به گزارش روز یکشنبه ایرنا از پایگاه خبری بورس کالا، مرور معاملات سال 99 بورس کالا نشان می‌دهد که جدای از ثبت رکوردهای جدید در حجم و ارزش معاملات به تفکیک محصولات مختلف، 8 رکورد اصلی در بازار فیزیکی به ثبت رسیده است؛ طی سال گذشته رکورد تاریخی حجم و ارزش معاملات بازار فیزیکی، حجم و ارزش معاملات محصولات صنعتی، حجم و ارزش معاملات پتروشیمی و حجم و ارزش معاملات فرآورده های نفتی همگی شکسته شد. همچنین علاوه بر رشد بسیاری از متغیرها، رکورد تاریخی ارزش معاملات گواهی سپرده کالایی و ارزش معاملات صندوق های سرمایه گذاری کالایی در سال گذشته نیز جابه جا شد.
معامله 33 میلیون تن کالا
طی دوره مورد بررسی، در بازار فیزیکی بورس کالای ایران بالغ بر 33 میلیون و 390 هزار تن انواع کالا در حالی دادوستد شد که این حجم نسبت به دوره مشابه با رشد 27 درصدی همراه بود. ارزش معاملات نیز با افزایش 127 درصدی به رقم 312 هزار و 635 میلیارد تومان نزدیک شد.
از کل کالاهای معامله شده در بازار فیزیکی بورس کالای ایران نزدیک به 12.7 میلیون تن کالا به صورت سلف فروخته شد و حدود دو میلیون تن کالا نیز به صورت نسیه مورد معامله قرار گرفت و مابقی یعنی بیش از 18.6 میلیون تن کالا نیز به صورت نقدی خریداری شد و در این بین، حجم معاملات نسیه رشد 225 درصدی را نسبت به دوره پیش از آن تجربه کرد.
پیشتازی فولاد در تالار صنعتی و معدنی
در بخش تالار محصولات صنعتی و معدنی بیش از 13 میلیون و 738 هزار تن کالا به ارزشی بالغ بر 166 هزار میلیارد تومان مورد دادوستد قرار گرفت که نسبت به سال پیش از آن به ترتیب رشد 42 و 171 درصدی را در حجم و ارزش معاملات تجربه کرد.
در این تالار حدود 9.8 میلیون تن کالا به صورت سلف، 279 هزار تن کالا در قالب قرارداد نسیه و 3.6 میلیون تن کالا به صورت نقدی فروخته شد که در این بین حجم معاملات سلف و نقدی با افزایش 29.7 و 107.8 درصدی همراه بود که عمده این حجم و ارزش مربوط به معاملات فولاد بوده است.
تالار صنعتی و معدنی بورس کالا در سال 99 معامله 12 میلیون و 437 هزار و 232 تن فولاد به ارزش 130 هزار میلیارد تومان را تجربه کرد که 90.5 درصد از کل معاملات این تالار را به لحاظ حجم و 78.8 درصد از نظر ارزش را به خود اختصاص داده است. حجم معاملات فولاد در سال گذشته رشد 36.8 درصدی را شاهد بود و ارزش معاملات آن هم با رشد 195 درصدی همراه بوده است.
در این تالار، بیش از 238 هزار و 920 تن آلومینیوم به ارزش تقریبی 9 هزار و 567 میلیارد تومان خرید و فروش شد. 505 هزار تن سنگ آهن، 207 هزار و 205 تن مس و 13 هزار و 795 تن روی نیز در این دوره به ثبت رسید. 313 هزار و 750 تن خاک روی، 515 تن سرب و 1300 تن چدن از دیگر کالاهای معامله شده در این تالار بود. همچنین در این تالار 675 کیلوگرم طلا به ارزش 759 میلیارد تومان مورد دادوستد قرار گرفت که به لحاظ حجم 27 درصد و به لحاظ ارزش 157 درصد رشد نسبت به سال 98 داشته است.
یکه تازی زعفران و خرما در تالار کشاورزی
بازار محصولات کشاورزی نیز با معامله 684 تن محصول، ارزش 649 میلیارد تومانی را به ثبت رساند تا علی رغم کاهش حجم معاملات، شاهد رشد چشمگیر ارزش معاملات سال 99 باشیم. گفتنی است این افزایش در ارزش معاملات ناشی از رشد معاملات محصول زعفران در سال گذشته بوده است. در این بخش، کلیه معاملات به صورت نسیه انجام شد. در سالی که گذشت معامله گران 74 تن زعفران و 610 تن خرما را در تالار محصولات کشاورزی مورد دادوستد قرار دادند؛ گفتنی است عمده معاملات کالاهای کشاورزی در بورس کالا با تمرکز بر حوزه بازار مالی و مشتقه با رونق در جریان بوده است.
رشد 96 درصدی ارزش معاملات محصولات پتروشیمی
رشد 11 و 96 درصدی حجم و ارزش معاملات بازار محصولات پتروشیمی به نسبت سال 98 نیز رهاورد دادوستد 5 میلیون و 141 هزار و 550 تن محصول در این تالار بود که ارزش 83 هزار و 377 میلیارد تومانی را در پی داشت.
در این بخش بیش از یک میلیون و 367 هزار تن کالا به صورت سلف معامله شد و 6715 تن کالا در قالب قرارداد نسیه به فروش رسید. 3 میلیون و 767 هزار تن کالا نیز به صورت نقدی در تالار محصولات پتروشیمی خریداری شد. در این گروه، حجم و ارزش معاملات در کلیه قراردادها با افزایش همراه بود.
