رشد بی‌ رمق شاخص تا چه زمانی ادامه دارد؟

دیروز با اینکه شاهد افت 110 تومانی نرخ دلار (تا لحظه تنظیم این‌‌ گزارش) نسبت به روز ماقبل معاملاتی بودیم اما بررسی‌‌ها حاکی از آن است که برخی از بورس‌‌بازان بدون توجه به الگو‌‌های معاملاتی بیشتر ترجیح می‌دهند که در نقش فروشنده حاضر شوند.

بی‌توجهی به سیگنال‌‌های جهانی (بازار کالاهای اساسی) و صعود و نزول نرخ دلار نشان از حرکت توده‌‌وار سرمایه‌‌گذاران دارد. سهامدارانی که غالبا دنبال سود‌‌های باد‌آورده هستند و بدون‌توجه به صورت‌های مالی شرکت‌‌ها، میزان اثر‌‌‌گذاری قیمت کامودیتی‌‌ها که اتفاقا از وضعیت معقولی‌‌ هم در بازار‌‌های جهانی برخوردارند اقدام به عرضه سهام می‌کنند. در حقیقت تداعی‌کننده روز‌‌های اوج نیمه نخست سال گذشته (ابتدای سال‌1399 تا 19‌مردادماه) است.

  سرمایه‌‌گذارانی که با پول‌‌های داغ به‌دنبال کسب بازدهی زودهنگام وارد بازار سهام شدند و در نتیجه حرکت‌‌های توده‌‌وار، قوانین محدودکننده ابرنوسان سهام را رقم زدند. هرچند سهامدار خرد در مقایسه با معامله‌‌گر عمده از منابع به مراتب محدود‌‌تری برخوردار است اما هجوم این قبیل از سرمایه‌‌گذاران چه در طرف تقاضا و چه در سمت عرضه خسارات جبران‌ناپذیری را به بدنه بازار سهام وارد می‌کند به‌طوری که معامله‌‌گران عمده و حتی بازیگران اصلی که عهده‌‌دار بازارگردانی در سهام شرکت‌های بزرگ هستند، از پس چنین رفتاری برنمی‌‌آیند

. پیامد هجوم سرمایه‌های مستقیم به بازار بدون آگاهی از شرایط معاملاتی و پشتوانه تحلیلی در سال گذشته منجر به وضعیت فعلی در بورس تهران شده است. وضعیتی که به دلیل مشخص‌نبودن استراتژی معامله‌‌گران (در حوزه خرید و فروش) موجب جولان سفته‌‌بازان در تالار شیشه‌‌ای سعادت‌آباد شده است. مثبت و منفی‌‌‌هایی که مشخصا منطبق با واقعیات و وضعیت بنیادی شرکت‌ها نبوده و فقط جنبه نوسان‌‌گیری از وضعیت مبهم موجود اقتصادی کشور دارد.

در بازار دیروز شاخص‌‌کل هم‌وزن که از تمام شرکت‌ها به یک میزان اثر می‌‌پذیرد وضعیت شفاف‌‌تری را نسبت به شاخص‌‌کل به تصویر کشید. به‌رغم رنگ سبزی که دماسنج اصلی تالار در میانه‌های معاملات به خود گرفت با تشدید فشار فروش در سهام اغلب شرکت‌های بورسی افت 3632‌واحدی را به نمایش گذاشت.

 در پی سومین شکست بورس تهران از مرز 4/ 1میلیون واحدی طی روز ماقبل، دیروز هم سرمایه‌‌گذاران با احتیاط به تحرکات خود پرداختند. خالص فروش حقیقی‌‌ها در چهارم آبان‌ماه سال1400 نسبت به روز دوشنبه کاهش 123میلیارد تومانی را تجربه کرد و به 382میلیارد تومان سهم رسید. 

در این میان تنها سه صنعت در لیست خرید حقیقی‌‌ها جای گرفتند و بیشترین میزان اقبال این دسته از معامله‌‌گران به صنعت رایانه با رقمی بیش از 20 میلیارد تومان اختصاص پیدا کرد. با این حال سرمایه‌‌گذاران خرد تداوم عرضه سهام در گروه‌های لیدر بازار را همچنان در دستور کار معاملاتی خود داشتند به‌طوری که محصولات شیمیایی با خالص  فروش 90‌میلیارد تومانی حقیقی‌ها، بانک و فلزات اساسی هم هرکدام خروج  بیش از 60میلیارد تومان سرمایه خرد را در کارنامه کاری روز گذشته خود لحاظ کردند.

بررسی تحرکات حقوقی‌‌های بازار حاکی از آن است که معامله‌‌گران عمده در شرایط فعلی که سهامداران خرد استراتژی فروش را در پیش گرفتند، غالبا ترجیح می‌دهند که ترکیبی از سهام ریالی و دلاری را در پرتفوی خود جای دهند. در عین حال کاهش ارزش معاملات خرد بورس (سهام و حق‌تقدم) نیز نکته حايزاهمیت دادوستد‌‌های دیروز بورس اوراق بهادار تهران محسوب می‌شود. این سنجه مهم دیروز با عقب‌‌نشینی نسبت به سطح روز ماقبل معاملاتی خود توانست پایان معاملات در نهایت رقم 2549‌میلیارد تومانی را به خود اختصاص دهد. داد و ستد 70‌درصد شرکت‌های فعال بورس و 72‌درصد نماد‌‌های معاملاتی فرابورس در سطوح منفی قیمتی به وضوح نمایانگر وضعیت بلاتلکیفی معامله‌‌گران است.

در روزی که شاخص‌کل بورس تهران با رشد 02/ 0درصدی مواجه شد، از 345 نماد معامله‌شده، قیمت پایانی 96 سهم (28 درصد) مثبت بود و در مقابل 240‌سهم (70‌درصد) در سطوح منفی دادوستد شدند. در این بازار 16 نماد (5 درصد) صف‌خریدی به ارزش 208 میلیارد تومان تشکیل دادند، اما در مقابل شاهد شکل‌‌گیری صف فروش در 71 نماد بورسی (21درصد) به ارزش 197 میلیارد تومان بودیم.

در فرابورس ایران اما در روزی که آیفکس افت 03/ 0‌درصدی را ثبت کرد، 141‌نماد معامله شدند که در این میان قیمت 38 سهم (27درصد) مثبت و 102‌سهم (72‌درصد) منفی بود. در این بازار 7 نماد (5 درصد) صف خریدی به ارزش 73 میلیارد تومان تشکیل دادند اما 41 نماد (29درصد) نیز با صف فروشی به میزان 73 میلیارد تومان مواجه شدند. بازار پایه نیز دیروز میزبان دادوستد 121 نماد بود. در این میان 27 سهم (22درصد) مثبت ماندند و در مقابل شاهد 90سهم (74 درصد) در محدوده منفی بودیم. در این بازار نیز 22 نماد (18‌درصد) صف خریدی به ارزش 84 میلیارد تومان شکل دادند و صف فروش در این بازار به 68 نماد (56 درصد) با ارزشی بالغ بر 265 میلیارد تومان اختصاص پیدا کرد.