به گزارش نبض بورس، بورس سعودی (به عربی: السوق المالیة السعودیة) یا تداول Tadawul یک بورس اوراق بهادار در عربستان سعودی است. ارزش بازار شرکتهای پذیرش شده در تداول تا اوایل ماه ژوين 2022 حدود 3.33 تریلیون دلار برآورد شده است.
تداول یکی از اعضای وابسته سازمان بین المللی کمیسیون های اوراق بهادار (IOSCO)، فدراسیون جهانی بورس‌ها (WFE)، فدراسیون بورس‌های عربی (AFE) و همچنین عضو بورس های پایدار سازمان ملل متحد (SSE) است.
چشم‌انداز اقتصادی عربستان سعودیعربستان سعودی بزرگترین اقتصاد جهان عرب و به عنوان یکی از اعضای گروه 420 در فهرست 20 اقتصاد بزرگ جهان قرار دارد. در سال 2019 و پیش از شیوع همه‌گیری کویید- 19، تولید ناخالص داخلی این کشور 793 میلیارد دلار بود. از این میزان، حجم صادرات 268.59 میلیارد دلار و واردات 141.89 میلیارد دلار را به خود اختصاص داده است که منجر به تراز تجاری 126.7 میلیارد دلاری برای این کشور شده است.
این کشور از ذخایر طبیعی و معدنی به ارزش تخمینی 34.4 تریلیون دلار برخوردار است. عربستان همچنین دومین ذخایر بزرگ نفت جهان پس از ایالات متحده را در اختیار دارد و میزان ذخیره اثبات شده نفت خام آن 258 میلیارد بشکه تخمینزده شده است. افزون بر این، بزرگترین صادرکننده نفت جهان و یکی از اعضای موسس و کلیدی اوپک نیز به شمار می‌رود.
بیش از 90 درصد از درآمدهای صادراتی عربستان از بخش نفت حاصل می‌شود و همین صنعت 42 درصد از تولید ناخالص داخلی این کشور را تامین می‌کند. در سه ماهه نخست سال 2019، بودجه عربستان سعودی اولین مازاد خود پس از سال 2014 به میزان 10.4 میلیارد دلار را در نتیجه درآمدهای نفتی و برخی از سایر درآمدهای غیرنفتی تجربه کرد.
دولت عربستان برنامه‌ریزی‌های جدی و سریعی به‌منظور کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی و هیدروکربن‌ها در نظر گرفته است و تلاش دارد تا بر سایر بخش‌های اقتصادی، به‌ویژه بخش خصوصی، به‌عنوان موتور محرکه اقتصاد خود تمرکز کند.
اولین شرکتهای سهامی عربستان، در دهه 1930 تاسیس شدند و تا سال 1975 تنها 14 شرکت سهامی عام در این کشور وجود داشت. در سال 1984 دولت عربستان در تلاش برای رسمیت بخشیدن، تنظیم و توسعه بازار سرمایه، کمیته وزارتی مشترکی مرکب از وزارت اقتصاد و برنامه ریزی، وزارت بازرگانی و بانک مرکزی تشکیل داد که تحت نظارت بانک مرکزی، وظایف مربوط به تنظیم مقررات و نظارت بر تمامی فعالیتهای بازار را بر عهده داشت.
در ژويیه 2003، با انتشار قانون بازار سرمایه، بر اساس فرمان سلطنتی، سازمان نظارت بر بازار سرمایه تاسیس و وظیفه تنظیم مقررات و نظارت بر بازار سهام و اوراق بهادار عربستان را عهده‌دار شد.
در حال حاضر این سازمان، تنها نهاد تنظیم‌گر و ناظر تداول و به‌طور کلی بازار سرمایه در عربستان سعودی محسوب می‌شود. «تداول» در 19 مارس 2007 و پس از دریافت مجوزهای لازم از سوی شورای وزیران سعودی، به‌عنوان یک شرکت سهامی شکل گرفت.
ارکان نظارت بر بازار اوراق بهادار عربستاننهادهای نظارتی در بازار سرمایه کشور عربستان وظایفی همچون تنظیم مقررات، ارزیابی و اخذ مالیات و در نهایت در کنار هم هموار کردن مسیر توسعه و رشد بازار را بر عهده دارند. این نهادها عبارتند از:
1- کمیسیون بورس و اوراق بهادار Capital Market Authority (CMA)
2- بانک مرکزی عربستان سعودی Saudi Central Bank (SAMA)
3- وزارت بازرگانی Ministry of Commerce of Saudi Arabia (MC)
4- وزارت سرمایه‌گذاری Ministry of Investment (MISA)
5- سازمان حسابداران رسمی و حرفهای عربستان Saudi Organization for Charted and Professional Accountants (SOCPA)
6- سازمان زکات، سازمان امور مالیاتی و گمرکی
تدوال؛ بزرگترین بورس اوراق بهادار در خاورمیانهتداول یک شرکت تابعه و متعلق به گروه تداول و نهاد اختصاصی اوراق بهادار عربستان و بزرگترین بورس اوراق بهادار در خاورمیانه است. در تداول امکان پذیرش و معامله انواع اوراق بهادار برای سرمایه گذاران داخلی و بین المللی فراهم است.
