طور مشخص به واردات آیفون (سری 13) اختصاص یافته است که تنها 50 میلیون دلار از طریق رویه مسافری وارد کشور شده و مابقی به صورت رسمی و در همین بازه زمانی وارد کشور شده است.
کارشناس ارشد سامانه همتا در پایان اظهارات خود به این مسيله اشاره کرد که کلیه آمار و ارقام ارايه شده از سوی سامانه همتا، قابلیت استعلام از سوی گمرک را دارند.
به گزارش مهر، در پایان باید به یک نکته مهم در مورد محاسبه میزان هدررفت منابع ارزی و جلوگیری از واردات و مصرف ارز برای کالاهای غیرضروری اشاره کرد؛ به طور کلی واردات گوشی تلفن همراه یا هر کالای دیگر از طرق غیر رسمی اعم از قاچاق، مسافری یا استثنايات تجاری، علاوه بر خروج ارز از کشور، به دلیل تامین ارز از بازار آزاد و ایجاد فشار تقاضا، اثر منفی بر بازار ارز می‌گذارد.
بنابراین، این گزاره که «چون ارز مورد نیاز برای واردات این کالاها به صورت رسمی توسط بانک مرکزی تامین و تخصیص داده نمی‌شود، پس فشاری به منابع ارزی از این محل وارد نمی‌شود»، از اساس اشتباه بوده و فاقد منطق اقتصادی است. موضوعی که مکررا از سوی مقامات فعلی و پیشین بانک مرکزی نیز مورد تایید و تاکید قرار گرفته است.
بنابراین برای محاسبه میزان ارزبری واردات گوشی‌تلفن‌همراه لوکس مثل آیفون 13، بایستی مجموع رویه مسافری و تجاری را در نظر گرفت.
