وطن امروز: سرانجام پس از گذشت 7 سال از رای هیات داوری در سال 2014 به نفع شرکت اماراتی در پرونده کرسنت که 8 سال و نیم اول قرارداد را در برمیگیرد، اکنون میزان این غرامت رسما اعلام شد. دانا گاز روز گذشته اعلام کرد هیات داوری بینالمللی در ارتباط با بخش اول دوره قرارداد، 607 میلیون و 500 هزار دلار (17 هزار میلیارد تومان بر حسب قیمت دلار روز) غرامت تعیین کرده که باید به دانا گاز پرداخت شود. پرونده مربوط به دوره دوم قرارداد که بقیه 16 سال و نیم آن (2014 تا 2030) را شامل میشود، همچنان در حال بررسی است و آخرین جلسه هیات داوری بینالمللی اکتبر 2022 در پاریس برگزار خواهد شد. دانا گاز در بیانیهاش گفته است غرامت درخواستی در این پرونده بسیار بیشتر از دوره اول است و انتظار میرود میزان آن بعد از رای هیات داوری در سال 2023 اعلام شود. پیش از این گمانهزنیهای بسیاری در رابطه با میزان خسارت ایران منتشر شده بود؛ برای مثال محمدرضا نعمتزاده، وزیر وقت صنعت، معدن و تجارت سال 93 از محکومیت 18 میلیارد دلاری ایران خبر داده بود که البته همان زمان وزارت نفت این سخنان را تکذیب کرد. حال با اعلام رسمی رای دادگاه میزان خسارت ایران برای بخش اول این قرارداد مشخص شده است. شرکت دانا گاز مجری فرآوری و انتقال پروژه بود و شرکت کرسنت نیز نقش خریدار را در این قرارداد داشت.
access_time
share
جریان کرسنت چه بود؟
پس از گذشت 7 سال از رای هیات داوری در سال 2014 به نفع شرکت اماراتی در پرونده کرسنت که 8 سال و نیم اول قرارداد را در برمیگیرد، اکنون میزان این غرامت رسما اعلام شد.
* جریان کرسنت چه بود؟
سال 1381 قرارداد صادرات گاز ایران به امارات بین شرکت اماراتی کرسنت و شرکت ملی نفت ایران امضا شد. مذاکرات فروش گاز ایران به امارات از سال 1997 میلادی آغاز و در نهایت این مذاکرات به امضای قرارداد کرسنت در سال 2001 منجر شد. بر اساس مفاد این قرارداد، با ساخت خط لولهای از میدان سلمان به امارات، مقرر شد گازهای همراه میدان نفتی سلمان از مخزن مشترک با ابوظبی به میزان 500 میلیون فوتمکعب در روز به این کشور صادر شود. این در شرایطی بود که پرونده کرسنت از همان ابتدا مخالفان و موافقان زیادی داشت، چرا که عدهای معتقد بودند ایران گاز را ارزان به فروش میرساند و همین موضوع نیز از آن سال تاکنون حاشیههای زیادی را به وجود آورد و موجب شکایت طرف اماراتی و گشایش پرونده کرسنت در دادگاه بینالمللی شد و زمزمههای جریمه شدن ایران نیز به گوش رسید که همین مساله نیز بازار شایعه این قرارداد را داغ کرد. این موضوع موجب شد اماراتیها به ایران بیایند و برای تعیین تکلیف پای میز مذاکره بنشینند اما مذاکرات باز هم به نتیجه نرسید و در نهایت با عدم حصول توافق به پایان رسید و هیات اماراتی به کشورش بازگشت، هر چند اماراتیها بارها بعد از این سفر آمادگی خودشان را برای دریافت گاز ایران اعلام کردند. در نهایت، 27 تیر 1388 شرکت نفتی کرسنت امارات با صدور بیانیهای رسمی اعلام کرد در پی اختلاف با ایران بر سر پرونده فروش گاز، به مراجع داوری بینالمللی مراجعه خواهد کرد. کرسنت دلیل مراجعه به مراجع بینالمللی را تاخیر ایران در صدور گاز بر اساس قرارداد مورد توافق بین 2 کشور اعلام کرد. دادگاه لاهه سال 2013 اعلام کرد این قرارداد از لحاظ قانونی لازمالاجراست و طرف ایرانی باید تعهدات خود را عملی کند اما این اتفاق باز هم نیفتاد و دادگاه لاهه تصمیم به جریمه کردن ایران و پرداخت غرامت به طرف اماراتی گرفت. همین موضوع موجب شد اظهارنظرهای متفاوتی درباره کرسنت از سوی مسوولان کشور مطرح شود؛ موضوعی که بارها زنگنه را در مظان اتهام قرار دارد و داستانهای زیادی را به وجود آورد.
