منابع ارزی سال‌های تحریم کجا خرج شد؟/ واردات مرغ شاخدار و سنگ‌پا!

منابع ارزی سال‌های تحریم کجا خرج شد؟/ واردات مرغ شاخدار و سنگ‌پا!

دامنه حذف ارز 4200 اخیرا به دارو و بسیاری از اقلام اساسی رسیده است؛ حالا ماه‌هاست مردم ساعت‌ها در صف کالاهای اساسی می‌مانند و در پیدا کردن داروهای ضروری درمانده می‌شوند. اما آیا اگر در ابتدای روزهای تحریم از سنگ‌پا گرفته تا کل‌سرشور و مرغ شاخدار مشمول تخصیص ارز دولتی نمی‌شدند، باز هم امروز وضعیت این بود؟

به گزارش تجارت‌نیوز، اخیرا ارز دارو و برخی از اقلام اساسی از شمولیت ارز ترجیحی حذف شده‌اند. بنابراین در حال حاضر فقط 5 کالای اساسی شامل 4نهاده دامی (کنجاله سویا، ذرت، جو، دانه سویا) و روغن خام است که برای واردات ارز 4200تومانی می‌گیرند.

این خبری است که حسن عباسی معروفان، سرپرست دفتر خدمات بازرگانی معاونت توسعه بازرگانی وزارت جهادکشاورزی در گفتگو با همشهری رسما اعلام کرده است هرچند پیش از این هم فعالان صنعت دارو در گفتگو با تجارت‌نیوز از حذف ارز 4200 تومانی در این صنعت خبر داده بودند.

ظاهرا منابع ارزی به قدری ته کشیده که ريیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و امارات اخیرا ضمن اعلام نگرانی از کمبود مایحتاج اساسی در چند ماه آینده گفته است: کاهش چشمگیر واردات مایحتاج اساسی خانوارها در دو ماهه ابتدایی سال ناشی از ناتوانی بانک مرکزی در تامین ارز مورد نیاز برای واردات این کالاها است و آثار نامطلوب این عدم ناتوانی در تیرماه و پس از آن بیشتر بر بازار مشخص می‌شود.

پیش از این گفتار صریح ريیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و امارات هم، محمدرضا واعظ مهدوی، ريیس ريیس انجمن علمی اقتصاد سلامت، اعلام کرده بود که ماه‌هاست مواد اولیه دارویی، ارز نگرفته‌اند و موجودی انبارها ته کشیده!

دلارها کجا خرج شد؟

کافی است که اخبار 21 فروردین‌ماه سال 1397 را کند و کاو کنیم. روزی که اسحاق جهانگیری، معاون اول ريیس‌جمهوری در بحبوحه نوسانات نرخ ارز، در یک اقدام غافلگیرکننده و پس از پایان جلسه فوق‌العاده ستاد اقتصادی دولت برای مدیریت بازار ارز در قاب تلویزیون ظاهر شد و اعلام کرد از فردا (21 فروردین 1397) نرخ رسمی و قطعی دلار 4200 تومان است.

همان زمان اعلام شد که دولت به فهرستی سه‌گانه برای تخصیص ارز مجوز داده است. لیستی اعجلب‌انگیز که شامل سه بخش کالاهای اساسی، کالاهای واسطه‌ای و کالاهای مصرفی می‌شد.

پشم چیده‌شده، آب‌معدنی و آب گازدار شده، باله‌ کوسه، گل سرشور، چمن مصنوعی، فرهنگ لغت و دايره‌المعارف، اسب مسابقه‌ای، الاغ، مرغ شاخدار، سنگ پا، برج و منجنیق، پرنده‌های اسباب‌بازی با برد حداکثر 100 متر، شمشیر، قمه، سرنیزه، نیزه و سلاح‌های همانند، موی انسان، حیواناتی از جمله سگ، گربه، خرگوش، میمون و… برای استفاده غیر آزمایشگاهی چند نمونه از عجیب‌ترین موارد فهرست اولیه تخصیص ارز برای واردات بودند.

بخش دیگری از کالاهای وارداتی داخل فهرست هم جامعه هدف خاصی داشت و غالب دهک‌های جامعه قدرت استفاده از آن‌ها را نداشتند؛ از دستمال گردن گرفته تا لابستردریایی، تخته برف سواری، چوب هاکیف توپ گلف و تنیس روی میز، ادوات برای بازی بولینگ، دستکش یک انگشتی و نیم دستکش، میز بیلیارد حتی به همراه اشیاء و متفرعات استاندارد مربوطه، قایق‌های تفریحی، غذای سگ یا گربه بسته‌بندی شده بـــرای خرده فروشی نمونه‌‌هایی از این کالاها بودند.

جالب اینجاست دستور تخصیص ارز برای واردات حدود 1400 قلم از این دست کالاها همزمان با برگشت دوباره تحریم‌های ایران و به صدا درآمدن زنگ خطر مضیقه ارزی ابلاغ شد.

حاتم‌بخشی منابع ارزی!

میانه تابستان فهرست محدودتر شد و تعداد زیادی از این کالاها حداقل از فهرست مشمولان ارز ترجیحی حذف شدند. البته فقط روی کاغذ!

انتهای همان سال رسانه‌ها گزارش‌های بسیاری منتشر کردند از شرکت‌هایی که نه تنها کالای اساسی وارد نکرده بودند بلکه بعضا وجود خارجی هم نداشتند!

همین حالا هم فهرست ارزی به روزرسانی شده بانک مرکزی در فروردین ماه 1400 نشان می‌دهد در کنار بسیاری از موسسات فرهنگی که حتی مشخص نیست چه زمانی و برای چه کاری ارز گرفتند، بسیاری از کالاهایی که قرار بود از فهرست حذف ‌شود نیز در همان سال‌های ابتدایی تحریم ارز دولتی گرفتند از جمله برای واردات لامپ، کابل و…

برای مثال شرکت دانش اتصال کابل، آریا کابل فدک وشرکت لامپ پارس شهاب که به مقادیر مختلفی یورو، روپیه هند و یوان چین دریافت کردند. درحالی که به گفته مدیرکل دارو و مواد تحت کنترل سازمان غذا و دارو حالا ماه‌هاست برای واردات مواد اولیه دارو به یوآن و روپیه و برای واردات شیرخشک به یورو نیاز داریم اما بانک‌مرکزی دیگر این نوع ارزها را در دسترس ندارد که تامین کند!

تحریم یا مدیریت ناکارآمد ارزی؟

بر اساس گزارشی که توسط دفتر پژوهش‌های اقتصاد و توسعه اتاق بازرگانی مشهد در ابتدای سال 97منتشر کرده است ایران در طول 58 سال گذشته به حدود 3٫6 تریلیون دلار منابع ارزی دسترسی داشته است که 2٫4 تریلیون دلار آن تنها در بازه زمانی 1385 تا پایان 1396 در دسترس کشور بوده است.

این یعنی کشور در این مدت آنقدرها هم کمبود منابع نداشته است و اگر مدیریت منابع موجود با تفکر توسعه‌ای و سیاست‌های صحیح هزینه می‌شد، امروز وضعیت بازار مدام خبرساز نمی‌شد.

مطالعه گزارش شیر خشک و دارو معطل ارز هستند پیشنهاد می‌شود.

اخبار مرتبط

آخرین اخبار بورس و اقتصاد