بورس، مسکن، طلا و ارز در سالی که گذشت

بورس، مسکن، طلا و ارز در سالی که گذشت

بیشترین بازده امسال به ترتیب نصیب سرمایه گذاران در بورس، مسکن، طلا و ارز شد.

روزنامه همشهری: بیشترین بازده امسال به ترتیب نصیب سرمایه گذاران در بورس، مسکن، طلا و ارز شد.

آمارها نشان می‌دهد با وجود افت سنگین بازار سهام در نیمه دوم سال، میانگین بازده سرمایه‌گذاری در بورس بیشتر از بازارهای طلا و ارز و مسکن بوده است. سرمایه‌گذارانی که امسال در بورس سرمایه‌گذاری کرده‌اند بیشترین بازده را به‌دست آورده‌اند و جایگاه دوم به افرادی اختصاص یافته که در بازار مسکن سرمایه‌گذاری کرده‌اند.

فشار‌های تورمی امسال هم اقتصاد ایران را در امان نگذاشت و منجر به رشد شدید و اعجاب‌آور ارزش دارایی‌ها در همه بازار‌ها شد، به‌طوری که اتفاق‌هایی که امسال دربازار‌های کالا و خدمات، طلا، ارز، مسکن و سهام افتاد در نوع خود بی‌سابقه بود.

اقتصاددانان وقوع چنین رویداد‌هایی را در اواخر سال98 پیش‌بینی کرده بودند. بازار‌ها هم از همان بهمن سال قبل به حالت آماده‌باش در آمده بودند. این موضوع باعث شد تا مردم با این فکر که چطور می‌توانند از بند تورم جان سالم به‌در ببرند به استقبال سال جدید بروند.

متناسب با این تحلیل‌ها و همینطور افزایش چشم‌انداز‌های تورمی، استرات‍ژی نخست مردم در سال‌جاری حفاظت از دارایی‌هایشان در برابر تورم بود و این عامل منجر به چرخش مداوم نقدینگی بین بازار‌ها، به‌ویژه در نیمه نخست سال شد.

نقدینگی به‌شدت در تلاش بود تا به پناهگاه‌های امن برود، به همین دلیل گروهی سکه و دلار خریدند، گروهی همچنان در بازار مسکن ماندند و طیف زیادی از مردم به‌دلیل سیاست‌های کلان دولت به سمت بازار سهام هجوم بردند. اما امسال تب بازار سهام بسیارداغ شد، به‌طوری که طبق آخرین آمار‌ها دست‌کم 4.5میلیون سرمایه‌گذار جدید وارد بازار سهام شدند که رکورد تازه‌ای در نیم قرن گذشته به‌حساب می‌آید. اما کدام‌یک از سرمایه‌گذاران با وجود تلاطم‌های اقتصادی سال‌جاری موفق بودند؟

بورس، سپر تورمی شد

برآوردهای مرکز آمار نشان می‌دهد که نرخ تورم در پایان بهمن امسال به 34.2درصد رسید. همچنین با درنظر گرفتن روند نرخ تورم ماهانه این احتمال وجود دارد که نرخ تورم ایران در پایان امسال به حدود 35درصد یا حتی فراتر از آن برسد. اتاق بازرگانی ایران پیش‌بینی کرده است نرخ تورم سالانه در پایان امسال به 36درصد برسد. این ارقام نشان می‌دهد که پیش‌بینی اقتصاددانان در ابتدای سال درست بوده و در سال ‌جاری تورم به شکل فزاینده‌ای رشد کرده است. حالا این پرسش پیش می‌آید که با درنظر گرفتن نرخ تورم دست‌کم 34.2درصدی چه کسانی از خود در مقابل تورم محافظت کرده‌اند و بازده دارایی‌ها در کدام بازار بیشتر از سایر بازار‌ها بوده است؟

آن‌طور که داده‌‌های آماری نشان می‌دهد، سرمایه‌گذارانی که از همان ابتدای سال به سرمایه‌گذاری‌هایشان در بورس سروسامان داده‌اند برنده واقعی بازار‌ها در سال99 بوده‌اند. این اطلاعات نشان می‌دهد با وجود آنکه شاخص کل بورس تهران از مردادماه در حال نزول است با این حال میانگین بازده سرمایه‌گذاری در بورس بیش از 145درصد بوده است. اگر روند روبه‌رشد شاخص بورس در نیمه نخست سال ادامه می‌یافت چه‌بسا بازده بازار سهام حتی از مرز 350درصد هم فراتر می‌رفت چراکه میانگین بازده سرمایه‌گذاری در بورس در 20مرداد امسال به 310درصد رسیده بود. اما بعد از آن با آغاز نزول بورس این بازده روزبه‌روز کاهش یافت و درنهایت میانگین سالانه بازده بورس در سال99 به 145درصد رسید. این میزان بازده با کسر تورم 35درصدی در سال99 نشان می‌دهد که بورس توانسته است به‌عنوان یک سپر تورمی پرقدرت از سهامداران محافظت کند.

