اقتصادآنلاین – عاطفه حسینی؛ به گزارش اکونومیست، در اوایل سال 2021 و به دلیل تبعات همه‌گیری کرونا، دلار در برابر سبدی وسیع از ارزها به پایین ترین سطح خود در بیش از پنج سال گذشته رسید. اما با بازگشت زندگی به حالت عادی، دلار به جای اول خود بازگشت. با این وجود، تعداد کمی از تحلیلگران انتظار چنین افزایش شدیدی را داشتند. ارزش دلار آمریکا در مقایسه با ژوين سال گذشته نزدیک به 20درصد در برابر آن سبد ارزی، افزایش یافته است. آخرین بار در سال 2002، دلار چنین ارزشی نسبت به سایر ارزها یافته بود.
ارزش بالای دلار تا حد زیادی به دلیل تغییر سیاستهای فدرال رزرو است. آمریکا که مصمم به مهار تورم است، از ماه مارس نرخ بهره را 2.25 واحد درصد افزایش داده است. سرمایه گذاران بر این باورند که فدرال رزرو این نرخ‌ها را تا قبل از پایان سال، بیش از 1واحد دیگر افزایش خواهد داد که تندترین سرعت انقباض پولی از اوایل دهه 1980 است.
نرخ‌های بهره یک عامل تعیین‌کننده نرخ ارز هستند. اگر سایر شرایط برابر باشد ، کشوری با نرخ‌های بالاتر باید ارز قوی‌تری داشته باشد، زیرا دارایی‌های آن کشور نرخ بازدهی بالاتری ایجاد می‌کند و در نتیجه جریان‌های ورودی سرمایه بیشتری را جذب می‌کند. این موضوع به درک این نکته که چرا دلار در برابر یورو و ین بسیار خوب عمل کرده است، کمک می‌کند.
بانک مرکزی اروپا (ECB) و بانک ژاپن (BOJ) عملکرد بسیار بدتری داشته‌اند. بانک مرکزی اروپا ممکن است شروع به افزایش نرخ‌ها کند، اما بانک مرکزی ژاپن نرخ‌های بهره را برای شرکتها روی منفی ثابت نگه داشته است.
این تضاد در سیاست‌ها، نشان دهنده تفاوت‌های عمیق در مبانی اقتصادی است. برای سال‌ها مشکل ژاپن کاهش تورم بوده و قیمت‌ها در ماه‌های اخیر فقط اندکی افزایش یافته و بانک مرکزی این کشور بر تحریک رشد متمرکز است. در منطقه یورو نیز، تورم تقریبا به اندازه آمریکا بالا رفته است، اما این افزایش تورم بیشتر با افزایش هزینه گاز طبیعی مرتبط بوده است. افزایش نرخ بهره، هزینه‌های انرژی را کاهش نمی‌دهد، اما احتمال رکود را افزایش می‌دهد.
این درحالی است که بنظر می‌رسد در آمریکا، تقاضای بیش از حد که تا حدودی از محرک‌های مالی و پولی در طول همه گیری ناشی شده، نقش بیشتری در افزایش تورم داشته است. تورم هسته نقطه به نقطه که هزینه‌های بی ثبات غذا و انرژی را حذف می‌کند، در ماه ژوين در آمریکا 5.9 درصد بوده اما در اروپا فقط 3.7درصد بوده است. سیاست پولی سخت‌تر که راهی برای کاهش تقاضا است، تبدیل به اولویت مهم‌تری در آمریکا شده است.
همه این سخت‌گیری‌ها توسط فدرال رزرو و سایر بانک‌های مرکزی بر قیمت دارایی‌ها در سطح جهانی تاثیر می‌گذارد. اکثر بازارهای سهام در شکل ناهمواری هستند، اوراق قرضه شرکتی به شدت تحت فشار بوده و حوزه ارز دیجیتال در رکود است.
پیش‌بینی‌کنندگان به این فکر می‌کنند که با شروع رکود اقتصادی وضعیتی بسیار بدتر در پیش است. چنین وضعیتی در حال حاضر به نفع دلار است. در آشفتگی‌های مالی، دلار اغلب از جریان‌های امن سود می‌برد. سرمایه گذاران اعتماد دارند که هر اتفاقی که بیفتد، می‌توانند بیرون از طوفان در بازارهای پولی به خوبی تنظیم شده و دارای نقدشوندگی بالا آمریکا منتظر باشند. مدلی توسط استاندارد چارترد، یک بانک، نشان داد که حدود 45درصد از قدرت اخیر دلار ناشی از پناهگاه امن بودن آن است.
آیا این رالی ادامه خواهد داشت؟ اگر فدرال رزرو به پیشی گرفتن از سایر بانک‌های مرکزی در سیاستهای تهاجمی خود ادامه دهد، این امر از ارزش دلار حمایت می‌کند. به همین ترتیب، دور جدیدی از آشفتگی بازار احتمالا آن را تقویت خواهد کرد، اما با افزایش تا آنجایی که تا به حال شده است، ممکن است زمینه برای دستاوردهای بیشتر محدود باشد.
