به گزارش تابناک اقتصادی؛ پنجشنبه هفته گذشته ريیس کل بانک مرکزی در جمع خبرنگاران از دو راهکار برای مدیریت بازار طلا و سکه خبر داد.
صالح آبادی در ابتدا اظهار داشت: با توجه به حباب موجود در سکه و تقاضای فعالان بخش خصوصی از بانک مرکزی، مقرر شد طلای آب شده ارايه و سپس به سکه تبدیل و در بازار عرضه شود؛ لذا با توجه به تقاضای فعالان بخش خصوصی در این زمینه در حال حاضر کارگروه ویژه‌ای در این باره در بانک مرکزی تشکیل شده است و این امر تحت نظارت بانک مرکزی خواهد بود و البته توسط بخش خصوصی این کار انجام می‌شود. چارچوب این طرح، در بانک مرکزی در حال تدوین و نهایی سازی است.
در ادامه ريیس کل بانک مرکزی از عرضه گواهی سکه بانک مرکزی از هفته آینده خبر داد و گفت: این اوراق معاف از مالیات بوده و با سررسید شش ماهه، در بورس منتشر خواهد شد. قیمت تسویه اوراق سکه بهار آزادی، قیمت روز سکه و معاملات ثانویه آن در بورس امکان پذیر است؛ بنابراین، این اوراق ابزار جدیدی است که می‌تواند به اشخاص حقوقی به فروش برسد و به تعادل بازار کمک کند.
با آغاز این هفته، در حالی که بهای دلار آمریکا به رسیدن به محدوده 36700 تومان، رکورد جدیدی را در کانامه خود به ثبت رساند، قیمت سکه تمام بهار آزادی طرح جدید نیز به بالاترین رقم تاریخ یعنی 16 میلیون و 500 هزار تومان صعود کرد.
اما فعالان این بازار از روز گذشته در انتظار عملیاتی شدن طرح بانک مرکزی برای بازار سکه هستند. هرچند یکی از این دو راهکار فعلا در گام نهایی برای اجراست و راهکار ضرب سکه فعلا در حد گمانه زنی است.
همان طور که روز گذشته بانک مرکزی اعلام کرده بود، قرار بر این شد که امروز عرضه اولیه اوراق سکه بهار آزادی در بورس کالای ایران آغاز شود. در خصوص جزيیات این سازوکار امده است:
اوراق سکه بانک مرکزی معاف از مالیات بوده و کلیـه اشخاص حقیقی می‌توانند حداکثـر معادل 100 سکه تمام بهـار آزادی طرح جدید و همچنین صندوق‌های سرمایه گذاری طلا بدون محدودیت، نسبت به خرید این اوراق اقدام کنند.
براساس این گزارش، سررسید اوراق سکه بانک مرکزی، 6 ماه پس از عرضه اولیه، با تسویه نقدی در سررسید بوده و قیمت تسویه نقدی اوراق نیز معادل میانگین موزون قیمت‌های پایانی تمامی گواهی‌های سپرده سکه بانک‌ها و اوراق سکه بانک مرکزی در بورس کالای ایران در آخرین جلسه معاملاتی خواهد بود.
معاملات ثانویه اوراق سکه مرکزی، در بورس کالای ایران انجام می‌شود و دارندگان اوراق درصورت تمایل به فروش اوراق زودتر از سررسید، می‌توانند اوراق سکه خود را در بورس کالای ایران، به قیمت روز به فروش برسانند. بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران تسویه نقدی اوراق در سررسید و همچنین نقدشوندگی این اوراق در بازار ثانویه بورس کالای ایران به قیمت روز را متعهد می‌شود. لازم به ذکر است، اوراق سکه بانک مرکزی علاوه بر امکان سرمایه گذاری در طلا، قابلیت توثیق در شبکه بانکی برای اخذ انواع تسهیلات را نیز دارد.