تداول نهمین بازار بزرگ سهام در میان 67 عضو فدراسیون جهانی بورس‌ها و بازار نخست سرمایه در میان کشورهای شورای همکاری خلیج فارس است. این بورس، سومین بازار بزرگ سهام در میان بازارهای نوظهور جهان به شمار می‌آید. این بورس عضو وابسته سازمان بین‌المللی کمیسیون‌های اوراق بهادار، فدراسیون جهانی بورس‌ها و نیز فدراسیون بورس‌های عربی است.
تداول در کنار خدمات مرتبط با پذیرش شرکتها و اوراق، معاملات نقدی، معامله مشتقات، اطلاعات بازار، ارتباط با مشتری و سایر خدمات عملی ات ی را ارايه می‌دهد.
ارزش بازار شرکتهای پذیرش شده در تداول تا اوایل ماه ژوين 2022 حدود 3.33 تریلیون دلار برآورد شده است که این رقم، تداول را در فهرست بزرگترین بورس‌های جهان جای می‌دهد. اهمیت این بورس با گنجاندن آن در شاخص‌هایی همچون MSCI، FTSE Russell و S&P در بازارهای نوظهور بیش از پیش مشهود است.
بورس تداول، سهام، اوراق قرضه اسلامی (صکوک)، مشتقات، صندوقهای سرمایه‌گذاری قابل معامله و سرمایه‌گذاری مشترک را ارايه می‌دهد. تا ابتدای ژوين 2022 تداول دارای 214 شرکت پذیرش شده در بازار اصلی و 28 شرکت پذیرش شده در بازار «موازی-نمو» بوده است. شاخص کل سهام تداول، 9 شاخص عمده بازار مالی عربستان است که عملکرد تمام شرکتهای پذیرش شده در تداول را نشان می‌دهد.
بازار موازی-نمودر اوایل سال 2017، سازمان نظارت بر بازار سرمایه عربستان «بازار موازی ـ نمو» را به عنوان یک پلتفرم پذیرش جایگزین، برای شرکتهای عربستان و شورای همکاری خلیج فارس (که اکثریت متعلق به شهروندان این شورا هستند) را راه‌اندازی کرد. نمو یک بازار سهام موازی با الزامات پذیرش آسانتر نسبت به بازار اصلی است و سرمایه‌گذاری در این بازار به سرمایه‌گذاران واجد شرایط محدود می‌شود.
بازار موازی-نمو قصد دارد فرصت‌های سرمایه‌گذاری جدیدی را برای انواع شرکتها، از جمله شرکتهای کوچک و متوسط، از طریق دسترسی بیشتر به سرمایه باز کند، چرا که الزامات پذیرش در این بازار نسبت به بازار اصلی راحت‌تر است. طبق اعلام سازمان نظارت بر بازار سرمایه عربستان، اهداف اصلی از ایجاد بازار موازی ارتقای نقش و جایگاه بورس در تامین منابع مالی، امکان انتقال شرکتها به بازار اصلی پس از اخذ تاییدیه‌های مورد نیاز، ایجاد ثبات و جذابیت بیشتر برای سرمایه‌گذاری، افزایش تنوع و تعمیق بازار سرمایه، حمایت از اقتصاد ملی و تسریع توسعه کشور عنوان شده است.
دامنه نوسان در تداولحد یا دامنه نوسان به منظور جلوگیری از کاهش یا افزایش قیمت خارج از محدوده مدنظر، از طرف یک بورس تعریف و اعمال می‌شود. حد نوسان قیمت روزانه نیز حداکثر درصدی است که ورقه بهادار معامله شده در بورس مجاز است طی یک روز نوسان کند. دامنه نوسان تداول در حال حاضر این حد برابر با منفی/ مثبت 10 درصد است.
همچنینن، این بورس از دامنه نوسان روزانه و ایستای قیمت بهره می‌برد و برای بازارها و ابزارهای مختلف معاملاتی در تداول، دامنه نوسانهای مختلفی تعریف شده است.
تفاوت‌های بازار اصلی و بازار موازی-نموبازار نمو از سال 2017 و در راستای اهدافی همچون ارتقای نقش و جایگاه بورس در تامین منابع مالی، امکان انتقال شرکتها به بازار اصلی پس از اخذ تاییدیه‌های مورد نیاز و ایجاد ثبات و جذابیت بیشتر برای سرمایه‌گذاری راه‌اندازی شده است. این بازار، الزامات به نسبت ساده‌تری برای پذیرش ناشران جدید، در مقایسه با بازار اصلی تداول دارد.
در جدول زیر برخی از تفاوت‌های این دو بازار مطرح شده است.
روزها و ساعات کاری بورس تداولمعاملات عادی یا روزهای کاری بورس عربستان در روزهای هفته، دوشنبه تا جمعه با یک جلسه معاملاتی در هر روز از ساعت 10 تا 15 است.
در تعطیلات رسمی عربستان، که روز ملی عربستان، عید قربان و عید فطر است، هیچ معامله ای انجام نمی شود.
گرده‌آوری شده از شرکت فرابورس ایران | منبع: سنا | نویسنده: محبوبه حاجی زاده