در مجموع، فرآیند کلی قرارداد کرسنت 4 ذینفع اصلی داشت؛ شرکت ملی نفت ایران (به عنوان فروشنده)، شرکت کرسنت (به عنوان خریدار)، شرکت دانا گاز (به عنوان مجری فرآوری و انتقال) و دولت امارات شارجه (به عنوان مصرفکننده نهایی) که با توجه به واقعیات موجود در این فرآیند، نقش شرکت کرسنت صرفا در حد دلالی بوده است. به طور خلاصه حضور واسطهگرانه شرکت کرسنت در قرارداد با ایران موجب شده بود سهم ایران به عنوان دارنده گاز، از کل درآمدها، کمتر از همه عوامل ذینفع در قرارداد باشد که این عوامل عبارتند از: خریدار یا به عبارت واقعی واسطه، مصرفکننده نهایی (دولت شارجه) و حتی شرکت دانا گاز که نقش فرآوری و توزیع گاز را به عهده دارد.
* بهای نازل فروش گاز
درباره این قرارداد 2 محور اصلی و بسیار تکاندهنده وجود دارد؛ اولی ثبات قیمت برای دوران 25 ساله قرارداد (بدون توجه به افزایش جهانی قیمت نفت و گاز، طبق مفاد قرارداد برای یک دوره 7 ساله و یک دوره 18 ساله، قیمت به صورت ثابت تعیین شده است) بود و دومی بهای بسیار نازل فروش گاز. اصولا در قراردادهای فروش گاز هیچگاه مرسوم نیست قیمت برای یک دوره قابل توجه (7 سال) و بدتر از آن 18 سال ثابت فرض شود. در قراردادهای فروش گاز مشاهد میشود این قراردادها همگی دولت با دولت بوده و از همان سال اول تابع نرخهای جهانی و تابع قیمت نفت و به صورت متغیر هستند. با این حال بر خلاف عرف رایج بینالمللی بازار گاز، در قرارداد کرسنت، به صورت کاملا استثنایی قیمت گاز تحویلی برای 2 دوره 7 و 18 ساله ثابت محسوب شده و این امتیاز استثنايی بزرگی برای کرسنت محسوب میشد. پس از مدتها کوتاهی در امضای قرارداد، روند افزایش قیمت نفت در جهان آغاز شد و ادامه این روند نیز قابل پیشبینی بود. بنابراین لازم بود هیاتمدیره وقت شرکت ملی نفت ایران از همان هنگام برای اصلاح و افزایش قیمت اقدامات خود را در برابر شرکت کرسنت شروع کند. با این حال و به رغم اینکه کرسنت از همه امکانات خود در طول این مدت برای گرفتن امتیازات جدیدتر از ایران استفاده میکرد و موفق نیز میشد، از سوی مسوولان وقت شرکت ملی نفت ایران هیچ اقدامی برای اصلاح قیمت به عمل نیامد. نتیجه اینکه اگر هر زمان (به فرض سال 2006) تحویل گاز آغاز میشد، ایران مجبور بود در شرایطی که قیمت جهانی نفت بیش از چند برابر افزایش یافته بود، گاز را که یک ثروت ملی است برای مدت 7 سال یعنی تا پایان 2012 بر پایه قیمت هر بشکه نفت خام 18 دلار و از سال 2012 تا 2030 میلادی هم بر پایه هر بشکه نفت خام 40 دلار بفروشد!