مسکن؛ پربازده‌ترین بازار بعد از بورس

شاید فکر کنید رتبه دوم پربازده‌ترین بازار در سال99 به بازار طلا یا ارز می‌رسد اما کاملا در اشتباه هستید، مسکن دومین بازاری است که بیشترین بازده را نصیب سرمایه‌گذاران کرده است. هرچند شیب رشد قیمت‌ها در نیمه نخست سال در بازار مسکن اندکی کمتر از سایر بازار‌ها بود و رشد شدید قیمت طلا و ارز بخشی از نقدینگی را جذب خود کرده بود اما محاسبات آماری نشان می‌دهد سرمایه‌گذارانی که امسال در بازار مسکن سرمایه‌گذاری کرده‌اند به‌مراتب بازده بیشتری نسبت به افرادی که طلا و ارز خریده‌اند به‌دست آورده‌اند.

این اطلاعات نشان می‌دهد میانگین هر مترمربع آپارتمان در شهر تهران که نرخ مرجع بازار مسکن محسوب می‌شود از ابتدای سال تاکنون 12میلیون و 760هزار تومان بیشتر شده است این به‌معنای این است که میانگین بازده سرمایه‌گذاری در بازار مسکن در سال99 بالغ بر 82درصد بوده است که در مقایسه با نرخ تورم سالانه عملکرد مطلوبی برای سرمایه‌گذاران این بخش محسوب می‌شود. به زعم برخی کارشناسان، با توجه به چسبندگی قیمت در بازار مسکن، بازده بازار مسکن حتی در مقایسه با بازار سهام ایمن‌تر و اثرگذارتر است.

طلا و ارز بعد از بورس و مسکن

بازار طلا و ارز با وجود آنکه امسال تلاطم‌های عجیبی را سپری کرده و قیمت‌های باورنکردنی را تجربه کردند اما نتوانستند بازده بیشتری در مقایسه با بازار سهام و مسکن به‌دست آورند. قیمت طلا و ارز، به‌ویژه بعد از برگزاری انتخابات آمریکا، از 15آبان با نزول و ثبات مواجه شد و حتی کاهش انتظارات تورمی، انتظار را برای نزول آنها بیشتر کرد.
آن‌طور که آمارها نشان می‌دهد قیمت سکه در سال99 بیش از 4میلیون و 623هزار تومان افزایش یافته و از 6میلیون و 127هزار تومان در ابتدای سال به 10میلیون و 750هزار تومان در پایان سال رسید. این به‌معنای آن است که سرمایه‌گذارانی که با خرید سکه در ابتدای سال سعی داشتند از آن به‌عنوان سپر تورمی استفاده کنند موفق عمل کرده‌اند اما بازده سرمایه‌گذاری آنها با 75درصد، کمتر از بازار سهام و مسکن بوده است.

با این آمارها رتبه سوم پربازده‌ترین بازار سال‌جاری به سکه اختصاص یافته است. البته قیمت هر سکه در پایان مهرماه امسال حتی به 16میلیون و 500هزار تومان هم رسید اما بعد از برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا با نزول مواجه شد.

دلار هم که مهم‌ترین عامل اثرگذار بر بازار طلاست وضعیت مشابهی در سال‌جاری داشت، به‌طوری که قیمت هر دلار آمریکا از ابتدای سال تا اواسط آبان و قبل از مشخص شدن نتایج انتخابات آمریکا با 113درصد رشد به محدوده 32هزار تومان رسید اما بعد از کاهش انتظارات تورمی ناشی از پیروزی دمکرات‌ها در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا شیب قیمت دلار نزولی شد و درنهایت سرمایه‌گذارانی که در این بازار سرمایه‌گذاری کردند توانستند 65درصد بازده به‌دست بیاورند و در رقابت با سایر بازارها در انتهای جدول قرار گیرند.

