به گزارش اقتصادآنلاین؛ حدود 49 میلیون نفر مشمول سهام عدالت در کشور وجود دارد که بسیاری از آنها، دهک‌های پایین جامعه را دربر می‌گیرند. 6 دهک پایین درآمدی شامل مددجویان کمیته امداد امام خمینی و سازمان بهزیستی، روستاییان و عشایر، کارگران فصلی ساختمانی، گروه‌های کم‌جمعیت مانند خبرنگاران، زنان سرپرست خانوار، طلاب، خادمان مساجد و کارمندان و بازنشستگان دولتی، دستگاه‌های عمومی و بازنشستگان کشوری و لشکری نیز، مشمول سهام عدالت هستند.
پس از آزادسازی کامل سهام عدالت در اردیبهشت ماه 1399، موضوعات و حواشی بسیاری پیرامون آن به وجود آمد و 19 میلیون سهامدار به صورت مستقیم (مدیریت مستقیم سهام عدالت) و 30 میلیون (مدیریت غیرمستقیم) دیگر به صورت غیرمستقیم با این موضوعات درگیر شدند.
جاماندگان سهام عدالت، سود سهام عدالت، وام و کارت اعتباری سهام عدالت، وراث متوفیان سهام عدالت، انتخابات شرکتهای سرمایه‌گذاری استانی سهام عدالت، از جمله مسايلی هستند که پس از آزادسازی کامل مطرح شدند و بسیاری از مشمولان با گذشت یک سال، هنوز با ابهامات و مشکلاتی در تمام مراحل سهام عدالت مواجه هستند. می‌توان گفت موضوع سهام عدالت تنها به بازار سرمایه ارتباط ندارد و به دلیل دربرگیری بسیاری از افراد جامعه و اختصاص سهام دولت به آنها، می‌تواند به عنوان بخشی اثرگذار بر اقتصاد نیز محسوب شود. این در حالی است که هیچ یک از کاندیداهای انتخابات 1400 علی‌رغم اشاره به معضلات بورس، به سهام عدالت توجهی نداشته‌اند.
نامزدهای انتخابات ریاست‌جمهوری 1400، حل کدام مشکلات سهامداران عدالت را باید در برنامه‌های خود قرار دهند؟
اعلام تعداد دقیق جاماندگان سهام عدالت و اختصاص سهام به آنهابراساس آمار منتشرشده از سوی برخی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی، حدود 7 میلیون نفر جامانده از سهام عدالت وجود دارد. طرح جاماندگان سهام عدالت، شهریورماه سال گذشته در کمیسیون اقتصادی مجلس نهایی شد، اما حواشی و بحث‌های ایجادشده میان دولت و مجلس بر سر تعداد این جاماندگان و منابعی که باید به آنها تخصیص یابد، تکلیف نهایی را برای جاماندگان مشخص نکرد و این اشخاص هنوز هم سردرگم هستند و سهامی به آنها اختصاص نیافته است. به طور حتم، کاندیداهای سیزدهمین دوره ریاست‌جمهوری در ابتدای امر باید تعداد واقعی و دقیق جاماندگان سهام عدالت را مشخص کرده و پس از آن، منابع لازم را برای اختصاص سهام به آنها پیش‌بینی کنند.
جلوگیری از کاهش بیشتر ارزش سهام عدالتارزش سهام عدالت در ماه‌های ابتدایی پس از آزادسازی به 20 میلیون تومان رسید، اما با شروع ریزش شاخص و افت قیمت بسیاری از سهم‌ها در بازار سرمایه، ارزش سهام عدالت نیز کاهش یافت و در حال حاضر، به 10 میلیون تومان رسیده و ارزش آن، نصف شده است. افزایش ارزش سهام عدالت با مثبت شدن شاخص و بازگشت بازار به روزهای سبز خود، امکان‌پذیر است و نامزدها باید با اتخاذ راهکارهای بلندمدت، اثرگذار و درست، شرایط بازار سهام را بهبود بخشند.
ایجاد زیرساخت‌های لازم برای اختصاص سهام به وراث سهام عدالتدو میلیون و 500هزار نفر از دارندگان سهام عدالت طی 15 سال اخیر فوت شده‌اند و سهام عدالت باید به وراث قانونی آنها اختصاص می‌یابد. باوجود اینکه اقدامات لازم برای انتقال سهام به اطلاع وراث رسیده است، اما هنوز بسترها برای واگذاری سهام عدالت به صورت الکترونیک فراهم نشده و وارثان در انتظار اعلام قوه قضاییه و شرکت سپرده‌گذاری مرکزی هستند. بنابراین رییس‌جمهور آینده باید خواستار پاسخگویی مسيولان امر درخصوص ایجاد زیرساخت‌های لازم و تسریع فرآیند انتقال شود.