لازم به توضیح است کشور امارات همزمان با این قرارداد از کشور عربی و همسایه خود قطر، گاز را با قیمت 65 دلار خریداری میکرد و قیمت گاز در قرارداد روسیه به اروپا 230 دلار یعنی حدود 14 برابر بهای فروش گاز ایران به شرکت کرسنت بوده است و روسیه نیز بهای گاز خود را به اوکراین از 80 دلار به 150 دلار در هر 1000 مترمکعب افزایش داده بود. همچنین قیمت پایه گاز ترش برای مصرف صنایع پتروشیمی داخل کشور در آن زمان 21 دلار و برای دیگر مصارف صنایع داخلی 25 دلار بوده است. قرارداد کرسنت فقط در مقایسه با قرارداد ایران با ترکیه در صورت اجرا موجب میشد ایران از درآمدی نزدیک به 20 میلیارد دلار محروم شود و این ارزان بودن کاملا بیسابقه و حیرتآور قیمت گاز موجب منافع ناروای شرکت کرسنت و مولود مشکوک آن شرکت داناگاز و دستیابی آنان به ثروت چشمگیری از ملت مظلوم ایران میشد و بدون شک در صورت عملی شدن این قرارداد آن را باید ارزانترین قرارداد بینالمللی خرید و فروش گاز در جهان دانست.
آقای زنگنه! عملکرد خوبی داشتید؟
قرارداد کرسنت، قراردادی فسادزا بود که در دولت اصلاحات و زمان وزارت بیژن زنگنه بین شرکت ملی نفت ایران و شرکت کرسنت منعقد شد که پس از بررسی نهادهای نظارتی مشخص شد قیمت گاز صادراتی ایران بسیار ناچیز و در حد رایگان است. برای متخلفان این قرارداد در داخل کشور هم پرونده قضایی تشکیل شده است. بیژن زنگنه، وزیر سابق نفت، سال 1392 پس از معرفی به عنوان وزیر نفت وعده داد 2 هفتهای پرونده کرسنت را مختومه میکند. زنگنه در سالهای اخیر همواره مدعی شده بود ایران در این پرونده محکوم نخواهد شد اما اکنون او در بخش اول پرونده بیش از 600 میلیون دلار خسارت برای اقتصاد ایران به جا گذاشته که باید از جیب ملت پرداخت شود. بخش دوم دادگاه که در آن شرکت کرسنت تقاضای خسارت چند میلیارد دلاری کرده، هنوز مختومه نشده است. بیژن زنگنه پیشتر سال 97 گفته بود: عدهای با لجبازی و ندانستن قواعد بینالمللی، ما را در یک چاه عمیق انداختند. من سعی کردم کشور را از چاه عمیق خارج کنم. وی با بیان اینکه ایران در فرآیند داوری کرسنت عملکرد خوبی داشته است، اظهار داشته بود: داوری درصدد صدور رای بود که به تاخیر انداختند. امیدوارم با کارهایی که دنبال میکنیم، وضعیت خوبی داشته باشیم.
local_offerبرچسبها:کرسنت
اخبار مرتبط
آخرین اخبار بورس و اقتصاد
- خبر جدید در مورد ارز
- قیمت پرفروش ترین مدل لپ تاپ / نوت بوک دل چند؟
- تورم تولید گوشت قرمز در کشور چقدر است؟
- اطلاعیه جدید بانک مرکزی درباره تخصیص ارز
- واردات گوشت منجمد افزایش مییابد
- عرضه تخم مرغ با قیمت عجیب / منتظر کاهش قیمت شدید ...
- معاملات عجیب در بازار خودرو که هوش از سر می...
