مهدی طغیانی، سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس، در گفتگوی زنده اینستاگرامی با تجارت‌نیوز، طرح مالیات برعایدی سرمایه را مالیات بر سوداگری می‌خواند و جزيیات مشمولان آن را با جزيیات بیشتری توضیح می‌دهد که در لینک زیر می‌تواند بخوانید.
در ادامه این گفتگو عبدالله مشکانی، کارشناس اقتصادی، اضافه می‌شود تا طرح ارايه شده را بررسی کرده و انتقادات مورد نظرش را مطرح کند:
اولین نقدی که او وارد می‌کند این است که مجموع سرمایه افراد در این طرح مالیاتی در نظر گرفته نشده.
او توضیح می‌دهد: ممکن است کسی یک بنز چهار میلیارد تومانی داشته باشد و دیگری دو پراید صد میلیونی. در این حالت فرد دوم باید مالیات پرداخت کند و اولی مشمول این مالیات نمی‌شود.
در ادامه گفتگوی چالشی مشکانی و طغیانی را در این باره می‌خوانید:
طغیانی: ما در بحث مالیات بر خودرو و مسکن لوکس این مورد را در نظر گرفتیم.
مشکانی: رشد قیمت و تورم فعلی با رشد شدید نقدینگی در ارتباط است نه سوداگری. نقدینگی از سال 92 تا امروز 7 برابر شده با نگاه فریدمنی سطح عمومی قیمت‌ها هم باید 7 برابر می‌شد. مثلا قیمت ملک در تهران سال 92، چهار میلیون تومان بوده و امسال 28 میلیون تومان یعنی 7 برابر شده است.
امروز پایه پولی 400 هزار میلیارد تومان و بودجه‌ای در مجلس نوشته شده که 350 هزار میلیارد تومان بر سطح پایه‌پولی اضافه می‌کند. این بودجه ظرف دو سال 50 تا 70 درصد بر سطح تورم اضافه می‌کند باباین اگر فردی خودروی 100 میلیون تومانی بخرد به خاطر همین میزان تورم که دستپخت بودجه دولت و مجلس است، ظرف دو سال به 170 میلیون تومان می‌رسد. اگر بر اساس احساس نیاز این ماشین را بگیرم شما 40 درصد مالیات از این 70 میلیون تومان دریافت می‌کنید.
افزیش قیمت دارایی‌های مردم ناشی از تورم است. مثلا کسی که خانه‌ای 100 متری را خریده و فروخته، اگر 40 درصد از رشد قیمت را مالیات بدهد، با آنچه می‌مماند دیگر قادر نیست یک خانه 100 متری بخرد و باید آن را با 70 متری جایگزین کند که این به معنی کاهش قدرت خرید مردم است. این مالیات بر تورم است و قدرت خرید مردم را 30 تا 35 درصد کاهش قدرت خرید مردم را به همراه می‌آورد.
تولیدکننده‌ای که 20 درصد مالیات می‌پردازد، سود واقعی داشته در حالی، که افزایش قیمت طلا، مسکن، خودرو و ارز در اثر تورم است و هیچ سود واقعی وجود نداشته. در واقع شما از سود اسمی مردم مالیات دریافت می‌کنید. در این طرح من حداقل 20، 30 شکاف‌هایی پیدا کردم که می‌توان از طریق آن قانون را دور زد.
پول بی‌پشتوانه چاپ می‌کنید و تورم تولید می‌کنید، بعد از همان تورم از مردم مالیات می‌گیرید. در واقع شما به دولت برای چاپ پول انگیزه می‌دهید.
طغیانی: یکی از دلایل رشد نقدینگی کسری بودجه است. اما چرا؟ چون دولت از محل مالیات درآمد کافی ندارد. درآمد مالیاتی آمریکا از مالیات بر عایدی 8 درصد کل مالیاتشان است. ضمنا کسری بودجه تنها عامل رشد قیمت‌ها و تورم نیست. یکی از عواملی افزیش قیمت‌ها افزایش نرخ ارز که با سوداگری ارزی ایجاد می‌شود. این که مسکن 30 تا 40 درصد بیشتر از متوسط تورم، افزایش قیمت دارد، به دلیل همین سوداگری‌هاست.
مشکانی: نقدینگی 7 برابر شده و قیمت ارز 6 برابر. با نگاه فریدمنی، نرخ ارز در حال حاضر پایین هم هست. تورم کسری بودجه شما تخلیه شود نرخ دلار می‌تواند به 35 هزارتومان هم برسد. افزایش قیمت از محل تورم و چاپ پول نامش سوداگری نیست.
طغیانی: شما فرض می‌کنید ما می‌خواهیم از مردم عادی مالیات بگیریم در حالی که روی پیشانی کسی ننوشته دلال.
مشکانی: ما در اقتصاد دلالی داریم اما علت آن کسری بودجه و تورم پولی است اگر این‌ها را نداشته باشیم، دلالی هم رخ نمی‌دهد. در سال آینده ما به پنج میلیون میلیارد تومان نقدینگی می‌رسیم. برخی طرح‌ها به تنهایی تا سه، چهار میلیون میلیارد تومان نقدینگی را افزایش می‌دهد با این حال حجم نقدینگی به 10میلیون میلیارد می‌رسد که به تبع آن 200 درصد تورم هم ایجاد می‌شود. پس دلال معمول رشد نقدینگی است نه علت افزایش قیمت‌ها. اسمش این است که مالیات از سوداگران گرفته می‌شود درحالی که این مالیات به جای ثروتمندان به قشر ضعیف بر خورد می‌کند کاملا نقض غرض می‌شود.
طغیانی: کسی بحثی ندارد که کسری بودجه و نقدینگی عامل تورم است اما مشکلات ما در مالیات موجب می‌شود مشکل کسری حل نشود. دولتی که درآمد مالیاتی‌اش یک چهارم درآمدهای مالیاتی در دنیا است طبیعتا کسری دارد. آقای مشکانی فقط نقدینگی را در نظر می‌گیرد درحالی که موضوع افزایش نرخ ارز خود یکی از عواملی تورم است. سود همان عایدی تولیدکننده نسبت به سرمایه‌اش است که از آن مالیات می‌دهد. اگر از دلال مالیات گرفته نشود تولیدکننده از فعالیت تولیدی‌اش پشیمان می‌شود.
درست است که دلالی معمول تورم است اما این دلیل خوبی نیست که کاری برای رفع آن نکنیم. این مالیات ابدا به قشر متوسط به پایین برخورد نمی‌کند. کدام قشر متوسط دارایی مازاد دارد که بخواهد با آن دلالی کند؟ این قشر به یارانه نیازمندند.
این را هم بگویم که قوانین مالیات بر عایدی منعطف هستند و سالیانه می‌تواند موارد و نرخ آن‌ها در بودجه تغییر کند. با این حال برخی فقط نقد و آنچه 187 کشور دنیا دارند را رد می‌کنند.
مشکانی: این کشورها تورم تک رقمی دارند نه این که تورم 50 درصدی داشته باشند.
