به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، بیش از 15 ماه از روزهای اوج بازار سرمایه در سال 99 می گذرد؛ روزهایی که مردم با خرید سهام دولتی و غیردولتی، می توانستند سود کسب کنند و رنگ تابلوی بازار سرمایه هر روز سبزتر می شد و تلاش افراد برای حضور در بورس بیشتر می شد. برخی نمادها در روزهای اوج بازار، تا 160 برابر افزایش ارزش پیدا کردند که همین مساله موجب سرازیر شدن سرمایه‌ها به این بازار شد.
در روز 16 مردادماه سال گذشته جمله تاریخی ريیس‌جمهور دولت دوازدهم که «همه چیزتان را بورس بسپارید» به مردم گفته شد. تنها سه روز پس از این اتفاق، اختلاف وزاری اقتصاد و نفت دولت گذشته درباره صندوق ETF پالایش یکم، موجب ریزش بورس شد. واگذاری سهام دولتی در قالب صندوق های ETF برای دولت در سال 99 حدود 10 هزار میلیارد تومان درآمد ایجاد کرد.
با افت شاخص از 2 میلیون و 75 هزار واحدی، بازار وارد یک فاز نزولی شد و تا پایان پايیز سال 99، افت 45 درصدی را تجربه کرد. افرادی که در هفته های منتهی به اواسط مردادماه وارد بازار سرمایه شده بودند تا 70 درصد سرمایه خود را از دست داند. با ایجاد تغییرات در راس سازمان بورس، اما روند بورس به حالت نوسانی تبدیل شد. با کاهش دامنه نوسان بازار وارد یک فاز رکودی شد که کاهش شدید ارزش معاملات تايیدکننده این مساله است.
3200 سوژه بورسی در 15 ماه
بخش «فارس من» در خبرگزاری فارس که حوزه جداگانه‌ای برای بورس در نظر گرفته بود، به تدریج شاهد ثبت سیلی از سوژه‌هایی شد که در آن مردم خواستار رسیدگی به بازار قرمز بورس شده بودند و حاصل آن ثبت بیش از 3 هزار و 200 پویش بود. علاوه بر شکایت از شرکت‌ها، صدها سوژه در خصوص سهم حقوقی‌ها در ریزش بازار و تخلفات کارگزاری‌ها، رسیدگی به تصمیمات غلط سازمان بورس و... ثبت شد. یکی از دلایلی که مخاطبان و کارشناسان عامل ریزش سهام معرفی می‌کردند، نوسان‌گیر‌ها بودند.
از مجموع پویش‌های بورسی در فارس من، بیش از 1000 مورد، بیش از 100 حمایت را دریافت کرد.
* پویشی برای نجات سهام برکت
یکی از تازه ترین این مطالبات، «درخواست نجات سهام برکت از ریزش بازار سرمایه» بود که در تاریخ 10 آبان 1400 ثبت شد و در سه روز بیش از 200 حمایت کسب کرد اما سپس روند رشد امضاهای آن متوقف شد.
پس از ثبت موضوع در فارس من و با ادامه نوسانات در بورس و بالا و پایین شدن لحظه‌ای قیمت انواع سهام‌ها از جمله همین برکت در بورس، ثبت کننده این سوژه با ثبت درخواست دیگری در بخش «سوت‌زنی» فارس، خواستار پاسخگویی مدیران بخش‌های مربوطه از جمله فارس من و اقتصادی خبرگزاری فارس شد. در بخشی از انتقاد وی آمده است: «بنده برای اولین بار کمپینی برای سقوط ارزش سهام برکت به شماره 101348 ایجاد کردم و 236 نفر حمایت کردند ولی فارس هیچ‌گونه پیگیری جهت ارايه گزارش نکرد. این حرکت شما یعنی به اعتماد ما خیانت می‌کنید و سایر برنامه‌های شما هم بی‌اساس است.»
خبرگزاری فارس به احترام مخاطبان و نظر به اینکه انتقادپذیری و پاسخگویی مطالبات را ابتدا باید از خود خبرگزاری فارس شروع کرد و چنانچه تخلفی در مورد پیگیری مطالبات انجام شده باید پاسخگو باشد، پیگیر موضوع شد و این «سوت‌زنی» را در دستور ویژه پیگیری و پاسخگویی قرار داد.
پویش‌های مرتبط با بورس، از پرامضاترین مطالبات در سامانه «فارس من» است
دلایل فنی و محتوایی موجب تاخیر در پیگیریها شده است
محمد تقی خرسندی، مدیر بخش «فارس من» در خصوص انتقاد مخاطب برای تاخیر در پیگیری سوژه «درخواست نجات سهام برکت از ریزش بازار سرمایه» اظهار داشت: در ابتدا از تاخیری که در انجام تعهدمان به‌وجود آمده عذرخواهی می‌کنم، چون نتوانستیم در زمان تعیین شده، پویشی که به حد نصاب امضای لازم رسیده را پیگیری کرده و پاسخی به مخاطب فارس من بدهیم.