- کـارنامه خوراکیها؛ بررسی خروجی سیاستهای دوساله گذشته دولت در کنترل تورم سبد غذایی مردم
- سقوط شاخصهای عمده سهام
- افزایش شهریه باشگاه های بدنسازی / هزینه ها سرسام...
- مرسدس بنز، زنجیر چرخ اتوماتیک را معرفی میکند
- 2500 خودرو و تاکسی برقی از گمرک ترخیص شد
- ببینید | کنایه عبدالناصر همتی به ريیسی با انتشار این ویدیو: مردم همچنان در انتظار چنین دولت کارآمدی هستند
- خداحافظی با کارت های بانکی / جایگزین احتمالی...
- سیگنال به بازار خودرو/ این تعداد خودروی برقی در راه ایران است
- سورپرایز قیمت طلا برای عروس و دامادها
- راهکار کاهش هزینه های کمر شکن درمان/ به هدف خود...
- خرید خودروهای دست دوم محبوب شد/ استقبال جهانی...
- فرمول تعیین حقوق کارگران تغییر میکند؟ / بابایی: میخواهند توپ دستمزد را به زمین قوای دیگری بیندازند و مجلس را با جامعه کارگری درگیر کنند
- ضرر 150 میلیونی خریداران پژو پارس
- خانههای کلنگی تهران چند؟/ این خانه کلنگی 90 میلیارد تومان میارزد + جدول
- تعرفه یکسان تعویض زیپ شلوار با ویزیت یک پزشک/...
- تهیه کننده این فیلم میلیاردر شد / جدول فروش...
- تعیین کف و سقف مزد کارگران و حقوق کارمندان / چه کسانی بالاتر از سقف دریافت میکنند؟
- ببینید | روایت جدید ابراهیم رییسی از رشد اقتصادی 4 درصدی!
- بیش از 50درصد بارش سال آبی استان سیستان در 3 روز اتفاق افتاد
- ردپای فولادیها در ترکیب سهام صندوقهای سرمایهگذاری/ فولاد، نمادی که بازار را هم بالا میکشد
- نامه سرگشاده سهامداران و فعالان بازار سهام به رییس مجلس
- 500 هزار خانواده صاحب مسکن شدند
- تاثیر دلار تلگرامی روی کالاهای وارداتی چه قدر است؟
- گندمکاران از کمباینهای دارای معاینه فنی استفاده کنند
- سال سخت تسویه بدهی گندمکاران به روایت مرکز پژوهشهای مجلس/ آیا یارانه خرید تضمینی کم برآورد شده است؟
- بودجه 1403 چه زمانی نهایی میشود؟
- همراهی بانک ها در تامین مالی پروژهها و طرحهای...
- افزایش رفاه اجتماعی با اخذ مالیات بر عایدی سرمایه
- روی بورس آمدن خانه های ناقص/ اجاره ملک در مناطق...
- برخورد با گرانفروشی در بازار حبوبات/مقابله بازرسان با محتکران
- کیفیت «گندم» کشور در سطح جهانی است
- واکنش فرودگاه امان به ممنوعیت پرواز عراق - ایران
- شهریه مدرسه فوتبال پرسپولیس + قیمت پیش ثبت نام
- تخصیص بستههای غذایی به مادران دارای فرزند شیرخوار از امروز
- واکنش بانک مرکزی به توزیع تراول چک های 500 هزار...
- طلا تکان خورد/ قیمت جدید طلا 31 فروردین 1403
- سقوط قیمت بیتکوین بعد از اتفاقات امروز
- قیمت هل باورنکردنی است / 31 میلیون ناقابل برای...
- بازنشستگان صندوق فولاد بخوانند / حقوق فروردین کی پرداخت میشود؟
- تورم نقطه به نقطه تولید گوشت قرمز در کشور چقدر است؟
- تکذیب ممنوعیت پرواز عراق - ایران
- جزییات تولید دام سنگین در کشور+جدول
- خسارت میلیاردی سیل اخیر به راهداری/ 250 روستای...