سفره رانت ارزی بزرگتر شد

سفره رانت ارزی بزرگتر شد

آخرین گزارش تخصیص ارز بانک‌مرکزی می‌گوید میزان ارز 4200 تومانی تخصیص یافته در پنج ماهه ابتدایی سال نه تنها کم نشده بلکه نسبت به مدت مشابه دو برابر شده و حتی بسیار بیشتر از میزان تعیین شده برای کل سال در بودجه 1400 است. اما علت حاتم‌بخشی مدیریت تازه بانک‌مرکزی در توزیع این مقدار رانت چیست؟

به گزارش تجارت‌نیوز، بانک‌مرکزی در تازه‌ترین گزارش خود ادعا کرده که از ابتدای سال تا پایان مرداد ماه 7 میلیارد و 252 میلیون دلار ارز 4200 تومانی تخصیص داده است. این میزان دو برابر مدت مشابه پارسال است!

طبق آمار بانک‌مرکزی، از این میزان ارز به ترتیب دانه‌های روغنی( 939 میلیون دلار)، جو(580 میلیون دلار)، کنجاله سویا(571 میلیون تومان)،گندم،(564 میلیون دلار)، دارو(1٫6 میلیون دلار)، ذرت (1٫4 میلیون دلار) و روغن خام یا نباتی(1٫2 میلیون دلار) بیشترین سهم را داشتند.

اما نکته جالب در این سهم‌خواهی از ارزهای ترجیحی، تخصیص 322 میلیون دلاری به سایر اقلام غیر اساسی از کل میزان تخصیص یافته است. یعنی 4٫4 درصد از کل این پول صرف واردات کالاهایی شده که مشخص نیست چه بودند ولی ظاهرا هر چه بوده‌اند جز پنج قلم کالای ضروری که باید مشمول ارز 4200 تومانی باشند، نبوده‌اند!

درحالی که پیش از این مسيولان ادعا کرده‌بودند که کالاهای اساسی (شامل ذرت، جو، سویا، روغن و دانه روغنی) پنج قلم کالایی هستند که ارز 4200 تومانی می‌گیرند. جز این موارد دیگر به هیچ کالایی این نوع ارز داده نمی‌شود.

سفره رانت ارزی گسترده‌تر شد

پایان سال گذشته بانک مرکزی در گزارشی تاکید کرد که در سال‌ 99 رقم 7/ 8 میلیارد دلار ارز ترجیحی تخصیص داده است. اگر قیمت دلار را به‌طور متوسط برای آن زمان 24هزار تومان در بازار آزاد در نظر بگیریم، ما‌به‌التفاوت منابع توزیعی بانک مرکزی 172 هزار میلیارد تومان بوده است. یعنی دو میلیون تومان از جیب هر ایرانی.

امسال اما قرار بود در تخصیص حساسیت بیشتری به خرج داده شود تا بلکه به مرور بساط رانت این ارز جمع شود.

خود اسحاق جهانگیری، معاون وقت ريیس‌جمهور پایان اسفند ماه سال گذشته گفت که قرار است در شش ماه ابتدایی سال 1400، شش میلیارد دلار ارز 4200 تومانی برای تامین کالاهای اساسی مورد نیاز کشور تخصیص داده شود که یک میلیارد و 500 میلیون دلار از این اعتبار برای واردات دارو و تجهیزات مورد نیاز بخش بهداشت و درمان و مابقی وزارتخانه‌های جهاد کشاورزی و صنعت، معدن و تجارت برای تهیه کالاهای اساسی تخصیص می‎‌یابد.

حتی در بودجه هم برخلاف ادعای معاون اقتصادی نوبخت که گفته بود قرار است هشت میلیارد دلار ارز تریجیحی داده شود، 4٫1 میلیارد دلار ارز برای کل سال در نظر گرفته شده بود.

با وجود این بانک‌مرکزی به جای شش میلیارد دلار جهانگیری یا 4٫2 میلیارد دلار بودجه یا حتی محاسبه هشت میلیارددلاری و خوشبینانه معاون ريیس سازمان برنامه و بودجه سابق، 7٫2 میلیارد دلار ارز 4200 تومانی تخصیص داده است! آن هم نه در مدت شش ماه بلکه فقط تا پایان مردادماه.

به نظر می‌رسد حالا لازم است که بانک‌مرکزی پاسخ دهد چرا درحالی که با افزایش نرخ ارز در بازار آزاد تا 28 هزار تومان رانت ارز ترجیحی بیشتر از همیشه شده، این نهاد در حال افزایش تخصیص یا به عبارت بهتر بزرگتر کردن سفره رانت ارزی برای عده‌ای خاص است؟

 

اخبار مرتبط

آخرین اخبار بورس و اقتصاد