مدیر فارس من در پاسخ به این سوال که چه دلایلی موجب تاخیر در پیگیری مطالبات شده است، گفت: یکی از دلایل، موضوع تعدد سوژه‌ها است؛ پویش‌ها و درخواست‌هایی که از جانب مردم به این سامانه می‌رسد خصوصا در مورد سهام مختلف بازار سرمایه، بسیار زیاد و پاسخ‌دهی به همه آنها کار دشواری است. ضمن آنکه در برهه‌های زمانی خاص، تعداد این پویش‌ها به‌طور چشمگیری افزایش می‌یابد اما تعداد خبرنگاران این حوزه محدود است. همین مساله موجب می‌شود پیگیری پویش‌ها هم با تاخیر انجام شود، هر چند همه تلاشمان را داریم تا بتوانیم پاسخگو باشیم.
مدیر بخش فارس‌من با اشاره به مشکلات فنی که در روند ثبت سوژه تا پیگیری توسط خبرنگار به وجود آمده است، اظهار داشت: فارس‌من در حال اصلاح نرم‌افزار و متناسب‌سازی آن با پویش‌های ثبت شده است. از طرفی با تاکید مدیریت خبرگزاری، این پویش‌ها در اولویت جدی‌‌تر خبرنگاران قرار گرفته‌است و ان‌شاءالله ظرف چند هفته آینده به وضعیت مطلوب‌تری می‌رسیم. ان شاء الله با این تغییرات می‌توانیم سرعت پیگیریها را به سرعت ثبت مطالبات مردم نزدیک کنیم.
پیگیری این پویش به چه شکل خواهد بود؟
خرسندی در پاسخ به این سال که فارس من برای این سوژه خاص چه برنامه‌ای در نظر دارد، بیان داشت: قبل از اینکه این مخاطب گرامی شکایت خود را ثبت کند، ما متوجه این خطا و تاخیر شدیم و از سرویس اقتصادی خواسته شد بر سوژه‌های بورس متمرکز شود و گزارشی هم در حد تعهد ما برای آن منتشر شد؛ البته انتشار این گزارش، بعد از شکایت مخاطب فارس‌من بود.
مدیر بخش فارس‌من در جواب به این سوال که 250 نفر از این سوژه حمایت کرده‌اند، سطح پیگیری فارس‌من تا چه حد است و اگر بخواهد پیگیری‌های بالاتری‌انجام شود چه کاری باید انجام دهد؟ گفت: به محض اینکه سوژه‌های ما به حد 100 امضا رسید خبرنگار موظف به تهیه گزارش از آن موضوع می‌شود تا مشخص شود هدف مخاطب از ثبت سوژه چه بوده و دقیقا چه مطالبه‌ای دارد. در مرحله بعد باید تعداد امضاها به یک‌هزار امضا برسد تا بتوان از مسيول مربوطه پیگیری کرد. این سوژه هنوز با وجود اینکه بیش از سه هفته از آن گذشته به این سطح از امضا نرسیده است. آنچه که ما در این سطح از امضا باید انجام دهیم و متعهد هستیم، بیان مشکل مخاطب است که آن انجام شده و حتی یک قدم بیشتر پیش رفته، یعنی نظرات کارشناسان هم در آن گزارش لحاظ شده و منتشر شده است.
پیگیری برای شرکت خاص بورسی، شايبه دخالت در بازار را دارد
برای اطلاع از دغدغه‌های محتوایی، به سراغ سعید موذنی، مدیرکل اقتصادی خبرگزاری فارس می‌رویم. او در خصوص پویش‌هایی که مرتبط با سهام یک شرکت خاص است، می‌گوید: ورود یک رسانه، آن هم در حد خبرگزاری فارس به مساله شرکتهای خاص بورسی ممکن است این شايبه را ایجاد کند که خبرگزاری نسبت به یک سهام، چه در ساعات مثبت و صف خریدها و چه در ساعات و روزهای منفی و صف های فروش، منافعی دارد و دخالت می‌کند و یا به قول بورسی‌ها به بازار سیگنال می‌دهد. همین ملاحظه موجب می‌شود خبرنگاران ما با احتیاط بیشتری به این حوزه‌ها و محتوا‌ها وارد شوند.
