به گزارش برنا از بانک مرکزی، «محمد نادعلی» در خصوص خلق نقدینگی گفت: موضوع نقدینگی ابعاد مختلفی دارد، در واقع بخش عمده نقدینگی و پول در بانکهاست و کمتر از دو درصد آن در دست اشخاص است.
وی تصریح کرد: البته باید توجه داشت که چگونگی شکل گیری نقدینگی و نحوه مصرف آن دو موضوع متفاوت است؛ به بیان بهتر نقدینگی یا از طریق بانک‌ها یا پولی که از بانک مرکزی بیرون می رود، خلق می‌شود.
مدیرکل عملیات پولی بانک مرکزی افزود: شبکه بانکی موظف است سپرده‌ها را به شکل بهینه تخصیص دهد تا منجر به تولید و رشد اقتصادی شود که نتیجه آن نیز رفاه اقتصادی در جامعه است.
وی ادامه داد: تاکید می‌کنم بانک مرکزی نسبت به فرایند خلق پول و مدیریت نقدینگی بی تفاوت نیست بلکه این بانک با اجرایی کردن برنامه‌ها و اقدامات مختلف، تلاش کرده فعالیت‌های اقتصادی را رونق دهد. البته باید این نکته را نیز در نظر داشت که در امور اقتصادی کشور مجموعه تیم اقتصادی وجود دارد که بانک مرکزی نیز یک عضو از آن است.
نادعلی در خصوص رشد نقدینگی یادآور شد: نقدینگی رشد می‌کند به دلیل اینکه GDP اسمی نیز رشد می‌کند، همانطور که می‌دانید پول وسیله مبادله است و مبادلات به واسطه آن انجام می شود.
وی افزود: بانک‌ها همواره در تلاش برای تامین سرمایه بنگاه‌های تولیدی هستند اما نباید فراموش کرد، این تنها نقش بانک نیست و دیگر نهادهای اقتصادی نیز باید در این خصوص نقش آفرینی کنند.
وی درخصوص نقش مدیرعامل و هیات مدیره در فعالیت بانک‌ها عنوان کرد: در موضوع بانک‌ها بخشی به مدیریت که شامل هیات مدیره، مدیرعامل و سهامداران که بانک را تشکیل می دهند مرتبط است و بالطبع آنها دنبال منافع مشخصی هستند. اما بانک مرکزی از نگاه کلان موضوع را دنبال می‌کند و هدفش آن است که پول به سمت بخش واقعی اقتصاد حرکت کند.
نادعلی درباره تعدد بانک‌ها در کشور و نقش نظارتی بانک مرکزی گفت: از قانون برنامه سوم توسعه به بعد، با این رویکرد که به بخش خصوصی اجازه ورود به بانکداری داده شود، بر تعداد بانک‌های خصوصی افزوده شد. علاوه بر این در سالیان گذشته موسسات غیرمجازی نیز بودند که در قالب بانک‌های جدید ساماندهی شدند و از دستگاه‌های مختلفی مجوز گرفتند.
وی اضافه کرد: در نهایت به مقطعی رسیدیم که 36 بانک و موسسه اعتباری غیربانکی در کشور داشتیم. البته در طرح اصلاح نظام بانکی تلاش شد که این تعداد بانک‌ها کاهش یابد و هم اکنون چهار بانک وابسته به نیروهای مسلح در بانک سپه ادغام شدند و در حال حاضر 32 بانک داریم.
مدیرکل عملیات پولی و اعتباری خاطرنشان کرد: همچنین برخی موسسات نیز وجود دارد که هیات سرپرستی دارد یعنی بانک مرکزی برای آنها هیات سرپرستی تعیین کرده است.
وی ادامه داد: بنابراین وضعیت فعلی به لحاظ تعداد بانک‌ها به واسطه مجموعه مقررات و قوانین وضع شده در کشور ایجاد شده است.
