خبرگزاری ایسنا: یک عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام فقدان احزاب، ضعف ساختاری و قانونگذاری، نداشتن برنامه و نقشه راه و توجه به حواشی به جای متن را از علل ناکارآمدی دولتها میداند و میگوید که در نهایت رنج این ناکارآمدی را ملت تحمل میکنند.
بخشی از این گفتگو را بخوانید:
شما معتقدید سالهاست مساله اساسی مردم مسالهی اقتصادی است چرا دولتهای مختلف نتوانستهاند این مساله را حل کنند؟
برای اینکه از راهش وارد نشدهاند. اقتصاد ایران 80 درصد ظرفیت داخلی و 20 درصد ظرفیت خارجی دارد. ایران کشور بزرگی است که یک میلیون و 400 هزار کیلومتر مربع مساحت، 15 کشور همسایه و دو دریا در جنوب و شمال دارد. این شرایط اقتصادی بسیار ممتاز است و کمتر چنین موقعیت جغرافیایی را در بین کشورها مشاهده میکنید. همین که در کنار دو دریای شمال و جنوب هستیم، ظرفیت عظیمی جهت حمل و نقل دریایی در اختیار ما قرار میدهد و این امکان را برایمان به وجود میآورد که همسایگان شمالی از ظرفیت ترانزیتمان استفاده کنند و کالای خود را به خلیج فارس و دریای عمان برسانند.
همسایههای جنوبی ما هم این امکان را دارند که کالای خود را از طریق ترانزیت به شمال و شرق برسانند و همسایههای غربی، ترکیه و عراق این امکان را دارند که کالای خود را به شرق ترانزیت کنند و شرق را هم تحت تاثیر قرار دهند. همین که اوراسیا در شمال کشور ما قرار دارد یک مجموعه عظیم 500 میلیون نفری است و میتواند ظرفیتی برای مناسبات سیاسی و اقتصادی ما باشد. بحمدالله اخیرا هم به این موضوع توجه شده است.
متاسفانه ما از این موقعیتها استفاده نمیکنیم ما چقدر از ظرفیت اقتصادی کشورهای منطقه استفاده میکنیم و چقدر به این کشورها صادرات داریم؟ فقط در روسیه در شرایط تحریمی خود به ایران اقبال کرد ولی ما نتوانستیم از آن استفاده کنیم یا قطر در شرایط تحریم بازارش را به روی ما باز کرد ولی ترکیه بیشتر از این فضا استفاده کردبین اینها عراق، ترکیه و تا حدی امارات مورد توجه هستند و مابقی کشورها ظرفیت بزرگی دارند، اما مناسبات اقتصادی ما با آنها به اندازه کافی نیست.
همچنین ما پاکستان، هندوستان و افغانستان را داریم که ارتباطات اقتصادی و مالی ما با آنها کم است من خصوصا روی روسیه و اوراسیا تکیه میکنم که ظرفیت بزرگی است. یک حسن اتفاق بود که روسیه در شرایط تحریمی خود به ایران اقبال کرد ولی ما نتوانستیم از این فرصت استفاده کنیم یا قطر که در شرایط تحریمی بازارش را به روی ما باز کرد اما ترکیه بیشتر از این فضا استفاده کرد.
ما در کشورمان مزیت انرژی را داریم که این مزیت منحصر به حالا و منحصر به نفت و گاز هم نیست البته آنها مزیتهای بالفعل ماست ولی در آینده هم انرژیهای نوپدید مثل انرژی خورشیدی و انرژی بادی ظرفیتهای بزرگی دارند که انرژیهای پاک هم هستند. طی چند سال اخیر تحریمهای صادرات نفت توسط آمریکا به ما تحمیل شده بود و وزیر نفت و رییس جمهور میگویند ما صادرات بیسابقه فرآورده انرژی را داریم. این ناشی از این است که رویکرد جدیدی پیدا کردیم که تا حالا نداشتیم. ما به جای صادرات نفت خام، نفت را پالایش میکنیم و بعد صادر میکنیم و به جای صادرات گاز خام، آن را به مواد پتروشیمی تبدیل و صادر میکنیم و میتوانیم زنجیره تولید را تا آخر ببریم که در این صورت ببینید چقدر درآمد ما افزایش پیدا میکند.
حال حاضر ما روزانه یک میلیارد مترمکعب تولید گاز داریم که در زمستان مصرف میکنیم و عدد کوچکی صادر میکنیم. آن عدد کوچک هم به ترکیه و عراق است که رقم آن حدود 30 میلیون مترمکعب است. در حالی که میتوانیم یک صرفهجویی ملی کنیم و وسايل مصرفی را اصلاح کنیم. در حال حاضر ما چهار برابر میانگین جهانی انرژی مصرف میکنیم اگر بتوانیم این را مدیریت کنیم و ساختار مصرف انرژی را اصلاح کنیم 50 درصد این مقدار را میتوانیم صادر کنیم. اگر این میزان صادر شود چقدر درآمد ارزی برای کشور خواهد داشت و اگر به جای نفت خام فرآورده تولید کنیم و صادر کنیم چقدر درآمد ارزی بیشتری به دست میآوریم. من معتقدم ایران به خوبی میتواند ثروت ملی خود را ظرف پنج سال دو برابر کند.
و این چیزی است که دولتها به آن بیتوجه بودهاند؟
بله دولتها بیتوجه بودهاند و مجالس هم به ظرفیت تولیدی ما کمتوجهی میکنند. بیشتر مجالس ما هزینهتراش هستند. بگذارید با صراحت بگویم. الان در بحث بودجه، تلفیق میخواهد 20 میلیون نفر از جمعیت به جای 45 هزار و 500 تومان ماهانه 91 هزار تومان ماهانه دریافت کنند. اینها چه کسانی هستند؟ آیا این 20 میلیون نفر فقیر هستند؟ نه فرض براین است که 20 میلیون نفر افزون بر جمعیت نیازمند یارانه است یعنی همانها که یارانه میگیرند و ما میگفتیم بیحساب و غیرهدفمند است.
چه ضرورتی دارد اینها دو برابر یارانه دریافت کنند؟ 78 میلیون نفر از جمعیت 83، 84 میلیون نفری ما فقیر هستند و باید یارانه بگیرند؟ اگر میگویند 59 میلیون نفر شناسایی شدهاند و باید به آنها یارانه داد این کار انجام شود، اما 20 میلیون نفر اضافه چرا باید یارانه بگیرند؟ به نظر میآید اینها اقدامات قابل قبولی نیست. به جای این یارانه سنگین، این پول را برای اشتغال فرزندان و خانوادههای محروم جامعه به کار گیرند، قطعا اشتغال افزایش مییابد و آنها با عزت و آبرو خودشان میتوانند زندگی خود را اداره کنند و از زیر عنوان یارانهبگیر خارج شوند. ما کی میخواهیم این یارانهبگیری بیحساب و کتاب را متوقف کنیم.