بورس کالا نیز در اطلاعیه امروز اعلام کرد: عرضه اولیه اوراق سلف موازی استاندارد سکه بانک مرکزی به تعداد 100 هزار قطعه سکه معادل 10 میلیون اوراق سلف موازی استاندارد امروز سه‌شنبه (17 آبان 1401) از ساعت 11 و 30 دقیقه تا 15 دوره پیش‌گشایش و راس ساعت 15 حراج تک قیمتی انجام خواهد گرفت.
در ادامه این اطلاعیه آمده است: معاملات ثانویه این اوراق از تاریخ 18 آبان 1401 تا 17 اردیبهشت 1402 ادامه خواهد داشت.
همچنین عرضه اوراق به روش پیش‌گشایش از طریق حراج تک قیمتی انجام خواهد شد.
در حالی که به نظر می‌رسد مشکلی در روند عرضه مذکور در بورس کالا نیست، روز گذشته خبری به نقل از رییس کمیته فقهی بانک مرکزی منتشر شد که ابهامی پیش روی متقاضیان طرح مذکور قرار داد. غلامرضا مصباحی مقدم رییس کمیته فقهی بانک مرکزی در گفتگویی اظهار داشت: از عرضه اوراق سکه بانک مرکزی برای تاریخ فردا خبری ندارم و این اوراق با توجه به آنکه فقط به صورت تسویه نقدی منتشر خواهد شد و امکان تحویل فیزیکی سکه ندارد، مورد تایید کمیته فقهی بانک مرکزی نیست.
اما امروز مصباحی مقدم از بلامانع بودن انتشار اوراق سکه بانک مرکزی با توجه به اصلاحات صورت گرفته خبر داد. ريیس شورای فقهی بانک مرکزی افزود: "با توجه به اینکه اوراق سکه بانک مرکزی با اصلاحی، رفع اشکال شده و درصورت مطالبه مشتری، امکان تحویل سکه خریداری شده به مشتری درنظر گرفته شده است، این اوراق مطابق مصوبه شورای فقهی بانک مرکزی بوده و انتشار آن بلامانع است. "
برخی فعالان بازار معتقدند این راهکار بانک مرکزی مشابه سیاستی است در سال 97 از سوی این بانک اتخاذ شد. در آن مقطع طرح پیش فروش بدون محدودیت سکه طلا سال 1397 در قالب بسته ضدالتهاب ارزی ازسوی بانک مرکزی ارايه شد. با اعلام این طرح، حدود 60 تن طلا از ذخایر بانک مرکزی ذوب و به سکه تبدیل شد. سکه‌های مذکور با قیمت پایین‌تر از بازار پیش‌فروش شدند که سود حدودا 30 درصدی برای خریداران در بازه 7 ماهه به ارمغان می‌آورد و طبیعتا به میزان زیادی از آن استقبال شد. هر چند که نهایتا نتوانست در هدف خود موفق باشد و سال 97 به عنوان یکی از پرالتهاب‌ترین سال‌های بازار ارز و سکه ثبت شد.
اما گروه دیگری نیز معتقدند حجم سکه‌های طرح جدید بانک مرکزی نسبت به میزان سال 97 بسیار کمتر است و از سوی دیگر سازوکار بانک مرکزی برای عرضه گواهی سکه در بورس کالا، اثرگذاری بهتری نسبت به روش حراج در سال 97 خواهد داشت.
این در حالی است که کارشناسان اقتصادی از افزایش انتظارات تورمی به عنوان نقش اصلی در رشد اخیر قیمت سکه خبر می‌دهند و معتقدند بدون اتخاذ اقداماتی که موجب کاهش انتظارات تورمی شود، این گونه تصمیمات در به تعادل رساندن بازار سکه ناکام خواهند ماند.
در هر صورت باید منتظر ماند و دید در بسته نخست بانک مرکزی، چه میزان استقبال از خرید این گواهی صورت خواهد گرفت و در ادامه نیز منتظر ضرب سکه‌های 1401 در هفته‌ها و یا ماه‌های پیش رو باشیم.
