دیده‌بان ایران: ارز 4200 تومانی یکی از تصمیمات بسیار بحث‌برانگیز دولت دوازدهم بود که منجر به استفاده بسیاری از منابع ارزی کشور در جهت تخصیص ارز 4200 تومانی شد. موضوع ارز چندنرخی در زمان‌های بسیاری در اقتصاد کشور مطرح شده است ولی شاید بیشترین نمود آن در زمان اعطای ارز 4200 تومانی نمایان شد که علاوه بر عدم تاثیرگذاری صحیح بر معیشت مردم، اقتصاد و تولید را نیز از تعادل خارج کرد و سبب ایجاد مشکلات فراوانی برای دولت، اقتصاد و مردم شد.
افزایش واردات با تخصیص ارز ترجیحی
حجم بالای ارز 4200 تومانی به نحوی بود که بسیاری از سوداگران دوباره به بازار ارز برگشته و اقتصاد کشور نیز به شدت به واردات وابسته شد تا جایی که در سال 1400 پس از سال‌ها خودکفایی در حوزه گندم، کشور دوباره واردکننده گندم شد. حتی رشد اقتصادی بخش کشاورزی که در تحریم‌های دوره قبل نیز متوقف نشده بود، نهایتا با ارز چندنرخی دوباره متوقف شد و امسال حتی منفی نیز شد. از طرفی تقاضای ارز نیز با اتخاذ سیاست ارز ترجیحی افزایش چشم‌گیری داشت.
واردات با ارز ترجیحی به حدی برای واردکنندگان جذابیت دارد که تعداد شرکت‌های فعال در واردات نهاده‌های دامی از زمان تخصیص این ارز به این حوزه از مرز 400 شرکت گذشته است؛ درصورتی‌که شرکت‌های فعال در این حوزه تا پیش از آن به 15 شرکت نیز نمی‌رسید. به دلیل همه این موارد، دولت سیزدهم در آغاز کار تصمیم‌گیری بسیار مهمی در زمینه سیاست ارزی خود اتخاذ کرده است و به دنبال حذف ارز 4200 تومانی از اقتصاد کشور است.
علی رضایی عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی پیرامون ارز 4200 تومانی گفت‌وگویی انجام داده که در ادامه می‌خوانید.
حذف ارز 4200 تومانی بهترین راه‌حل است
علی رضایی عضو کمیسیون اقتصادی مجلس، در خصوص سیاست ارز ترجیحی به آنا می‌گوید«بهترین راه حل این است که ارز 4200 تومانی یا ترجیحی از اقتصاد ایران حذف و برچیده شود فقط کالاهای اساسی باید به شکلی آماده شود که با قیمت خیلی پایین‌تر به‌دست مردم برسد. متاسفانه بسیاری از افراد ارز 4200 تومانی را برای واردات کالا دریافت کردند اما هیچ وقت آن کالاهای اساسی وارد نشد و اگر هم وارد شد با قیمت آزاد در بازار عرضه شد. از این جهت برخی سوءاستفاده از این وضعیت کردند و کسب و کار برای خود راه انداختند. درواقع ارز ترجیحی موجب ایجاد رانت درکشور شد».
تولید از ارز 4200 تومان آسیب دیده استوی ادامه می‌دهد«ما هم بحث واردات را داریم و هم موضوع تولید داخلی اما ارز 4200 تومانی از بدو شکل‌گیری ضربات جبران ناپذیری به تولید داخل زد و کشور را به واردات وابسته کرد. اگر این ارز از اقتصاد حذف شود، کار درستی است».
وی می‌گوید« اگر ارز 4200 تومانی در جای خود مصرف می‌شد می‌توانست بخشی از مردم را راضی نگه دارد اما شاهد هستیم که نارضایتی مردم روز به روز بیشتر شد. واقعیت آن است که این ارز در جای درستی استفاده نشد و به عنوان منبع درآمدی برای افراد خاص قرار گرفت که ارتباط داشتند».
رضایی با اشاره به لزوم حذف ارز 4200 تومانی و ارايه کارت خرید اعتباری تاکید می‌کند«بهترین جایگزین ارز 4200 تومانی این است که ابتدا این ارز که ایجاد فساد و رانت گسترده کرده، از صحنه اقتصاد حذف و ارز تک نرخی شود. سپس کالاهای اساسی به شکلی جدید و طبق ساختاری مشخص از قبیل کارت اعتباری خرید، به قشر کم درآمد و متوسط جامعه برسد تا نارضایتی کاهش یاید و در نهایت اقتصاد دوباره به حالت تعادل خود بازگردد».