در سال گذشته، یک میلیون و 699 هزار و 802 تن محصول شیمیایی، 3 میلیون و 438 هزار و 128 تن پلیمر و 3620 تن انواع گازها و خوراک ها مورد دادوستد قرار گرفت.
سهم 43 درصدی فرآورده‌های نفتی در بازار فیزیکی
در بخش محصولات فرآورده های نفتی نیز 14 میلیون و 387 هزار و 371 تن کالا در حالی مورد معامله قرار گرفت که رشد 20.5 درصدی نسبت به سال 98 برای این معاملات به ثبت رسید. در این بخش ارزش معاملات نیز با 83 درصد افزایش به رقم 60 هزار و 728 میلیارد تومان بالغ شد. سهم فرآورده های نفتی در معاملات بازار فیزیکی 43.1 درصد گزارش شده است.
در بازار مذکور، معامله گران در بخش معاملات نسیه شاهد جهش 595 درصدی حجم معاملات بودند و در دو بخش سلف و نقدی نیز حجم معاملات به ترتیب یک و 9 درصد رشد را تجربه کرد.
روغن، قیر، وکیوم باتوم، گوگرد، لوب کات، سلاپس واکس و عایق رطوبتی محصولاتی بود که در سال 1399 در بازار فرآورده های نفتی خرید و فروش شد. به این ترتیب، معامله گران بیش از 117 هزار تن انواع روغن، 5.4 میلیون تن قیر و 6.3 میلیون تن وکیوم باتوم را خریدند. همچنین نزدیک به 1.7 میلیون تن لوب کات، 41 هزار تن سلاپس واکس و 45 هزار تن عایق رطوبتی نیز در تالار مذکور دست به دست شد.
پای قرارداد نسیه به بازار فرعی باز شد
122 هزار و 973 تن کالا نیز در بازار فرعی معامله شد که ارزش این معاملات به رقمی بیش از 926 میلیارد تومان رسید. به این ترتیب، رشد 33 و 95 درصدی حجم و ارزش معاملات بازار فرعی نیز از دیگر رکوردهای ثبت شده در بورس کالا طی سال 99 بوده است.
در بازار فرعی نیز از حجم معاملات سلف کاسته شد و حجم معاملات نقدی با رشد 15 درصدی همراه شد و در حالیکه طی سال 98 هیچ معاملاتی در قالب قرارداد نسیه در این تالار معامله نشده بود، در سال 99 معامله گران بیش از 28 هزار تن کالا را در قالب قرارداد نسیه مورد معامله قرار دادند.
فولاد، ضایعات، پلیمر، محصولات کشاورزی، شیمیایی، مواد معدنی و فرآورده های نفتی از کالاهای معامله شده در بازار فرعی بورس کالای ایران در سال گذشته بود. در این بین بیشترین حجم معاملات به مواد معدنی با 33 هزار و 950 تن کالا اختصاص داشت.
انعقاد بیش از 13 میلیون قرارداد مشتقه
بازار مشتقه بورس کالای ایران نیز شاهد معامله 13 میلیون و 761 هزار و 885 قرارداد آتی و اختیار معامله به ارزشی حدود 19 هزار و 562 میلیارد تومان بود. در این بخش، 34 هزار و 544 قرارداد اختیار معامله منعقد شد و مابقی قراردادها به قراردادهای آتی اختصاص داشت.
رشد 187 درصدی ارزش معاملات بازار ابزارهای مالی
در بازار ابزارهای مالی بورس کالای ایران نیز در حالی بالغ بر یک میلیارد و 745 میلیون و 664 هزار قرارداد شامل اوراق سلف موازی استاندارد، گواهی سپرده کالایی و واحدهای صندوق های سرمایه گذاری دست به دست شد که ارزشی بیش از 18 هزار و 722 میلیارد تومان را در پی داشت. در این تالار حجم و ارزش معاملات به ترتیب 90 و 187 درصد رشد را تجربه کرد.
در این بخش بیش از 53 میلیون اوراق سلف موازی استاندارد به ارزشی نزدیک به 3 هزار و 956 میلیارد تومان در حالی دادوستد شد که این آمار با رشد 146 و 386 درصدی نسبت به دوره مشابه سال پیش از آن همراه شد. در بخش معاملات گواهی سپرده کالایی نیز معامله گران شاهد رشد 96 و 121 درصدی حجم و ارزش معاملات نسبت به دوره پیش از آن بودند تا با معامله بیش از 132 میلیون و 822 هزار ورقه بهادار مبتنی بر کالا ارزشی بالغ بر 8.8 هزار میلیارد تومان به ثبت برسد.
یک میلیارد و 559 میلیون و 692 هزار و 585 واحد سرمایه گذاری صندوق های کالایی نیز در حالی خرید و فروش شد که ارزشی بیش از 5 هزار و 940 میلیارد تومان برای آن رقم خورد.
تولد دو بازار جدید
بورس کالای ایران در سال گذشته میزبان دو بازار و تحویل جدید بود، بازار اول به آغاز تابلوی معاملات املاک و مستغلات در بازار فیزیکی اختصاص داشت که با فروش سه باب ملک، ارزش این معاملات به 32میلیارد و 645میلیون تومان رسید.
معاملات مناقصه نیز بازار جدید دیگری بود که در سال 1399 آغاز به کار کرد تا با معامله 20 هزار عدد کنتور برق ارزش 6 میلیارد و 715 میلیون تومانی در این حوزه ثبت شود.