نکته مهمی که در مقایسه بازده بازارها باید به آن توجه کرد، میزان بازده سپرده‌های بانکی یا افرادی است که پس‌اندازهایشان را در بانک‌ها نگه داشتند. با توجه به نرخ سود 15 تا 20درصدی بانک‌ها و میانگین تورم 35درصدی سال‌جاری، می‌توان گفت این افراد مهم‌ترین زیان‌دیده‌های سال‌جاری بودند که ارزش دارایی آنها در مقابل تورم، کمتر و قدرت خرید پس‌اندازهایشان نسبت به سال قبل با افت محسوسی مواجه شد.

عوامل رشد بازارها

رشد شدید نقدینگی، تورم افسارگسیخته، کسری بودجه، افزایش انتظارات تورمی، کاهش درآمد‌های ارزی و رکود اقتصادی که منجر شد بخش تولید خاصیت جذب نقدینگی را از دست بدهد ازجمله دلایل رشد پرشتاب بازار‌ها در سال‌جاری بودند.

شاید بتوان گفت محرک اصلی رشد شدید بازار‌ها در سال99 تورم بوده است. اما دقیق‌تر آن است که بگوییم عامل مهم‌تر وقوع رکود، تورمی بود که پایه‌های اقتصاد ایران را به لرزه درآورد و منجر به رشد پرشتاب بازار‌ها در سال ‌جاری شد. از یک‌سو تورم به‌شدت رشد کرد و از سوی دیگر به‌دلیل رکود اقتصادی که تحریم‌ها نقش زیادی در آن داشتند، فرصت جذب نقدینگی توسط بخش تولید از اقتصاد گرفته شد. اما این همه ماجرا نبود، تحریم‌ها هم به قدرت سایر متغیر‌های اقتصادی اضافه کرد، به‌طوری که با افزایش تحریم‌ها امیدواری نسبت به حل تنش‌های سیاسی کمتر و انتظارات تورمی افزایش یافت. تحریم‌ها همچنین منجر به کاهش درآمد‌های ارزی دولت و افزایش کسری بودجه دولت شد. این عوامل بر آتش تورم افزود و شتاب رشد قیمت‌ها در همه بازار‌ها را زیاد‌تر کرد.

با این توضیحات باید گفت در سال99، تورم، یکی از مهم‌ترین دلایلی بود که منجر شد سرمایه‌گذاران با احتساب میزان تورم و کاهش قدرت پول تلاش کنند تا دارایی‌ها را نه فقط در بازار سهام بلکه در سایر بازار‌ها تجدید ارزیابی و به نرخ روز ارزشگذاری کنند و همین عامل منجر به رشد شتابان قیمت‌ها در همه بازار‌ها شد.

بازده بازار مسکن در سال جاری به 82 درصد، بازده سکه به 75 درصد و بازده بازار ارز به 65 درصد رسید.

با وجود افت سنگین بورس در نیمه دوم سال، امسال سهامداران به طور متوسط 145 درصد بازده به دست آورده اند.

آنچه در پیش است

آن‌طورکه اقتصاددانان در طول چند‌ماه گذشته و از زمان ارايه لایحه بودجه به مجلس گفته‌اند اقتصاد ایران در سال آینده دوباره تحت‌تاثیر تورم خواهد بود و این موضوع دوباره بازار‌ها را تحت‌تاثیر قرار خواهد داد.

با استفاده از داده‌های بودجه سال آینده، ناترازی منابع و مصارف دولت ادامه خواهد یافت و با افزایش کسری بودجه شتاب تورمی حتی ممکن است بیشتر شود. با تکیه بر این آمار‌ها انتظار این است که رویداد‌های سال‌جاری در سال بعد هم تکرار شود، با این تفاوت که احتمالا اقتصاد ایران از رکود خارج خواهد شد و شاید گشایش‌هایی در سیاست خارجی به‌وجود بیاید.

این دو عامل می‌توانند اندکی معادلات سال بعد را تغییر دهند اما نمی‌توانند در ریشه‌های ساختاری تورم تغییرات بنیادی ایجاد کنند. بر همین اساس تقریبا همه اقتصاددانان بر این باورند که وقوع تورم در سال آینده حتمی است و این موضوع می‌تواند منجر به رشد دوباره قیمت‌ها در بازار‌ها ازجمله دلار شود که خود محرکی برای رشد مضاعف تورم و سایر بازار‌ها ازجمله سهام، مسکن و طلاست.

local_offerبرچسب‌ها:

اخبار مرتبط

آخرین اخبار بورس و اقتصاد