پرداخت به موقع سود سهام عدالتسود سهام عدالت در انتهای هر سال به حساب مشمولان پرداخت می‌شود. اما نحوه پرداخت سود سال 1398 تغییر کرد و قرار بر پرداخت دو مرحله‌ای این سود بود. باوجود اینکه به گفته مسيولان وزارت اقتصاد، شرکت سپرده‌گذاری مرکزی و...، سود مرحله اول پرداخت شده است، برخی از سهامداران به عدم پرداخت سود اشاره کرده‌اند. از سوی دیگر، قرار بر واریز مرحله دوم سود تا پایان ماه رمضان بود، اما هنوز پرداختی صورت نگرفته و تاریخ جدید، پایان تیرماه اعلام شده است. این در حالی است که بسیاری از مشمولان سهام عدالت نسبت به عدم واریز سود در زمان مشخص اعتراض کرده‌اند و به آن نیاز دارند. بدیهی است که لزوم توجه رییس‌جمهور به سود سهام عدالت به عنوان کمکی برای معیشت مردم وجود دارد.
تسهیل شرایط اعطای وام سهام عدالتبنابر اعلام وزارت اقتصاد در اسفندماه سال گذشته، سهامداران می‌توانند از طریق دو بانک ملی و تجارت اقدام به دریافت کارت اعتباری سهام عدالت کنند. قرار بر پیوستن بانک‌های دیگر به فرآیند صدور کارت اعتباری و اعطای تسهیلات به مشمولان بوده است، اما تاکنون تنها بانک‌های ملی و تجارت و پست بانک اقدام به انجام این امر کرده‌اند و خبری از اعلام آمادگی دیگر بانک‌ها نیست. همچنین بسیاری از سهامداران، موانعی را برای دریافت تسهیلات از بانک‌های ملی و تجارت را اعلام کرده بودند. این موضوع نیز، به توجه لازم و کافی مدیران اجرایی کشور به اقدامات بانک‌ها در اعطای تسهیلات و گسترش زیرساخت‌های الکترونیکی لازم نیازمند است.
اتخاذ راهکاری درست برای مدیریت شرکتهای سرمایه‌گذاری استانی سهام عدالتماجرای برگزاری انتخابات غیرقانونی شرکتهای سرمایه‌گذاری استانی سهام عدالت و ضایع شدن حقوق مشمولانی که مدیریت غیرمستقیم سهام خود را انتخاب کرده بودند، حواشی زیادی را ایجاد کرد و با اوج گرفتن اعتراضات نسبت به آن، لغو شد. اما پس از لغو انتخابات بهمن ماه باوجود تداوم اعتراضات، مجامع شرکت‌ها دوباره برگزار شد که این مجامع نیز به دلیل مشارکت بسیار پایین سهامداران متوقف گردید.
برگزاری عجولانه انتخابات شرکتهای سرمایه‌گذاری استانی سهام عدالت، نداشتن صلاحیت برخی از کاندیدا و عدم مدیریت درست سرمایه 350هزار میلیارد تومانی مردم به دنبال آن، مشارکت بسیار پایین سهامداران در مجامع، عدم دسترسی بسیاری از مشمولان به سامانه‌های شرکت در انتخابات، برگزاری به صورت پیامکی و...، از جمله موارد مجهول در این اقدام بوده که هنوز رفع نشده‌اند.
بنابراین، احقاق حق 30 میلیون سهامدار غیرمستقیم عدالت و جلوگیری از سوءاستفاده از دارایی مردم توسط عده‌ای خاص، یکی از موارد مهمی است که نامزدهای انتخابات و درنهایت رییس‌جمهور آینده باید به آن بپردازند.
در آخر نیز ذکر این نکته ضروری است که براساس وعده‌های اعلامی، قرار بود افرادی که روش مستقیم را برای آزادسازی سهام عدالت خود انتخاب کرده‌اند، هم مدیریت و هم مالکیت سهام خود را برعهده بگیرند و در زمینه فروش سهام خود اختیار تام به دست آورند، اما این اتفاق تاکنون در عمل رخ نداده است. همچنین هنوز 40درصد از سهام عدالت به دلیل جلوگیری از ایجاد فشار فروش بر بازار و نبود شرایط مناسب، آزادسازی نشده است.