نادعلی با اشاره به اینکه براساس تجارب جهانی هرچه تعداد بانک‌ها محدودتر باشد، نظارت بر آنها نیز آسان‌تر خواهد بود، گفت: البته حوزه نظارت بانک مرکزی با همکاری بخش فناوری های نوین اقدامات مطلوبی را در زمینه نظارت بر بانک‌ها انجام داده است.
مقام مسيول بانک مرکزی درباره کنترل ترازنامه بانک‌ها گفت: برای کنترل و مدیریت خلق پول و اعتبار توسط بانک‌ها، در آبان ماه سال 1399، مقرر شد که به موجب مصوبه شورای پول و اعتبار دارایی‌های بانک‌ها باید توسط بانک مرکزی کنترل شود. در ادامه بانک مرکزی بخشنامه‌ای را خطاب به شبکه بانکی در آذر ماه 1399 ابلاغ کرد و طبق این بخشنامه رشد ماهانه خالص دارایی‌های بانک‌های خصوصی به استثنای برخی اقلام دارایی‌ها، باید ماهانه 2.5 درصد باشد و همین نسبت برای بانک‌های تجاری باید 2 درصد ماهانه رشد داشته باشد.
وی با بیان اینکه آخرین اطلاعات حاکی از آن است که بانک‌های تخصصی کاملا این نکته را رعایت کردند، افزود: بانک‌های تخصصی به این موضوع پایبند بودند و رشد دارایی هایشان زیر یک درصد است. اما رشد دارایی‌های بانک‌های تجاری، کمی از 2 درصد بیشتر است. در این زمینه نیز رشد دارایی های برخی بانک‌ها کمتر و برخی بیشتر است.
وی درباره نحوه انتخاب هیات مدیره و مدیران عامل بانک‌ها عنوان کرد: دربانک‌ها یک هیات مدیره و یک هیات عامل وجود دارد. آنچه در بانک‌ها اهمیت دارد هیات مدیره آنهاست و بانک مرکزی در این زمینه نیز شاخص‌های آن را اعلام کرده است و باید ویژگی‌هایی را داشته باشد. سهامداران نیز براساس آن شاخص ها شخصی را به بانک مرکزی معرفی می‌کنند و در کمیسیون مربوطه در بانک مرکزی علاوه بر اینکه ویژگی های فرد ارزش‌گذاری می شود مصاحبه ای نیز انجام می‌شود. در واقع آن مصاحبه نمره و امتیاز خاص خود را دارد و صلاحیت ها و ویژگی های خود فرد نیز دارای نمره و امتیاز مرتبط با خود است و پس از انجام ارزیابی در نهایت ريیس کل بانک مرکزی، فرد را تایید یا رد می‌کند.
نادعلی ادامه داد: به بیان بهتر این‌گونه نیست که ريیس کل بانک مرکزی درخصوص صلاحیت تک تک اعضای هیات مدیره ورود کند. خوشبختانه طی دو ـ سه سال اخیر اتفاقات بسیار خوبی در این زمینه افتاده است و بانک‌ها ملزم شدند هیات مدیره ای داشته باشند که اصول حرفه ای را رعایت کند.
وی در جمع بندی بحث نقدینگی گفت: اولین موضوع بحث کسری بودجه دولت است که خوشبختانه در دولت سیزدهم این موضوع به طور جدی مورد توجه است و البته باید تلاش شود به سمت تامین مالی غیرتورمی کسری بودجه از طریق انتشار اوراق حرکت کنیم. بانک مرکزی نیز در این زمینه به دولت کمک می کند.
این مقام بانکی تصریح کرد: در دو سال اخیر نیز چارچوب نوین سیاست گذاری پولی را ریل‌گذاری کردیم و آزمون‌های لازم را از نظر سخت افزار و نرم افزار انجام دادیم و ابزارهای آن را معرفی کردیم. به واسطه این امر در حال حاضر خط اعتباری به بانک‌ها پرداخت نمی‌شود و دست‌اندازی بانک‌ها به منابع بانک مرکزی به حداقل رسیده است.
