اقتصادآنلاین - جواد هاشمی؛ نمایندگان مجلس یازدهم از همان هفته‌های ابتدایی آغاز به کار خود اعلام کردند که طرح ساماندهی بازار خودرو را در دستور کار قرار خواهند داد و در این مسیر، برای دور زدن دلال‌ها، مقدمات عرضه خودرو در بورس را فراهم می‌کنند.
این طرح با چند هدف مهم اجرایی می‌شود. نخست آنکه دست دلالان از بازار خودرو کوتاه شود و امکان استفاده از رانت خرید خودرو با قیمت رسمی و فروش آن در بازار آزاد پایین بیاید. در گام دوم نیز با توجه به انتقادهایی که به عملکرد شورای رقابت در عرصه قیمت گذاری وارد شده است، نمایندگان معتقدند کشف قیمت خودرو در بورس ممکن خواهد بود و در صورتی که قیمت بیش از اعداد فعلی بود، درآمد به دست آمده صرف حمل و نقل عمومی و تجهیز قطعه سازان می‌شود. با این وجود اما طرح ابهام‌هایی دارد که در کنار فعالان حوزه خودرو، کارشناسان بازار سرمایه نیز بر آن تاکید دارند.
مرتضی دلخوش – کارشناس بازار سرمایه – در گفت و گو با اقتصاد آنلاین با بیان اینکه نمی‌توان منحنی عرضه و تقاضا را بدون تعادل نگه داشت و به بورس امید بست که اوضاع را بهتر کند، توضیح داد: در هفته‌های اخیر قیمت سکه کاهش یافته که تحت تاثیر عوامل بیرونی و واقعیت‌های اقتصادی است. در حوزه خودرو نیز شرایط به همین گونه خواهد بود. ما با بازاری مواجه هستیم که هیچگاه در آن عرضه و تقاضا در تعادل قرار نداشته و این طبیعی است که وقتی عرضه پایین است، قیمت محصول افزایش پیدا کند.
دلخوش ادامه داد: اگر اصرار به استفاده از مکانیزم بورس داریم، باید درک کنیم که این بازار با قیمت گذاری دستوری و هدف گذاری برای مدیریت شرایط کاری ندارد. از این رو یا همچنان می‌خواهیم قیمت‌ها را خود تعیین کنیم که در این صورت نه تنها بورس کمکی نمی‌کند که خود می‌تواند پیچیدگی‌ها را نیز افزایش دهد یا قصد داریم فضا را در اختیار بازار سرمایه بگذاریم که این موضوع نیز نتایج خاص خود را به همراه خواهد داشت.
وی با اشاره به مختصات خاص بازار سرمایه، بیان کرد: اگر بنا به هر دلیلی شرایط به سمت کاهش قیمت خودرو در بورس برود، خودروسازان زیانی تازه خواهند دید که باید برایش برنامه ریزی کرد. اگر قیمت‌ها بالا برود نیز دسترسی مردم به خودرو دشوارتر می‌شود. از این رو طراحان این برنامه باید ابتدا پاسخ دهند که اساسا مبنای تعیین قیمت خودرو در بورس شورای رقابت، اعداد دستوری یا بازار آزاد است؟ پس از آن باید بگویند که با توجه به نبود تعادل در منحنی عرضه و تقاضای خودرو، آیا آمادگی پذیرش جابجایی قیمت‌ها در این بازار را خواهند داشت یا مداخله می‌کنند؟
این کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: بورس شرایط خاص خود را دارد. بسیاری از افراد به آن به چشم یک سرمایه گذاری میان مدت نگاه می‌کنند. مثلا اگر فردی تصمیم گرفت 10 دستگاه خودرو بخرد و در آینده بفروشد تکلیف چیست؟ آیا می‌خواهیم این آزادی‌ها را بگیریم؟ در این صورت باز هم با یک بازار دستوری طرفیم که افرادی محدود با داشتن برخی شرایط خودرو می‌خرند و هیچ تفاوتی در شرایط ایجاد نمی‌شود.
دلخوش خاطر نشان کرد: امروز اقتصاد ایران و بخش‌های مختلف آن از جمله بازار بورس و بازار خودرو، معضلات و پیچیدگی‌های خاص خود را دارند. اگر بناست طرحی برای کاهش مشکلات نهایی شود، باید تمام ابعاد آن را بررسی کرد و سپس تصمیم گرفت، زیرا در غیر این صورت یک برنامه غلط، خود التهاب جدیدی ایجاد می‌کند که حتی حل کردن مشکلات گذشته نیز دشوارتر خواهد شد. از این رو طرح عرضه خودرو در بورس، باید چکش کاری شده و به دقت برنامه ریزی شود.
