«یارانه نقدی یا کالابرگ نسیه‌ای/ شما کدام را ترجیح می‌دهید؟» عنوان گزارشی بود که چندی پیش در گسترش‌نیوز منتشر شد و نظر مخاطبان را درباره ترجیح آنها برای کوپن یا واریزی نقدی جویا شدیم؛ پیام‌ها حاکی از آن است که اکثریت تمایل بیشتری به پرداخت یارانه نقدی دارند و کالابرگ را ردپایی از دوران جنگ می‌دانند. این دیدگاه در سطح جامعه و البته در میان کارشناسان اقتصادی نیز صادق است.
حدود 100 روز تا پایان سال و آغاز سال 1402 باقی مانده و هنوز دولت در بلاتکلیفی پرداخت یارانه یا کالابرگ الکترونیک به سر می‌برد. موضوعی که قرار بود مدت‌ها پیش به سرانجام برسد اما هر بار به بهانه‌های مختلف به تعویق افتاد اما پرداخت یارانه 300 و 400 هزار تومانی در سال 1402 کمی متفاوت‌تر و البته معلق‌تر است؛ چرا که زمزمه‌های توزیع کالابرگ از مناطق جنوبی شروع شده و از سویی به نظر می‌آید کسری بودجه دولت نیز اجازه ادامه چنین پرداختی را نمی‌دهد. حال باید منتظر باشیم و ببینیم پرداخت یارانه در بودجه 1402 چه جایگاهی دارد؟ سوالات مخاطبان بهانه‌ای شد تا با سید سلمان ذاکر، عضو کمیسیون اجتماعی مجلس یازدهم به گفتگو نشستیم. در ادامه مشروح این گفتگو را می خوانید.
دولت سیزدهم بدقولی کردسید سلمان ذاکر؛ نماینده مجلس شورای اسلامی ابتدا ضمن توصیه به دولت در جهت اقدام به پرداخت یارانه‌ها مطابق قانون اظهار کرد: کوتاهی دولت سیزدهم این است که یکسال پیش قانون وضع شده توسط مجلس را اجرا نکرد. قرار بر این شد کالابرگ توزیع کنند و تعدادی از کالاهای اساسی را ارزان و برابر با آزادسازی نرخ ارز ترجیحی به دست اقشار و دهک‌های پایین جامعه برسانند؛ یعنی خانواده‌ها با خیال راحت بدانند که برنج، روغن، مرغ و دیگر کالاهای اساسی آنها تامین است و نیازی به حقوق بالا نیز ندارد. کالا به راحتی به دستشان می‌رسد و سرپرست خانوار جلوی مهمان، خانواده، فرزندان، عروس و داماد‌هایش شرمنده نمی‌شود. مجلس این شرط را قرار داد اما متاسفانه هنوز برای کل کشور عملیاتی نشده است. دولت اخیرا به صورت آزمایشی شروع به اجرا طرح کالابرگ الکترونیک در برخی از استان‌ها کرده است.
او ضمن درخواست از دولت برای اقدام قانونی هر چه سریعتر برای پرداخت کالابرگ به مردم افزود: دولت درباره این موضوع کوتاهی نکند چرا که عاقبت خوبی ندارد؛ به خصوص در راستای وام معیشتی دولت باید توجه ویژه‌ای به خرج دهد. تورم آنقدر زیاد است که حقوق‌ها نه تنها برای کارمندان بلکه برای آن‌هایی که کار ندارند و هزینه زندگی نمی‌دهند نیز بسیار سخت و طاقت‌فرسا است.
تمهیداتی برای ابر تورم در راهاین نماینده مجلس ضمن اشاره به ابرتورمی که در بودجه 1402 پیش‌بینی شده خاطرنشان کرد: مسيولان باید این مسيله را پیش‌بینی و پیشگیری کنند؛ چرا که احتمال دارد تورم شدید‌تر شود. برای مقابله با این ابرتورم زیرساخت‌ها در حال آماده‌سازی است تا بیش از این بروز پیدا نکند. تشدید تورم در برنامه هفتم توسعه و بودجه 1402 باید پیش‌بینی شود. همچنین لازم مسيولان مقداری زمینه صادرات و واردات را در گمرک‌ها تسهیل کنند. زمانی که تولیدات داخلی و کالاهای مشابه برای مصرف مردم کفایت نمی‌کند مسيولان باید اجازه دهند اقلام وارداتی بیشتر شود، عرضه و تقاضا بازار را تنظیم کند نه با تحکم، بخشنامه و مقررات الزام‌آور و متضاد بخواهیم داخلی‌سازی کنیم.
سبد حمایتی دولت باید پروپیمان‌تر شودذاکر در پیش‌بینی وضعیت یارانه‌ها در سال 1402 عنوان کرد: یارانه باید براساس تورم برای مردم واریز شود؛ حتی باید آن را چندبرابر کرده تا مردم بتوانند با رفاه زندگی کنند. اگر تورم در کشور 38 الی 40 درصد است باید یارانه مردم نیز با آن تنظیم شود تا آنها بتوانند روی پای خود بایستند. باید اقتصاد ساده‌ای را در دست مردم بگذاریم؛ یعنی کالاهایی که همه نیاز دارند به راحتی در دسترس عموم قرار گیرد. درباره مسکن و ازدواج جوانان نیز دولت باید اهتمام ویژه‌ای داشته باشد. امیدواریم وزیر جدید بتواند در این زمینه کاری انجام دهد.
او در خاتمه بیان کرد: دولت باید کوپن کالاهای اساسی را به صورت تضمینی میان مردم توزیع کند؛ زیرا تورم و فشار معیشتی، قرض و بدهی مردم را افزایش داده است. بنابراین پول نقد فورا در جهت وصول بدهی خانوارها خرج می‌شود. در این میان مردم دچار آسیب می‌شوند و سرپرستان خانوار شرمنده از فرزندان و خانواده خود می‌شوند. باید اعطای کالابرگ و یارانه را در کنار یکدیگر تدبیر کنیم؛ یعنی توزیع کالاها را تضمینی و مبلغی نیز یارانه نقدی دهیم. هر 2 این امتیازها از سوی دولت باید توام با یکدیگر باشد و میزان پرداختی‌های نقدی نیز جوری باشد که خانواده‌ها هزینه‌های جاری، آب، برق، گاز و مخارج حاشیه‌ای را بتوانند پرداخت کنند.