وی ادامه داد: از طرفی، بسیاری از این سوژه‌ها مربوط به موضوعات روز و لحظه‌ای است و بسته به بازار، سهام هر شرکت در یک روز ممکن است چندین مرتبه در صف خرید و فروش قرار گیرد و با قیمت‌های متفاوت (البته در دامنه) معامله شود.
موذنی اضافه کرد: ممکن است مخاطبان سوژه‌ای را ثبت کنند، ولی بعد از یکی دو روز که این پویش به حد امضا برسد و جزو وظایف خبرنگار بابت پیگیری قرار گیرد، آن پویش از موضوعیت افتاده باشد، یعنی مثلا روند سهام تغییر کرده باشد. حتی ممکن است چند ساعت بعد از ثبت سوژه، این درخواست مخاطب با تغییر روند خرید و فروش، از موضوعیت بیافتد.
وی افزود: اتفاقا در این مورد خاص (سهام برکت) هم همین اتفاق افتاد و در زمانی که ما می‌خواستیم به بررسی سهام آن شرکت خاص بپردازیم، سهام آن روند صعودی به خود گرفته بود، این افت و خیزها ذات بازار بورس است. بالاخص که معاملات بورس، تقریبا بلافاصله تایید می‌شوند و عملا پس از چند روز، امکان ابطال و تغییر آن وجود ندارد.
مدیرکل اقتصادی خبرگزاری فارس در خصوص نحوه مواجهه سرویس اقتصادی با پویش‌های بورسی گفت: سعی می‌کنیم که با نگاه کاملا کارشناسی با این موضوعات مواجه شویم تا حواشی احتمالی را به حداقل برسانیم، همچنین به جای توقف در ماجرای نزول یا رشد سهام یک شرکت خاص، با نگاه کلان به مساله بورس، تلاش می‌کنیم زمینه را برای اصلاح ریشه‌ای مشکلات فراهم کنیم. البته بدیهی است که اگر خطایی در عملکرد هر یک از شرکت‌ها محرز شود، مستقلا به بررسی آن خواهیم پرداخت.
خبرگزاری فارس تلاش می‌کند با بررسی ریشه‌ای مشکلات بورس، از ورود به سهام شرکتهای خاص پرهیز کند
* سه عامل اصلی در ریزش بازار سهام
با توجه به اظهارات مدیران بخش‌های اقتصادی و فارس من، سرویس اقتصادی گزارشی با عنوان «فارس من| اعتراض سهامداران بورس به عملکرد شرکتهای حقوقی/ سهم‌هایی که بازارگردان ندارند» در تاریخ 25 آبانماه و پس از شکایت مخاطب منتشر کرده است که در آن به سوژه مورد انتقاد در سامانه «سوت‌زنی» هم پرداخته شده است.
بر اساس این گزارش، سه عامل اصلی در ریزش بازار سهام نقش داشته است: سیاست های انقباضی دولت جهت جبران کسری بودجه، کنترل تورم و کاهش نرخ دلار در بازار آزاد. ضمن آن که سهامداران بیشترین تقصیر را در ریزش بازارهای بورسی متوجه شرکتهای حقوقی می‌دانند که از ابتدای سال 99 بدترین عملکرد را داشته‌اند. آنها در جوی که به‌وجود آمد در صف خرید و فروش بازار سهام قرار گرفتند و هیچ موقع در مقابل عملکرد آنها اقدام جدی صورت نگرفت. با روی کار آمدن دولت سیزدهم و طبق دستور خاندوزی برای بررسی این موضوع، جلسه‌ای با شرکتهای حقوقی انجام شد که توانست روند بازار را برای مدتی از نزولی به صعودی تغییر دهد.
تغییرات و بهبود بازار البته کمی قبل‌تر و از زمان تغییر ريیس سازمان بورس از حدود دو ماه پیش آغاز شده بود؛ زمانی که «مجیدعشقی» سکان‌دار کشتی شکسته‌ای شد که لازم بود برای ترمیم، آن را به ساحل برساند.
پیش از آن «حسن قالیباف» ريیس اسبق سازمان بورس در زمان اوج ریزش‌ها در بازار بورس نتوانسته بود دستی به سر این بازار بکشد؛ موضوعی که در فارس من هم انعکاس داشت و از جمله پرامضاترین سوژه‌های بورسی شد که مخاطبان خواستار استعفای وی شدند. اما پس از آن «مسعود دهنوی» ريیس تازه نفس بورس شد و تا بعد از دولت سیزدهم و قبل از عشقی در این جایگاه حضور داشت، هرچند او هم نتوانست سهامداران را به این بازار امیدوار کند. اما در دوره جدید، حضور وزیر اقتصاد در مجلس و پاسخ به سوالات نمایندگان مجلس شورای اسلامی امیدهایی را در دل مخاطبان زنده کرده‌است.
انتهای پیام/
